ETV Bharat / bharat

Sankashti Chaturthi:ਵਰਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ

Sankashti Chaturthi 2021: ਅੱਜ 23 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਉਪਾਸਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਦਿਨ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਪੰਡਿਤ ਪ੍ਰਮੋਦ ਤੋਂ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ ...

Sankashti Chaturthi:ਵਰਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ
Sankashti Chaturthi:ਵਰਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ
author img

By

Published : Nov 23, 2021, 11:36 AM IST

ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ : ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਵਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੱਤਵਾਂ ਕਾਇਦਾ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਥਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਵਿਆਹ ਵਿਚ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਨਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਸਰਵਪ੍ਰਥਮ ਪੂਜਾ ਕਰਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸੰਪੂਰਣ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।

Sankashti Chaturthi:ਵਰਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ

ਪੰਡਤ ਪ੍ਰਮੋਦ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਰਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲੱਗੇ। 23 ਨਵੰਬਰ ਭਾਵ ਅੱਜ ਵਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਜੋ ਵੀ ਵਰਤ ਰੱਖੇਗਾ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿਘਨ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪਾਪ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣਗੇ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਦੀ ਵਿਧੀ : ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਠਣਾ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਦੁੱਭੁ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ- ਮਠਿਆਈ ਜਾਂ ਫੁਲ, ਚੜਾਓ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਰਾਤ 8.27 ਵਜੇ (subh muhurat Sankashti Chaturthi) ਚੰਦਰੋਦਏ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘਿਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰੋ।

ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਦਿਨਭਰ ਨਿਰਾਹਾਰ ਰਹਿ ਕੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੋ।ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਕੀਰਤਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਅਤਿ ਉੱਤਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਮੰਤਰ : ਸੂਖਮ ਰੂਪ ਤੋਂ ਤੁਸੀ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਦੀ 11 ਜਾਂ 21 ਮੰਤਰ ਮਾਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਸਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿੱਧ ਮੰਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਮ ਗਜਾਨਨ ਭੂਤਗਣਾਦਿ ਸੇਵਿਤਂ ਕਪਿਤਥ , ਜੰਬੂ ਫਲ ਚਾਰੁ ਉਮਾ ਸ਼ਤੰ ਸੋਗ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰਿਆਕਰਮ ਨਮਾਮਿ , ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਪਾਦ , ਪੰਕਜਮ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਜਾਂ ਓਮ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਮੰਤਰ ਦੀ ਮਾਲਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਹੁਾਨੂੰ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫਲ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼

ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ : ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਵਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੱਤਵਾਂ ਕਾਇਦਾ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਥਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਵਿਆਹ ਵਿਚ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਨਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਸਰਵਪ੍ਰਥਮ ਪੂਜਾ ਕਰਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸੰਪੂਰਣ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।

Sankashti Chaturthi:ਵਰਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ

ਪੰਡਤ ਪ੍ਰਮੋਦ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਰਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲੱਗੇ। 23 ਨਵੰਬਰ ਭਾਵ ਅੱਜ ਵਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਜੋ ਵੀ ਵਰਤ ਰੱਖੇਗਾ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿਘਨ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪਾਪ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣਗੇ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਦੀ ਵਿਧੀ : ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਠਣਾ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਦੁੱਭੁ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ- ਮਠਿਆਈ ਜਾਂ ਫੁਲ, ਚੜਾਓ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਰਾਤ 8.27 ਵਜੇ (subh muhurat Sankashti Chaturthi) ਚੰਦਰੋਦਏ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘਿਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰੋ।

ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਦਿਨਭਰ ਨਿਰਾਹਾਰ ਰਹਿ ਕੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੋ।ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਕੀਰਤਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਅਤਿ ਉੱਤਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਮੰਤਰ : ਸੂਖਮ ਰੂਪ ਤੋਂ ਤੁਸੀ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਦੀ 11 ਜਾਂ 21 ਮੰਤਰ ਮਾਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਸਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿੱਧ ਮੰਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਮ ਗਜਾਨਨ ਭੂਤਗਣਾਦਿ ਸੇਵਿਤਂ ਕਪਿਤਥ , ਜੰਬੂ ਫਲ ਚਾਰੁ ਉਮਾ ਸ਼ਤੰ ਸੋਗ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰਿਆਕਰਮ ਨਮਾਮਿ , ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਪਾਦ , ਪੰਕਜਮ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਜਾਂ ਓਮ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਮੰਤਰ ਦੀ ਮਾਲਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਹੁਾਨੂੰ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫਲ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.