ਤੇਲੰਗਾਨਾ: ਪਾਲੇ ਸਰਜਾਨਾ ਇਕ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਟਿਕਾਊਤਾ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਕਾਢਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਗੜ੍ਹ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਟਾਇਰਡ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪੋਗੁਲਾ ਗਣੇਸ਼ਮ ਨੇ ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਹਾਤੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਿਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ, ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਆਧੁਨਿਕ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਸੰਦਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਗਣੇਸ਼ਮ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੇਂਡੂ ਕਾਢਾਂ ਨੂੰ ‘ਪਾਲੇ ਸਰਜਾਨਾ’ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ।
‘ਪਾਲੇ ਸਰਜਾਨਾ’ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪੋਗੁਲਾ ਗਣੇਸ਼ਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ““ਜੇਕਰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੀਤੀ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਫੰਡਿੰਗ, ਸਮੱਗਰੀ, ਜਾਂ ਪਛਾਣ ਜਿਹੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਨਿਆਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਇਹ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।”
ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 2000 ਪੇਂਡੂ ਕਾਢਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਨੇ ਸੰਗਠਨ ‘ਪਾਲੇ ਸਰਜਾਨਾ’ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 200 ਕਾਢਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 25 ਨੂੰ ਪੇਟੈਂਟ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਕਾਢਾਂ ਨੇ ਰਾਜ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮਹੀਪਾਲ ਕਵਟੀਵੇਟਰ, ਜੋ ਸਕੂਟਰ ਇੰਜਣ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ 2 ਫੁੱਟ ਬੂਟੀ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਣ, ਬਹੁ-ਉਦੇਸ਼ ਵਾਲਾ ਬੀਜ ਗੋਰੂ, ਬੂਮ ਸਪਰੇਅਰ, ਜੰਗਲੀ ਸੂਰ ਖਿੰਡਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਲਾਰਮ, ਤੇਜ਼ ਬੂਟਾ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਖਾਦ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਬਰਤਨ, ਲੌਗਸ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਜੜ੍ਹ ਦੀ ਦਵਾਈ, ਸਾਈਕਲ ਦਾ ਹੱਲ, ਨਾਰਿਅਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਔਜ਼ਾਰ, ਰੂਮ ਏਅਰ ਕਲੀਨਰ, ਜੰਬੋ ਕੂਲਰ, ਗਊ-ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਟਰ ਕੂਲਰ, ਗੈਰ-ਪਾਬੰਦ ਯੋਗ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਟਿਊਬ ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਉਪਕਰਣ ਪਾਲੇ ਸਰਜਾਨਾ 'ਪਲੇਟਫਾਰਮ' ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਪੋਗੁਲਾ ਗਣੇਸ਼ਮ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਢਾਂ ਦਾ ਅਥਾਹ ਲਾਭ ਹੈ। ਅਵਿਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
‘ਪਾਲੇ ਸਰਜਾਨਾ’ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਨਾਮ ਕੱਠਣ ਵਾਲੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਆਸੂ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਚਿੰਤਾਕਿੰਡੀ ਮਲੇਸਮ ਦੀ ਸਫਲ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤਲਾ ਵੇਂਟਾਕਰੇਡ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜੋ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੰਗੂਰ, ਚੌਲ ਅਤੇ ਕਣਕ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਵਾਨਾ ਰਮਈਆ ਦੀ ਸਫਲ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਜੋ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਪ੍ਰੇਮੀ ਹੈ। ਗਣੇਸ਼ਮ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਪੇਂਡੂ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਪੂਰਣ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਲਈ ਪੇਟੈਂਟ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੋਗੁਲਾ ਗਣੇਸ਼ਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਲਹਿਰ ਅੱਗੇ ਵਧਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਨਵੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਅਤੇ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰਾਂ ਲਈ ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਕਾਉਟਿੰਗ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਾਲੇ ਸਰਜਨਾ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੇਟੈਂਟਾਂ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਫੰਡਿੰਗ, ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਸੌਂਪਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਹੁਨਰ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਕਾਸ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ।
'ਗ੍ਰਾਸਰੂਟਸ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨਜ਼' ਇੱਕ ਪਾਲੇ-ਸਰਜਨਾ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇੱਕ ਦੋ-ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਰਸਾਲਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਗਣੇਸ਼ਮ ਨੇ 2 ਤੇਲਗੂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 35 ‘ਚਿੰਨਾ ਸ਼ੋਧਾ ਯਾਤਰਾਵਾਂ’ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਪੇਂਡੂ ਦੇਸ਼ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਮਨਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਤਕਰੀਬਨ 35 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਰਵਾਇਤੀ ਢੰਗਾਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਅਸਪਸ਼ਟਤਾ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪੇਂਡੂ ਖੰਜਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਾਢਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਕੇ 5 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
