ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਵਰਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਸ਼ਨੀਵਾਰ 16 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪਾਪੀਰੂਪੀ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਵਰਤ ਦੇ ਨੇਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਤੋਂ ਵਿੰਨ੍ਹਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਦਾਂ ਨਾਂ ਪਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਿਨ ਚੁੱਪ ਰਹਿ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਭ ਫਲ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਪਦਮਨਾਭ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਵਰਤ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਤਪੱਸਿਆ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਤੀਜਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਸਾਲ ਭਰ ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸਾਰੀਆਂ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਵਖਰਾ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸ਼ਵਿਨ ਦੇ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵਰਤ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਯਮਲੋਕ ਵਿੱਚ ਤਸੀਹੇ ਨਹੀਂ ਝੱਲਣੇ ਪੈਂਦੇ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਰਤ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਰਤ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਦਸਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਕਣਕ, ਉੜਦ, ਮੂੰਗੀ, ਛੋਲੇ, ਜੌਂ, ਚੌਲ ਅਤੇ ਦਾਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਭਗਤ ਬੈਕੁੰਠ ਧਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ 2021 ਸ਼ੁਭ ਮੁਹੂਰਤ
ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ, 15 ਅਕਤੂਬਰ ਸ਼ਾਮ 06:02 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਨੀਵਾਰ, 16 ਅਕਤੂਬਰ ਸ਼ਾਮ 05.37 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ। 17 ਅਕਤੂਬਰ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਦਵਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਵਰਤ ਤੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਵਰਤ ਦਾ ਸਵੇਰ ਦਾ ਮੁਹੂਰਤ 17 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 06:23 ਤੋਂ 8:40 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਇਸ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਖੁਦ ਧਰਮਰਾਜ ਯੁਧਿਸ਼ਠਿਰਾ ਨੂੰ ਦੱਸੀ ਸੀ। ਇਸ ਏਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਪਦਮਨਾਭ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਕਥਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਾਪਰੂਪੀ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਗੁਣ ਦੁਆਰਾ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਚੁੱਪ ਰਹਿ ਕੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦਾ ਵੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸੱਚੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਇਸ ਦਿਨ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਮਨ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਤ ਨੂੰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਮਨਾਉਣ ਨਾਲ ਮਾਂ, ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੇ ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਚਾਵਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਵਰਤ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਕਥਾ
ਕਥਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਾਲਮ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਵਿੰਧਿਆਚਲ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਕ੍ਰੋਧਨਾ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਮਾੜੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਯਮਰਾਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ਵਾਹਕ ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਕ੍ਰੋਧਨਾ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਡਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਅੰਗਾਰਾ ਨਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ੀ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਰਿਸ਼ੀ, ਉਸਨੂੰ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੂੰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਕਲ ਪਕਸ਼ ਏਕਾਦਸ਼ੀ' ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੁੱਸਾ ਬਗੈਰ, ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾ, ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪਾਪਾਂਕੁਸ਼ਾ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰੀ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਜਮਾਂ ਹੋਏ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ 16 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਦਿਓ ਦਾਨ
ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵਰਤ ਦੇ ਨਿਯਮ ਦਸਮੀ ਤਿਥੀ ਤੋਂ ਅਰੰਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਸਮੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ. ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠੋ, ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਓ। ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਦੇ ਨੇੜੇ ਦੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰੋ। ਹੁਣ ਧੂਪ-ਦੀਵੇ ਅਤੇ ਫਲਾਂ, ਫੁੱਲਾਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਦਵਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਵਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 'ਤੇ, ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠੋ ਅਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਹੁਣ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਖਿਲਾਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਭੇਜੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ: ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ
