ਸ੍ਰੀਨਗਰ: ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ 2022-23 ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਅਹਿਮ ਖੁਲਾਸੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 4 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ 'ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ 221 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦਾ 12ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜ ਹੈ।
ਜਾਣੋ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ: ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖਰਚਿਆਂ ਬਾਰੇ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 1989 ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ 2022 ਤੱਕ, ਪੁਲਿਸ 'ਤੇ 10528.72 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ 'ਤੇ 5348.68 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ 308.98 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਲਈ 198.62 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਯੋਜਨਾ (Expenditure On Jammu and Kashmir Police) ਤਹਿਤ 2.51 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2018 ਵਿੱਚ, 228 ਫੌਜੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ 189 ਫੌਜ ਵਿਰੋਧੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ 91 ਜਵਾਨ, 55 ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ 257 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। 2019 ਵਿੱਚ, 153 ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ 102 ਐਂਟੀ-ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ 80 ਜਵਾਨ, 44 ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ 157 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਸਾਲ 2020 ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤਾ ਵੱਖਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਐਂਟੀ ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ : ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ 126 ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਚਲਾਏ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ 2018 ਵਿੱਚ 118 ਐਂਟੀ ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਚਲਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ 63 ਜਵਾਨ, 38 ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ 221 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇੱਥੇ 129 ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ 100 ਐਂਟੀ-ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ 42 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ 41 ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ 180 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ 2022 ਵਿਚ 125 ਮਿਲਟਰੀ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ 117 ਐਂਟੀ ਮਿਲਟਰੀ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ 32 ਜਵਾਨ, 31 ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ 187 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਘੁਸਪੈਠ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2017 'ਚ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਘੁਸਪੈਠ ਦੀਆਂ 419 ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ, 2018 'ਚ 328, 2019 'ਚ 216, 2020 'ਚ 216, 2021 'ਚ 77 ਅਤੇ 2020 'ਚ 522 ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ, ਫਲੱਡ ਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਕਰਣ ਵੀ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਲਈ ਭਰਤੀ ਮੁਕੰਮਲ : ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਇੰਡੀਅਨ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਦੋ ਬਾਰਡਰ ਬਟਾਲੀਅਨ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹਿਲਾ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਲਈ ਭਰਤੀ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਦੋ ਫਰੰਟੀਅਰ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹਿਲਾ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਲਈ ਭਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪੋਸਟਿੰਗ ਅਤੇ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਨਜ਼ੂਰਸ਼ੁਦਾ ਐਸਪੀਓਜ਼ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 34,707 ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 32,355 ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਐਸਪੀਓ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਧਾ ਕੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਨਖਾਹ 18000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਿਲੇਜ ਡਿਫੈਂਸ ਗਾਰਡ (ਵੀਡੀਜੀ) ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਗਿਣਤੀ 4985 ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 4153 ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
