ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅੱਜ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੀ ਬਰਸੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂੰ 23 ਮਾਰਚ 1931 ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਦਿੱਲੀ ਨਾਲ ਕਈ ਯਾਦਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁੱਤ ਦਿੱਲੀ, ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਡੀਯੂ) ਦੇ ਵਾਈਸ ਰੀਗਲ ਲੌਜ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਅਲਮਾਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕੋਠੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਕੈਦ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਡੀਯੂ ਦੇ ਉਪ ਕੁਲਪਤੀ ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ ਹੈ। ਅਲਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੱਗ, ਇੱਕ ਲਾਲਟੈਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮੰਜਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਕੈਦ ਦੌਰਾਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕੋਠੜੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡੀਯੂ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ 1929 ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਸਥਿਤ ਕੇਂਦਰੀ ਅਸੈਂਬਲੀ 'ਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਕੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਸਟਰੀਟ ਥਾਣੇ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੌਰਾਨ ਡੀਯੂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਸੈਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬਿਆਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸਾਲ 1923 ਵਿੱਚ ਦਰਿਆਗੰਜ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਫਿਰਕੂ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਆਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਗਣੇਸ਼ ਸ਼ੰਕਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੁਆਰਾ ਕਾਨਪੁਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਅਖਬਾਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਸੀਤਾਰਾਮ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਠਹਿਰੇ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:- Shaheedi Diwas: ਸ਼ਹੀਦੋਂ ਕੀ ਚਿਤਾਓਂ ਪੇ ਲਗੇਂਗੇ ਹਰ ਬਰਸ ਮੇਲੇ, ਵਤਨ ਪੇ ਮਿਟਣੇ ਵਾਲੋਂ ਕਾ ਬਾਕੀ ਯਹੀ ਨਿਸ਼ਾਂ ਹੋਗਾ...
