ETV Bharat / bharat

Shimla Landslide: ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਨਾਲ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ, ਹਵਾ 'ਚ ਲਟਕਿਆ ਰੇਲਵੇ ਟ੍ਰੈਕ

ਸ਼ਿਮਲਾ 'ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਨੁਕਸਾਨਿਆ ਗਿਆ। ਟਰੈਕ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਟ੍ਰੈਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।

KALKA SHIMLA RAILWAY LINE DAMAGED IN SHIMLA LANDSLIDE
Shimla Landslide: ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਨਾਲ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਨੁਕਸਾਨ, ਹਵਾ 'ਚ ਲਟਕੀ ਪਟੜੀ
author img

By

Published : Aug 15, 2023, 11:59 AM IST

ਸ਼ਿਮਲਾ: 14 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਸਮਰਹਿਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਡਿੱਗੀਆਂ। ਜਿਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ 120 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ ਵੀ ਆ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਨੁਕਸਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਟ੍ਰੈਕ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਠੱਪ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਵਿੱਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਖਰਾਬ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਰੋਮਾਂਚਕ: ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਰੋਮਾਂਚਕ ਹੈ। ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲ ਲਾਈਨ 'ਤੇ 103 ਸੁਰੰਗਾਂ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਰੋਮਾਂਚਕ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਰੂਟ 'ਤੇ ਸਫਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਰੋਮਾਂਚਕ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਬੜੌਗ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕਾਲਕਾ ਤੋਂ 41 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਬਰੋਗ ਸੁਰੰਗ ਨੰਬਰ 33 ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 1143.61 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦੋਵੇਂ ਸਿਰੇ ਨਾ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕਰਨਲ ਬੈਰੋਗ ਨੇ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।

ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਬਾਬਾ ਭਲਕੂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਖਿਡੌਣਾ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਢਾਈ ਮਿੰਟ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਰੇਲਵੇ 'ਤੇ 869 ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਪੁਲ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਟ੍ਰੈਕ 'ਤੇ 919 ਕਰਵ ਹਨ ਅਤੇ ਤਿੱਖੇ ਮੋੜ 'ਤੇ ਟਰੇਨ 48 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਕੋਣ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਇੱਕ ਤੰਗ ਗੇਜ ਲਾਈਨ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਟ੍ਰੈਕ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਦੋ ਫੁੱਟ ਛੇ ਇੰਚ ਹੈ। ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1896 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ-ਅੰਬਾਲਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 1898 ਅਤੇ 1903 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 9 ਨਵੰਬਰ, 1903 ਨੂੰ ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਇਹ 96 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਰੇਲਵੇ ਰੂਟ ਕਾਲਕਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਤੱਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 18 ਸਟੇਸ਼ਨ ਹਨ।

ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਰਜਾ : ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2008 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਕਨੌਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਆਰਚ ਗੈਲਰੀ ਪੁਲ 1898 ਵਿਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਪੁਲ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜਾਣ ਸਮੇਂ 64.76 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਆਰਚ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਇਸ ਚਾਰ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਪੁਲ ਵਿੱਚ 34 ਮੇਜ਼ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1921 ਵਿੱਚ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਸ਼ਿਮਲਾ: 14 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਸਮਰਹਿਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਡਿੱਗੀਆਂ। ਜਿਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ 120 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ ਵੀ ਆ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਨੁਕਸਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਟ੍ਰੈਕ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਠੱਪ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਵਿੱਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਖਰਾਬ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਰੋਮਾਂਚਕ: ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਰੋਮਾਂਚਕ ਹੈ। ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲ ਲਾਈਨ 'ਤੇ 103 ਸੁਰੰਗਾਂ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਰੋਮਾਂਚਕ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਰੂਟ 'ਤੇ ਸਫਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਰੋਮਾਂਚਕ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਬੜੌਗ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕਾਲਕਾ ਤੋਂ 41 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਬਰੋਗ ਸੁਰੰਗ ਨੰਬਰ 33 ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 1143.61 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦੋਵੇਂ ਸਿਰੇ ਨਾ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕਰਨਲ ਬੈਰੋਗ ਨੇ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।

ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਬਾਬਾ ਭਲਕੂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਖਿਡੌਣਾ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਢਾਈ ਮਿੰਟ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਰੇਲਵੇ 'ਤੇ 869 ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਪੁਲ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਟ੍ਰੈਕ 'ਤੇ 919 ਕਰਵ ਹਨ ਅਤੇ ਤਿੱਖੇ ਮੋੜ 'ਤੇ ਟਰੇਨ 48 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਕੋਣ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਇੱਕ ਤੰਗ ਗੇਜ ਲਾਈਨ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਟ੍ਰੈਕ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਦੋ ਫੁੱਟ ਛੇ ਇੰਚ ਹੈ। ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1896 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ-ਅੰਬਾਲਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 1898 ਅਤੇ 1903 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 9 ਨਵੰਬਰ, 1903 ਨੂੰ ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਇਹ 96 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਰੇਲਵੇ ਰੂਟ ਕਾਲਕਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਵੇ ਤੱਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 18 ਸਟੇਸ਼ਨ ਹਨ।

ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਰਜਾ : ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2008 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਕਨੌਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਆਰਚ ਗੈਲਰੀ ਪੁਲ 1898 ਵਿਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਪੁਲ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜਾਣ ਸਮੇਂ 64.76 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਆਰਚ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਇਸ ਚਾਰ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਪੁਲ ਵਿੱਚ 34 ਮੇਜ਼ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1921 ਵਿੱਚ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.