ਦੇਹਰਾਦੂਨ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਅੱਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੀਐੱਮ ਧਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੀਤੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ ਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਕਸ਼ੈ ਤ੍ਰਿਤੀਆ ਦੇ ਦਿਨ ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 11.15 ਵਜੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ ਅਤੇ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੀ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 12.15 ਵਜੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 6 ਮਈ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 6.25 ਵਜੇ ਅਤੇ ਬਦਰੀਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 6.15 ਵਜੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ।
ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਅੱਜ ਤੋਂ ਖੁੱਲ੍ਹੇਗਾ: ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਮੰਦਰ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 3235 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਯਮੁਨਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦਾ ਮੂਲ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ। ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਮੰਦਰ ਟਿਹਰੀ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਦੇ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਤਾਪਸ਼ਾਹ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੈਪੁਰ ਦੀ ਰਾਣੀ ਗੁਲੇਰੀਆ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕੀਤਾ।
ਅੱਜ ਤੋਂ ਖੁੱਲ੍ਹੇਗਾ ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ: ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਗੰਗੋਤਰੀ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੰਗਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 3042 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਗੰਗੋਤਰੀ ਮੰਦਰ ਮਈ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਭਗੀਰਥ ਨੇ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫੜ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਵੇਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੰਗਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਧਾਰਾ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗੀਰਥ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦਾ ਤਾਰਾ ਸੀ।
ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 6 ਮਈ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ: ਬਾਰਾਂ ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਇਸ ਵਾਰ 6 ਮਈ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ 2013 ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2014 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਪਰਤ ਆਇਆ ਹੈ।
8 ਮਈ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ ਬਦਰੀਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ: ਇਸ ਵਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਰਧਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਦਰੀਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਅਲਕਨੰਦਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਬਦਰੀਨਾਥ ਧਾਮ ਨੂੰ ਮੋਕਸ਼ਧਾਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਇਸ ਧਾਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਸ਼ਰਧਾ ਹੈ। ਬਦਰੀਨਾਥ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਰ ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਬਦਰੀਨਾਥ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ, ਜਗਨਨਾਥ ਪੁਰੀ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਰ ਧਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਨ : ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਯਾਤਰੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮੰਦਰ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 45 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮੰਦਰ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ 15,000 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਦਰੀਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ 12 ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 1 ਦਿਨ 'ਚ 7,000 ਯਾਤਰੀ ਗੰਗੋਤਰੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਗੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੀ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਢਾਈ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ: ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਰੀਬ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਚਾਰਧਾਮ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਰੂਟ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਹੋਟਲਾਂ 'ਚ ਕਮਰਿਆਂ ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਹੈਲੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਐਡਵਾਂਸ ਬੁਕਿੰਗ 20 ਮਈ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ 'ਚ ਟੈਂਟ ਲਾ ਕੇ 1000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਵਾਧੂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਬਦਰੀਨਾਥ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ, ਗੰਗੋਤਰੀ ਅਤੇ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ 'ਚ ਭੀੜ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਲਰਟ: ਚਾਰਧਾਮਾਂ 'ਚ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦਾ ਸੰਤਰੀ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਮੌਸਮ ਵੀ ਇਮਤਿਹਾਨ ਲਵੇਗਾ। 3 ਮਈ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੂਫਾਨ ਅਤੇ ਗੜੇ ਪੈਣ ਦੀ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜ ਦੇ ਦੇਹਰਾਦੂਨ, ਨੈਨੀਤਾਲ, ਬਾਗੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 4 ਅਤੇ 5 ਮਈ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਨੇਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹਲਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਵੇਗੀ।
ਚਾਰਧਾਮ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ: 2013 ਵਿੱਚ ਕੇਦਾਰ ਆਫ਼ਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (char dham yatra package) ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ (GMVN) ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ) gmvnonline.com 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹੋਮ ਪੇਜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਵੇਗਾ। ਉੱਪਰ ਚਾਰਧਾਮ ਅਧਿਕਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਇੰਟਰਫੇਸ ਖੁੱਲੇਗਾ। ਜਿਸ 'ਤੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਵਿੰਡੋ ਖੁੱਲੇਗੀ। ਪਹਿਲਾ ਵਿਕਲਪ ਚਾਰਧਾਮ ਟੂਰ ਪੈਕੇਜ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਵਿਕਲਪ ਚਾਰਧਾਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਕਲਪ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ 'ਤੇ, ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਇੰਟਰਫੇਸ ਖੁੱਲ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ, ਆਧਾਰ ਨੰਬਰ, ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਈਮੇਲ ਆਈਡੀ ਦਰਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ, ਚਮੋਲੀ, ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ ਅਤੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 24 ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ QR ਕੋਡ
ਇਸ ਵਾਰ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ QR ਕੋਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
QR ਕੋਡ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਰਿਸਟ ਬੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।
ਜਿਸ ਦੀ ਹਰ ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਸਕੈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਸ ਨਾਲ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਯਾਤਰੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ।
ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇਗਾ ਕਿ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯਾਤਰੀ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਟਰੈਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗ੍ਰੀਨ ਕਾਰਡ: ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਫਿਟਨੈੱਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ, ਇਹ ਕੰਮ ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਆਰਟੀਓ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਦੇ ਆਰਟੀਓ ਦਫ਼ਤਰ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਚਾਰੇ ਧਾਮ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਵੀ ਬਾਹਰ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ 10 ਤੋਂ 15 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੋ, ਚੈੱਕਅਪ ਕਰਵਾ ਕੇ ਹੀ ਬਾਹਰ ਜਾਓ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਚਾਈ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਸਿਲੰਡਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ : ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਦੀ ਉਚਾਈ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 3,293 ਮੀਟਰ ਹੈ। ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਵੱਡੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਚੋਟੀਆਂ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਯਮੁਨਾ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਯਮੁਨਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਛੋਟੇ ਚਾਰ ਧਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਮ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ ਬਦਰੀਨਾਥ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਅਤੇ ਗੰਗੋਤਰੀ ਹਨ। ਵੇਦਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਵੀ ਯਮੁਨਾ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਯਮ ਦੇਵ ਦੀ ਜੁੜਵਾਂ ਭੈਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਤੱਕ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੈ? : ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਬਰਕੋਟ ਅਤੇ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਰਾਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਾਰਸੂ ਤੋਂ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਤੋਂ ਬਰਕੋਟ ਫਿਰ ਜਾਨਕੀ ਚੱਟੀ ਤੱਕ ਬੱਸ ਦਾ ਸਫਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਨਕੀ ਚੱਟੀ ਤੋਂ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਚੱਲ ਕੇ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਪਹੁੰਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਿੱਟੂ, ਖੱਚਰ ਜਾਂ ਪਾਲਕੀ ਰਾਹੀਂ ਜਾਨਕੀ ਚੱਟੀ ਤੋਂ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਮੰਦਰ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਰਾਹੀਂ : ਗੰਗੋਤਰੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਜੌਲੀ ਗ੍ਰਾਂਟ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਤਰਕਾਸ਼ੀ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਨਿੱਜੀ ਹਵਾਈ ਸੇਵਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ ਚਾਰਧਾਮ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇਹ ਉਡਾਣਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹਨ।
ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੁਆਰਾ: ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੱਕ ਹੀ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਟੈਕਸੀ ਜਾਂ ਬੱਸਾਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰਿਦੁਆਰ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੋਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਜੀਪਾਂ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਵਾਹਨ ਮਿਲਣਗੇ। ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ, ਕੋਟਦਵਾਰ ਅਤੇ ਕਾਠਗੋਦਾਮ ਹਨ।
ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਤੋਂ: ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰਸਤਾ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਅਤੇ ਬਰਕੋਟ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਹਰਿਦੁਆਰ-ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੋਂ ਆ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਰਸੂ ਬਾਇਫਰਕੇਸ਼ਨ ਪੁਆਇੰਟ ਦਾ ਰਸਤਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਹਰਿਦੁਆਰ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ, ਚੰਬਾ, ਟਿਹਰੀ, ਬਰਕੋਟ, ਹਨੂੰਮਾਨ ਚੱਟੀ ਅਤੇ ਜਾਨਕੀ ਚੱਟੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ: ਗੰਗੋਤਰੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 3048 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਗੰਗੋਤਰੀ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 300 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੋਂ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਤੋਂ 105 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ।
ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਤੱਕ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੈ? : ਹਵਾਈ ਮਾਰਗ ਤੋਂ: ਗੰਗੋਤਰੀ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਜੌਲੀਗ੍ਰਾਂਟ ਹੈ, ਜੋ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 26 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗੰਗੋਤਰੀ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਟੈਕਸੀ ਜਾਂ ਬੱਸ ਸੇਵਾ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੁਆਰਾ: ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਹ ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 249 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਕੈਬ ਜਾਂ ਬੱਸ ਰਾਹੀਂ ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੇਜ਼ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਟਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਟ੍ਰੇਨ ਰਾਹੀਂ ਗੰਗੋਤਰੀ ਆ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਹਰਿਦੁਆਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਹਰਿਦੁਆਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲ ਕਈ ਰੇਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਰੂਟ 'ਤੇ ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ : ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਵੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਿੱਥੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਰਸਤਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸੂਬੇ 'ਚ ਅਜਿਹੇ ਕਿੰਨੇ ਖਤਰੇ ਵਾਲੇ ਪੁਆਇੰਟ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਸੜਕ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਰੂਟ 'ਤੇ 24 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ।
ਚਾਰਧਾਮ ਰੂਟ 'ਤੇ ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 134 'ਤੇ 4 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੋਸਣ, ਡੈਮ ਟਾਪ, ਸੁਮਨ ਕਿਆਰੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾ ਪਿੰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 94 'ਤੇ 4 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਧਾਰਸੂ, ਛੱਤਾਂਗਾ, ਪਾਲੀਗੜ ਅਤੇ ਸਿਰਾਈ ਬੰਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 58 'ਤੇ 5 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਨੀਰ ਗੱਡੂ, ਸਕਨੀ ਧਾਰ, ਦੇਵਪ੍ਰਯਾਗ, ਕੀਰਤੀਨਗਰ ਅਤੇ ਸਿਰੋਬਗੜ੍ਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 109 'ਤੇ 6 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਤਿਲਵਾੜਾ, ਵਿਜੇਨਗਰ, ਕੁੰਡ, ਨਾਰਾਇਣ ਕੋਟੀ, ਖਾਟ ਅਤੇ ਸੋਨਪ੍ਰਯਾਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 121 'ਤੇ 2 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਸ਼ੰਕਰਪੁਰ ਅਤੇ ਪਠਾਣੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 87 ਈ 'ਤੇ 3 ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਜੌਰਾਸੀ, ਅਦੀਬਦਰੀ ਅਤੇ ਗਡੋਲੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਪੀਡਬਲਯੂਡੀ ਨੇ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਰੂਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਜ਼ੋਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਰਸਤਿਆਂ 'ਤੇ ਜੇ.ਸੀ.ਬੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਦਲਵੇਂ ਰਸਤੇ ਵੀ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਰੂਟ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਯਾਤਰੀ ਬਦਲਵੇਂ ਰੂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਫਰ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਹੋਣ 'ਤੇ ਬਦਲਵੇਂ ਰਸਤੇ
- NH 123 (ਹਰਬਰਟਪੁਰ-ਬਾਰਕੋਟ) ਮਾਰਗ 'ਤੇ, ਚਾਰ ਭੂਮੀ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਚਾਰ ਬਦਲਵੇਂ ਰਸਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਡਵਾਲਾ ਜੁੱਡੋ ਮੋਟਰਵੇਅ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ-ਮਸੂਰੀ-ਯਮੁਨਾ ਪੁਲ ਮੋਟਰਵੇਅ, ਲਖਵਾਰ-ਲਖਸੀਆਰ-ਨੈਨਬਾਗ ਮੋਟਰਵੇਅ ਅਤੇ ਨੌਗਾਂਵ-ਪੋਤੀ-ਰਾਜਗੜੀ ਤੋਂ ਰਾਜਤਾਰ ਮੋਟਰਵੇਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- NH 94 (ਧਾਰਸੂ-ਬਾਰਕੋਟ) ਰੂਟ 'ਤੇ ਚਾਰ ਭੂਮੀ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਬਦਲਵਾਂ ਰਸਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੌਗਾਓਂ-ਪੋਤੀ-ਰਾਜਗੜੀ ਮੋਟਰਵੇਅ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
- NH 58 (ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼-ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ) ਰੂਟ 'ਤੇ 5 ਲੈਂਡਸਲਾਈਟ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਲਈ 3 ਬਦਲਵੇਂ ਰਸਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼-ਖਾੜੀ-ਗਾਜ਼ਾ-ਦੇਵਪ੍ਰਯਾਗ ਮੋਟਰਵੇਅ, ਕੀਰਤੀ ਨਗਰ-ਚੌਰਸ-ਫਰਾਸੂ ਮੋਟਰਵੇਅ ਅਤੇ ਡੂੰਗਰੀ ਪੰਥ-ਚਸਤੀ ਖਲ-ਖੰਕੜਾ ਮੋਟਰਵੇਅ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
- NH 109 (ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ-ਗੌਰੀਕੁੰਡ) ਰੂਟ 'ਤੇ, 6 ਲੈਂਡਸਲਾਈਟ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ 2 ਬਦਲਵੇਂ ਰਸਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਲੇਠਾ-ਘਨਸਾਲੀ-ਚਿਰਬਤੀਆ-ਤਿਲਵਾੜਾ ਮੋਟਰਵੇਅ ਅਤੇ ਤਿਲਵਾੜਾ-ਮਿਆਲੀ-ਗੁਪਤਕਾਸ਼ੀ ਮੋਟਰਵੇਅ ਨੂੰ ਬਦਲਵੇਂ ਰੂਟਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਲਈ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸੇਵਾ: ਸ਼ਰਧਾਲੂ GMVN (ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ) gmvnonline.com ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਲਈ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸੇਵਾ ਬੁੱਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਲਈ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸੇਵਾ ਗੁਪਤਕਾਸ਼ੀ, ਫਾਟਾ ਅਤੇ ਸਿਰਸੀ ਤੋਂ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਗੁਪਤਕਾਸ਼ੀ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ 7750 ਰੁਪਏ, ਫੱਤਾ ਤੋਂ 4720 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸਿਰਸੀ ਤੋਂ 4680 ਰੁਪਏ ਹੈ। IRCTC ਨੇ ਟੂਰ ਪੈਕੇਜ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ। 10 ਰਾਤਾਂ ਅਤੇ 11 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪੈਕੇਜ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪ੍ਰਤੀ ਯਾਤਰੀ 58,220 ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਤੁਸੀਂ IRCTC ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ irctc.com 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹੈ ਈਦ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ