ETV Bharat / bharat

Boat Mail:ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਦੋਂ ਬਣਿਆ ਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੁਲ

1914 ਵਿੱਚ ਮਦਰਾਸ (Madras) ਅਤੇ ਕੋਲੰਬੋ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ (Launch) ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਦੋਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਆਵਾਜਾਈ ਸੰਪਰਕ ਸੀ।

Boat Mail:ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਿਲੋਨ ਤੱਕ ਰੇਲ ਅਤੇ ਸਟੀਮਰ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ
Boat Mail:ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਿਲੋਨ ਤੱਕ ਰੇਲ ਅਤੇ ਸਟੀਮਰ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ
author img

By

Published : Jul 31, 2021, 11:06 PM IST

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ:19 ਵੀਂ ਤੋਂ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਜਿਸਨੂੰ ਸਿਲੋਨ (Ceylon)ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੀ।ਜਿਸ ਨੂੰ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਰਾਜ ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਚਾਹ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਕਈ ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਿਲੋਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਦੋ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।

ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਚੇਨਈ (ਫਿਰ ਮਦਰਾਸ) ਤੋਂ ਤੁਟੀਕੋਰਿਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੇਲਗੱਡੀ ਸੀ। ਜਿੱਥੋਂ ਯਾਤਰੀ ਉਤਰਨਗੇ ਅਤੇ ਉਥੋ ਇੱਕ ਭਾਫ਼ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਕੋਲੰਬੋ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਗੇ।ਇਹ ਸਰਵਿਸ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਦੋ ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ 709 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਲ ਯਾਤਰਾ 21 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 50 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲੀ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੋ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ 21 ਤੋਂ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦਾ ਸੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ 1870 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਿਲੋਨ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਲਕ ਸਟ੍ਰੇਟ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ।ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਐਡਮਜ਼ ਬ੍ਰਿਜ ਜਾਂ ਰਾਮ ਸੇਤੂ ਉੱਤੇ ਪੁਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੀ ਜੋ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਭਾਰਤ, ਪੰਬਨ (ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ) ਟਾਪੂ, ਮੰਨਾਰ ਟਾਪੂ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਿਲੋਨ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਸੀ।ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੋਲੰਬੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਟੁੱਟ ਰੇਲਵੇ ਲਿੰਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।

ਡੈਲਫਿਨ ਪ੍ਰੇਮਾ ਧਨਾਸੇਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੰਡਪਮ ਤੋਂ ਪੰਬਨ ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਕੋਡੀ ਤੋਂ ਤਲਾਈਮੰਨਰ ਤੱਕ ਅਨੁਮਾਨਤ 299 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰੇਲ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਲੜੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੁਲ ਲਗਭਗ 24 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ। ਜੋ ਧਨੁਸ਼ਕੋਡੀ ਨੂੰ ਪੰਬਨ ਟਾਪੂ ਦੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਥਾਈਲੈਮਨਾਰ ਨਾਲ ਸਿਲੋਨ ਦੇ ਮੰਨਾਰ ਟਾਪੂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਜੋੜਦਾ ਸੀ। ਲੰਡਨ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਪੰਬਨ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 70 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਮੰਡਪਾਮ ਨੂੰ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦੇਵੇਗਾ।

ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੱਕਰਵਾਤ ਅਤੇ ਹੈਜ਼ਾ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 2,065 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਪੁਲ ਅਖੀਰ 1913 ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਪੁਲ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੁਲ ਅਤੇ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਰਾ-ਵਰਲੀ ਸੀ ਲਿੰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੁਲ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 24 ਫਰਵਰੀ, 1914 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਹੋ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਚੋਂ ਕੀੜੇ?

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ:19 ਵੀਂ ਤੋਂ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਜਿਸਨੂੰ ਸਿਲੋਨ (Ceylon)ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੀ।ਜਿਸ ਨੂੰ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਰਾਜ ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਚਾਹ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਕਈ ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਿਲੋਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਦੋ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।

ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਚੇਨਈ (ਫਿਰ ਮਦਰਾਸ) ਤੋਂ ਤੁਟੀਕੋਰਿਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੇਲਗੱਡੀ ਸੀ। ਜਿੱਥੋਂ ਯਾਤਰੀ ਉਤਰਨਗੇ ਅਤੇ ਉਥੋ ਇੱਕ ਭਾਫ਼ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਕੋਲੰਬੋ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਗੇ।ਇਹ ਸਰਵਿਸ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਦੋ ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ 709 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਲ ਯਾਤਰਾ 21 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 50 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲੀ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੋ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ 21 ਤੋਂ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦਾ ਸੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ 1870 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਿਲੋਨ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਲਕ ਸਟ੍ਰੇਟ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ।ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਐਡਮਜ਼ ਬ੍ਰਿਜ ਜਾਂ ਰਾਮ ਸੇਤੂ ਉੱਤੇ ਪੁਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੀ ਜੋ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਭਾਰਤ, ਪੰਬਨ (ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ) ਟਾਪੂ, ਮੰਨਾਰ ਟਾਪੂ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਿਲੋਨ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਸੀ।ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੋਲੰਬੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਟੁੱਟ ਰੇਲਵੇ ਲਿੰਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।

ਡੈਲਫਿਨ ਪ੍ਰੇਮਾ ਧਨਾਸੇਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੰਡਪਮ ਤੋਂ ਪੰਬਨ ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ਕੋਡੀ ਤੋਂ ਤਲਾਈਮੰਨਰ ਤੱਕ ਅਨੁਮਾਨਤ 299 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰੇਲ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਲੜੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੁਲ ਲਗਭਗ 24 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ। ਜੋ ਧਨੁਸ਼ਕੋਡੀ ਨੂੰ ਪੰਬਨ ਟਾਪੂ ਦੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਥਾਈਲੈਮਨਾਰ ਨਾਲ ਸਿਲੋਨ ਦੇ ਮੰਨਾਰ ਟਾਪੂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਜੋੜਦਾ ਸੀ। ਲੰਡਨ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਪੰਬਨ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 70 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਮੰਡਪਾਮ ਨੂੰ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦੇਵੇਗਾ।

ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੱਕਰਵਾਤ ਅਤੇ ਹੈਜ਼ਾ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 2,065 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਪੁਲ ਅਖੀਰ 1913 ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਪੁਲ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੁਲ ਅਤੇ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਰਾ-ਵਰਲੀ ਸੀ ਲਿੰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਪੁਲ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 24 ਫਰਵਰੀ, 1914 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਹੋ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਚੋਂ ਕੀੜੇ?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.