ਕੁੱਲੂ: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰੀਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਹਤਾਂਗ ਅਟਲ ਸੁਰੰਗ ਹੁਣ ਉਦਘਾਟਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਲਗਭਗ 160 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਸਾਕਾਰ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮਨਾਲੀ ਤੋਂ ਲੇਹ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਅਟਲ ਸੁਰੰਗ ਆਖ਼ਰਕਾਰ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 6 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਪਰ 4 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ 3 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਮਰਹੂਮ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੀ 95ਵੀਂ ਜਯੰਤੀ 'ਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੋਹਤਾਂਗ ਨੇੜੇ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਸੁਰੰਗ ਨੂੰ ਅਟਲ ਸੁਰੰਗ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸੁਰੰਗ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਕੰਪਨੀ ਸਨੋਈ ਮਾਊਂਟੇਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕੰਪਨੀ (ਐਸਐਮਈਸੀ) ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੋਹਤਾਂਗ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਚਾਰ 1860 ਵਿੱਚ ਮੋਰਾਵੀਅਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਲ ਤੋਂ 3,000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 3200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਬਣੀ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਹੈ, ਇਹ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ-ਜੁੜੇ ਸੰਪਰਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ।
ਇਹ ਹਨ ਖ਼ੂਬੀਆਂ
- ਅਟਲ ਸੁਰੰਗ 10,000 ਫੁੱਟ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਨਾਲੀ ਅਤੇ ਲੇਹ ਵਿਚਲੀ ਦੂਰੀ 46 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ।
- ਮਨਾਲੀ ਨੂੰ ਲੇਹ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਇਹ ਅਟਲ ਟਨਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਹਾਈਵੇ ਸੁਰੰਗ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਰ 60 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਕੈਮਰੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਰ 500 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਐਗਜਿਟ (ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲਣ ਦਾ ਰਾਸਤਾ) ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਮਨਾਲੀ ਤੋਂ ਲੇਹ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੀ ਦੂਰੀ 46 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ 4 ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਬਚੇਗੀ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਫਾਈਟਰ ਹਾਈਡ੍ਰਾਂਟ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਚੌੜਾਈ 10.5 ਮੀਟਰ ਹੈ. ਇਸ ਵਿਚ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ 1 ਮੀਟਰ ਦੇ ਫੁੱਟਪਾਥ ਵੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
- ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਿਰਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਦੂਸਰਾ ਸਿਰਾ ਰੋਹਤਾਂਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 5 ਮਹੀਨੇ ਕੰਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ।
- ਅਟਲ ਟਨਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਲਾਗਤ 2010 ਵਿੱਚ 1,700 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਸਤੰਬਰ 2020 ਤੱਕ 3,200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ।
- ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 9.2 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ 8.8 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੰਮ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੀਆਰਓ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਾਜ਼ਾ ਜੀਪੀਐਸ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੁਰੰਗ 9 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਸਿੰਗਲ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਦੋਹਰੀ ਲੇਨ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ 10,000 ਫੁੱਟ ਜਾਂ 3,000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ ਹੈ।
- ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਜਿਹੀ ਸੁਰੰਗ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਚਾਅ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਦੁਨੀਆਭਰ ਵਿੱਚ ਬਚਾਅ ਸੁਰੰਗਾਂ ਮੁੱਖ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਹਿਲਾਂ ਰੱਸੀ-ਵੇਅ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਰੋਹਤਾਂਗ ਰਾਹ 'ਤੇ ਰੋਪਵੇਅ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਧੀਨ, ਮਨਾਲੀ ਅਤੇ ਲੇਹ ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਲ-ਭਰ ਸੰਪਰਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸੜਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਘਟ ਗਈਆਂ ਹਨ ਦੂਰੀਆਂ
