ETV Bharat / bharat

Amalaki Ekadashi 2023: 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ, ਆਂਵਲੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ - ਅਮਲਾਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ

ਅਮਲਾਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 'ਰੰਗਭਰੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਸ ਦਾ ਵਰਤ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

Amalaki Ekadashi 2023
Amalaki Ekadashi 2023
author img

By

Published : Feb 28, 2023, 12:53 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ: ਹਿੰਦੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫਾਲਗੁਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 'ਰੰਗਭਰੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 2 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 6.39 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 9.11 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਦਯਾ ਤਿਥੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ 3 ਮਾਰਚ ਜਾਂ 4 ਮਾਰਚ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਇਨ੍ਹੇਂ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ : ਜੋਤਸ਼ੀ ਸ਼ਿਵਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦਵਾਦਸ਼ ਵਿਧੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਮਲਾਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਯੋਤਿਸ਼ਾਚਾਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਸੱਤਿਆ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਵ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ 24 ਘੰਟੇ ਲਈ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਤਿੰਨ ਮੁਹੂਰਤਾਂ ਤੱਕ ਵਧਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਸੰਥਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੈਸ਼ਨਵ ਅਤੇ ਸਮਾਰਤਾ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਲਈ ਦੂਜੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਭ ਹੈ।

ਆਂਵਲੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ 'ਓਮ ਨਮੋ ਭਗਵਤੇ ਵਾਸੁਦੇਵਾਏ' ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਅਮਲਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਵੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨੇੜੇ ਆਂਵਲੇ ਦਾ ਰੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਂਵਲਾ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ।

ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ : ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਚੌਲ ਨਾ ਖਾਓ। ਆਪਣਾ ਆਚਰਨ ਨੇਕ ਰੱਖੋ, ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਜੀਓ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸਹਸਤਰਨਾਮ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਅਮਲਾਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Anand Marriage Act: ਕੀ ਹੈ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ, ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਮੰਗ, ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪਾਸ ਹੋ ਸਕਿਆ ?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ: ਹਿੰਦੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਫਾਲਗੁਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 'ਰੰਗਭਰੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 2 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 6.39 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 9.11 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਦਯਾ ਤਿਥੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ 3 ਮਾਰਚ ਜਾਂ 4 ਮਾਰਚ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਇਨ੍ਹੇਂ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ : ਜੋਤਸ਼ੀ ਸ਼ਿਵਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦਵਾਦਸ਼ ਵਿਧੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਮਲਾਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਯੋਤਿਸ਼ਾਚਾਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਸੱਤਿਆ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਵ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ 24 ਘੰਟੇ ਲਈ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਤਿੰਨ ਮੁਹੂਰਤਾਂ ਤੱਕ ਵਧਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਸੰਥਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੈਸ਼ਨਵ ਅਤੇ ਸਮਾਰਤਾ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਲਈ ਦੂਜੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਭ ਹੈ।

ਆਂਵਲੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ 'ਓਮ ਨਮੋ ਭਗਵਤੇ ਵਾਸੁਦੇਵਾਏ' ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਅਮਲਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਵੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨੇੜੇ ਆਂਵਲੇ ਦਾ ਰੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਂਵਲਾ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ।

ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ : ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਚੌਲ ਨਾ ਖਾਓ। ਆਪਣਾ ਆਚਰਨ ਨੇਕ ਰੱਖੋ, ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਜੀਓ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸਹਸਤਰਨਾਮ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਅਮਲਾਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਅਮਲਕੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਆਂਵਲੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Anand Marriage Act: ਕੀ ਹੈ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ, ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਮੰਗ, ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪਾਸ ਹੋ ਸਕਿਆ ?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.