ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ: ਪਾਰਟੀਸ਼ਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਭੰਡਾਰ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੋ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇਸ਼ਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਏ ਸਨ।
ਇਹ ਅਜਾਇਬ ਘਰ 25 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਆਇਆ ਸੀ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ
ਇਹ ਅਜਾਇਬ ਘਰ 25 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਕਲਚਰਲ ਹੈਰੀਟੇਜ ਟਰੱਸਟ (TAACHT) ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਾਰਟੀਸ਼ਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਮੌਜੂਦ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। ਇਸ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਭੰਡਾਰ ਬਣਨਾ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੋ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਏ ਸਨ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 25 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਪਿੱਠ ਭੂਮੀ
1947 ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਵਕੀਲ ਸਿਰਿਲ ਰੈਡਕਲਿਫ ਦੁਆਰਾ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਖਿੱਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਵੰਡ ਰੇਖਾਵਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਗਲਤ ਪਾਸੇ ਪਾਏ ਗਏ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਗਸਤ 1947 ਤੋਂ ਜਨਵਰੀ 1948 ਵਿਚਕਾਰ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਏ ਦੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚ 800,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਕੌੜੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਬਣੀ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਰਵਾਸ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੇ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਕਾਲ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 1,400,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ, ਜਾਇਦਾਦ, ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੀਆਂ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਗਏ, ਘਰ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੇ। ਉਸ ਹਿੰਸਕ ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਕੌੜੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਬਣੀ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ: ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਨੂੰ ਸੀ 'ਬਮਤੁਲ ਬੁਖਾਰਾ' ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ?
ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਸਤੂਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਹਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰਤਨ, ਟਰੰਕ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ, ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਾੜ੍ਹੀ, ਏ. ਗਹਿਣਿਆਂ ਦਾ ਡੱਬਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਟੀਨ ਦਾ ਡੱਬਾ, ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਚੋਣ, ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਅਸਲ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ, ਅਖਬਾਰਾਂ, ਰਸਾਲੇ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰਾਂ ਵਾਲੇ 'ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਕਾਰਡ', ਸਰਹੱਦ ਪਾਰੋਂ ਇੱਕ ਘੜੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਾਣੀ ਦਾ ਘੜਾ, ਉਹ ਸਕੈਚ ਜੋ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੇ ਖਿੱਚੇ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ: ਵੰਚੀਨਾਥਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਹੋਇਆ ਸ਼ਹੀਦ
ਡੇਰੇ ਨੇ ਉਸ ਸਦਮੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰੀ ਕੌਮ ਲੰਘ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ 14 ਗੈਲਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਕੀਤੇ ਆਡੀਓ-ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਵੀਡੀਓਜ਼ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਖਿਕ ਇਤਿਹਾਸਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹਿੰਸਾ, ਅਸੁਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਪਰਵਾਸ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਨੂੰ ਵਿਲੱਖਣ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪਾਰਟੀਸ਼ਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਨੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ 18 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਆਯੋਜਿਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਗਿਲਡ ਆਫ ਟਰੈਵਲ ਰਾਈਟਰਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਟੂਰਿਜ਼ਮ (BGTW) ਅਵਾਰਡਜ਼ 2020 ਵਿੱਚ ‘ਬੈਸਟ ਵਾਈਡਰ ਵਰਲਡ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ’ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ। ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਲਈ। ਪਾਰਟੀਸ਼ਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਛੇ ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ: ਉਲੀਆਥੁਕਦਾਵੁ ਦੀ ਧਰਤੀ ਜਿਸਨੇ ਨਮਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ
