ETV Bharat / technology

20 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਇਆ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ, ਫੇਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ - Solar Storm

AURORA BOREAL: ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਤਸਮਾਨੀਆ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੱਕ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਹੱਸਮਈ ਆਕਾਸ਼ੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡਾਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵੀ ਵਿਘਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹਫ਼ਤੇ ਭਰ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖਬਰ...

aurora boreal the most powerful storm hits the earth after 20 years power grids will fail
20 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਇਆ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ, ਫੇਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ (AURORA BOREAL)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : May 11, 2024, 8:03 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫ਼ਾਨ 10 ਮਈ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਇੰਨਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਰੂਸ, ਯੂਕਰੇਨ, ਜਰਮਨੀ, ਸਲੋਵੇਨੀਆ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪੋਲਰ ਲਾਈਟਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡਾਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵੀ ਵਿਘਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।

ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ (ਐਨ.ਓ.ਏ.ਏ.) ਸਪੇਸ ਵੇਦਰ ਪ੍ਰੀਡਿਕਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਨੇ ਇਸ ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਨੂੰ ਜੀ5 ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ, ਜੀਓਮੈਗਨੈਟਿਕ ਤੂਫਾਨਾਂ ਨੂੰ G1 ਤੋਂ G5 ਤੱਕ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ G5 ਨੂੰ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਧਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ 2003 ਦੇ ਹੇਲੋਵੀਨ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਤੂਫਾਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਆਊਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ।

NOAA ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, NOAA ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੋਰ ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ (ਸੀਐਮਈ) ਦੇ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੰਚਾਰ ਵਿਘਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਖੇਤਰ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡੁੱਬ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤੂਫਾਨ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹਰੀ ਅਤੇ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ। ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਾਈਟ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਲਾਈਟਾਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਤਸਮਾਨੀਆ ਤੱਕ ਦੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਲਬਾਮਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਤੱਕ ਦੱਖਣ ਤੱਕ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਰਮਨੀ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਰੋਰਾ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਰੋਰਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸੈੱਲ ਫੋਨ ਕੈਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲੋਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਕੈਪਚਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਹਨ।

ਸੂਰਜੀ ਜਾਂ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਕੀ ਹੈ

ਇੱਕ ਸੂਰਜੀ ਜਾਂ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗੜਬੜ ਹੈ - ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਖੇਤਰ ਜੋ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੈ।

ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਕੁਸ਼ਲ ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਧਰਤੀ ਦਾ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਸਾਡੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੁਆਰਾ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਣਾਂ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ CME ਜਾਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਧਾਰਾ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੈਗਨੇਟੋਸਫੀਅਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਰਜੀ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸੇਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਾਲੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਇੰਟਰੈਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਧਰਤੀ ਦਾ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਫਿਰ ਪਿਆਜ਼ ਵਾਂਗ ਖੁੱਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਊਰਜਾਵਾਨ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਖੰਭਿਆਂ 'ਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਫੀਲਡ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵਹਿਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸੂਰਜੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ?

ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ: ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਸੈਲ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੋਬਾਈਲ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਜੀਪੀਐਸ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸੈਟੇਲਾਈਟ: ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਅਯੋਗ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਈ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਟੀਵੀ, ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕੁਝ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਐਕਸੈਸ।

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ: GPS ਸਿਸਟਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ NOAA ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ।

ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ: ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਪਾਵਰ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ, ਓਵਰਲੋਡਿੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਸੋਲਰ ਫਲੇਅਰਾਂ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਖਰਚੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼: ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਕਣ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਕੇ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਵੱਡੀਆਂ ਲਾਟਾਂ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕਰੰਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਖੜਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਲ ਪੁੰਜ ਨਿਕਾਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਧੀਆਂ ਅਰੋਰਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।

GPS: ਉਹ ਰੇਡੀਓ ਤਰੰਗਾਂ, GPS ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਸ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਓਵਰਲੋਡ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਹਾਅ ਹਾਈ ਵੋਲਟੇਜ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ ਵਿੱਚ ਵਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਘਰ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਨਵਰੀ 2005 ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜੀ ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਅੱਜ ਦਾ ਤੂਫ਼ਾਨ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫ਼ਾਨ 10 ਮਈ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਇੰਨਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਰੂਸ, ਯੂਕਰੇਨ, ਜਰਮਨੀ, ਸਲੋਵੇਨੀਆ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪੋਲਰ ਲਾਈਟਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਰੋਸ਼ਨੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡਾਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵੀ ਵਿਘਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।

ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ (ਐਨ.ਓ.ਏ.ਏ.) ਸਪੇਸ ਵੇਦਰ ਪ੍ਰੀਡਿਕਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਨੇ ਇਸ ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਨੂੰ ਜੀ5 ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ, ਜੀਓਮੈਗਨੈਟਿਕ ਤੂਫਾਨਾਂ ਨੂੰ G1 ਤੋਂ G5 ਤੱਕ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ G5 ਨੂੰ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਧਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ 2003 ਦੇ ਹੇਲੋਵੀਨ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਤੂਫਾਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਆਊਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ।

NOAA ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, NOAA ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੋਰ ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ (ਸੀਐਮਈ) ਦੇ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੰਚਾਰ ਵਿਘਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਖੇਤਰ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡੁੱਬ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤੂਫਾਨ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹਰੀ ਅਤੇ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ। ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਾਈਟ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਲਾਈਟਾਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਤਸਮਾਨੀਆ ਤੱਕ ਦੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਲਬਾਮਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਤੱਕ ਦੱਖਣ ਤੱਕ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਰਮਨੀ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਰੋਰਾ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਰੋਰਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸੈੱਲ ਫੋਨ ਕੈਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲੋਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਕੈਪਚਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਹਨ।

ਸੂਰਜੀ ਜਾਂ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਕੀ ਹੈ

ਇੱਕ ਸੂਰਜੀ ਜਾਂ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗੜਬੜ ਹੈ - ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਖੇਤਰ ਜੋ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੈ।

ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਕੁਸ਼ਲ ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਧਰਤੀ ਦਾ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਸਾਡੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੁਆਰਾ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਣਾਂ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ CME ਜਾਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਧਾਰਾ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੈਗਨੇਟੋਸਫੀਅਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਰਜੀ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸੇਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਾਲੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਇੰਟਰੈਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਧਰਤੀ ਦਾ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਫਿਰ ਪਿਆਜ਼ ਵਾਂਗ ਖੁੱਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਊਰਜਾਵਾਨ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਖੰਭਿਆਂ 'ਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਫੀਲਡ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵਹਿਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸੂਰਜੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ?

ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ: ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਸੈਲ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੋਬਾਈਲ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਜੀਪੀਐਸ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸੈਟੇਲਾਈਟ: ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਅਯੋਗ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਈ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਟੀਵੀ, ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕੁਝ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਐਕਸੈਸ।

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ: GPS ਸਿਸਟਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ NOAA ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ।

ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ: ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਪਾਵਰ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ, ਓਵਰਲੋਡਿੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਸੋਲਰ ਫਲੇਅਰਾਂ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਖਰਚੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼: ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਕਣ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਕੇ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਵੱਡੀਆਂ ਲਾਟਾਂ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕਰੰਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਖੜਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਲ ਪੁੰਜ ਨਿਕਾਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਧੀਆਂ ਅਰੋਰਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।

GPS: ਉਹ ਰੇਡੀਓ ਤਰੰਗਾਂ, GPS ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਸ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਓਵਰਲੋਡ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਹਾਅ ਹਾਈ ਵੋਲਟੇਜ ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ ਵਿੱਚ ਵਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਘਰ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਨਵਰੀ 2005 ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜੀ ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਅੱਜ ਦਾ ਤੂਫ਼ਾਨ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.