ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ: ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਈਰਾਨੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਇਹ ਹਮਲਾ ਤਾਜ਼ਾ ਚੁਣੌਤੀ ਸੀ। ਹਮਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਰਾਕੇਟ, ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਔਖੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਮਲਟੀ-ਲੇਅਰਡ ਏਅਰ-ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।
- ਏਰੋ: ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਏਰੋ, ਜੋ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਯਮਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹੋਤੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਡੇਵਿਡ ਸਲਿੰਗ: ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ, ਡੇਵਿਡ ਸਲਿੰਗ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮੱਧਮ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਲਿਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਕੋਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
- ਪੈਟ੍ਰਿਅਟ: ਇਹ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਪੈਟ੍ਰਿਅਟ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲ-ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 1991 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਖਾੜੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਇਰਾਕੀ ਨੇਤਾ ਸੱਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਕਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪੈਟ੍ਰਿਅਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁਣ ਡਰੋਨ ਸਮੇਤ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਸੁੱਟਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਆਇਰਨ ਡੋਮ: ਇਸਰਾਈਲ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੁਦ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਛੋਟੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਰਾਕੇਟ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰਾਕੇਟਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਵਿਰੁੱਧ ਮੌਜੂਦਾ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਰ 90% ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
- ਆਇਰਨ ਬੀਮ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲੇਜ਼ਰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਸਸਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਅਜੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
