ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰਾਂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਮ ਕੈਂਸਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਓਵੇਰੀਅਨ ਕੈਂਸਰ ਕੋਲੀਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣਤਾ ਜਾਂ ਅਗਿਆਨਤਾ ਕਾਰਨ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲਗਭਗ 85% ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸਿਰਫ 15% ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਔਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੋਵੇਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼: 'ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ' ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ, ਲੱਛਣਾਂ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਕੀ ਹੈ?: ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਨਾਂ ਅੰਡਕੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸਿਸਟ ਬਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਵੱਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ 'ਚ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਥੈਰੇਪੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਚੈਰਿਟੀ ਸੰਸਥਾ 'ਟਾਰਗੇਟ ਓਵੇਰੀਅਨ ਕੈਂਸਰ' ਵੱਲੋਂ ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਸਥਾ 32 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਚੈਰਿਟੀਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ 2024 ਦਾ ਥੀਮ: ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਥੀਮ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ''ਨੋ ਵੂਮੈਨ ਲੈਫਟ ਬਿਹਾਈਂਡ'' ਥੀਮ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ 'ਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ, ਮੇਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਸਧਾਰਨ ਯੋਨੀ ਖੂਨ ਵਗਣਾ, ਪਿੱਠ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਭਰਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋੜੀਂਦੇ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਜੇਕਰ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ 'ਚ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ, ਬੁਢਾਪਾ, ਮੋਟਾਪਾ ਜਾਂ ਵੱਧ ਭਾਰ, ਪੋਲੀਸਿਸਟਿਕ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਸਿੰਡਰੋਮ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨ ਰਿਪਲੇਸਮੈਂਟ ਥੈਰੇਪੀ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਹੋ ਸਕੇ।
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਇੱਕ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾਕਟਰ ਵਿਜੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬੇਅਰਾਮੀ ਜਾਂ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਉਦੋ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ। ਅਜਿਹਾ ਰੁਝਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਘੱਟ ਪੜ੍ਹੀਆਂ-ਲਿਖੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਜਾਂ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਸਗੋਂ ਸ਼ਹਿਰੀ, ਪੜ੍ਹੀਆਂ-ਲਿਖੀਆਂ, ਕੰਮਕਾਜੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਆਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਕੈਂਸਰ ਸਹਾਇਤਾ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਡਾਕਟਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਕੈਂਸਰ ਸਕਰੀਨਿੰਗ ਮੁਹਿੰਮਾਂ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਰੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
