ਨਿਮੋਨੀਆ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਰਮਣ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਸ ਜਾਂ ਉੱਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। NIH ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਲਾਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਇੱਕ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਛੂਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਲਾਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਉਪ-ਸਹਾਰਨ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ
WebMD ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ, ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਹਤ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਮੋਨੀਆ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਫਲੂ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ...
- ਸਾਹ ਲੈਣ ਜਾਂ ਖੰਘਣ ਵੇਲੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ।
- 65 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਉਲਝਣ।
- ਕਫ ਨਾਲ ਖੰਘ
- ਬੁਖਾਰ, ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਕੰਬਣਾ।
- ਥਕਾਵਟ
- 65 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤ।
- ਦਰਦ ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ।
- ਸਿਰ ਦਰਦ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਸ
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ।
- ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ
- ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਨਬਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
- ਬਲਗ਼ਮ ਦੇ ਨਾਲ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ
- ਨਾ ਖਾਣ ਕਾਰਨ ਕਮਜ਼ੋਰੀ।
ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਰੋਕਥਾਮ ਵਾਲੇ ਸੁਝਾਅ
- ਟੀਕਾਕਰਣ ਨਿਮੋਨੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਨਮੂਕੋਕਲ ਅਤੇ ਫਲੂ ਦੇ ਟੀਕੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਵਾਇਰਲ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।
- ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਥ ਧੋਣ ਨਾਲ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜੋ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵਰਗੇ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਗ ਪ੍ਰਤੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਛੱਡਣਾ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਫਲਾਂ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਪਤਲੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣਾ, ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖੰਘਦੇ ਜਾਂ ਛਿੱਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਨੱਕ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਨਾਲ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖੰਘ ਅਤੇ ਛਿੱਕ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹਨ, ਤਾਂ ਛੂਤ ਵਾਲੇ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ, ਸਹੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਬੰਦ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕਠੋਰ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵਰਗੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਗ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਲੂ ਜਾਂ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾਗਾਂ ਨੂੰ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੋਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ, ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਮੋਨੀਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
