ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਐੱਲ.ਵੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਆਈ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨੇਤਰ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਸਕੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ।
ਐਲਵੀਪੀਈਆਈ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਲਵੀਪੀਈਆਈ ਹੁਣ 50,000 ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਗਲੋਬਲ ਸੰਸਥਾ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਐਲਵੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਆਈ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਥਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਐਲਵੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਆਈ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਗਰਗ ਅਤੇ ਐਲਵੀਪੀਈਆਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੰਸਥਾ ਸ਼ਾਂਤੀਲਾਲ ਸੰਘਵੀ ਕੋਰਨੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਪ੍ਰਵੀਨ ਵਡਵੱਲੀ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ 50,000 ਕੋਰਨੀਅਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੇ ਮੀਲ ਪੱਥਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕਿਵੇਂ ਰਿਹਾ?
ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ LVPEI ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯਾਤਰਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਨਾ ਚੱਲਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਸਫਲ ਰਹੇਗਾ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਸਦਕਾ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਇਸ ਯਾਤਰਾ 'ਚ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਕੀਤਾ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਾਡਾ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਹੌਸਲਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉੱਥੇ ਨਾ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਿੱਥ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਲਾਭ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ। ਸਾਡੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 60 ਫੀਸਦੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਮਰੀਕੀ ਹਸਪਤਾਲ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜਾ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡਰ, ਅੰਗ ਦਾਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਇਹ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਇਆ?
ਇਸ 'ਤੇ ਐਲਵੀਪੀਈਆਈ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇੱਛੁਕ ਸਨ। ਬੱਸ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਭਿਆਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਸਬਕ ਸਿੱਖੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡੀ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੋਰਨੀਅਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਡਾਕਟਰ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਰਨੀਅਲ ਡੋਨਰ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਯਾਤਰਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਆਸ਼ਾਜਨਕ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੋਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਵਧੇਰੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ?
ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ LVPEI ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਗਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਟੀਮ ਜਿਸ ਚੁਣੌਤੀ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਫਾਲੋ-ਅੱਪ ਲਈ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਜੇ ਉਹ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਲਈ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ, ਤਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਫਾਲੋਅਪ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਰਨੀਆ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਰ ਕੀ ਹੈ?
ਇਸ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਗਰਗ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਠੋਸ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਰਨੀਆ ਬਚਾਅ ਲਈ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤੋਂ ਆਕਸੀਜਨ ਤੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਸਤੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਦਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਅੰਗਾਂ ਨਾਲੋਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕੋਰਨੀਆ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੀ ਸਫਲਤਾ 96 ਤੋਂ 97 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲਾਗ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਤੱਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਕੌਰਨੀਆ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਵੱਡੀ ਉਮੀਦ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਨ੍ਹਾਪਣ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਕੋਰਨੀਆ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਨਾਲ ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਤੁਸੀਂ ਕੋਰਨੀਅਲ ਆਈ ਬੈਂਕ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਅਜਿਹੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਕੀ ਹਨ?
ਐੱਲ.ਵੀ.ਪੀ.ਈ.ਆਈ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸੰਸਥਾ ਸ਼ਾਂਤੀਲਾਲ ਸੰਘਵੀ ਕੋਰਨੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ: ਪ੍ਰਵੀਨ ਵਡਾਵੱਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 200 ਦੇ ਕਰੀਬ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 90 ਫੀਸਦੀ ਗੈਰ-ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੋਰਨੀਆ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ 60,000 ਕੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚੋਂ 70 ਫੀਸਦੀ ਸਿਰਫ 10 ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਇੱਕ ਸਟੇਟਸ ਸਿੰਬਲ ਵਾਂਗ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਈ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਾਡੇ ਚਾਰ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸਾਡੀ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਰ ਬੈਂਕਾਂ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਸਾਲ 12,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੋਰਨੀਆ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਕੋਰਨੀਆ ਦਾ ਲਗਭਗ 20 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜੋ ਮੈਂ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ਉਹ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚਿਤ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਰੋਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਤਕਨੀਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਘੱਟ ਸਿੱਖਿਅਤ ਜਾਂ ਅਣਸਿੱਖਿਅਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਸਲਾ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਮਨੁੱਖੀ ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮਨੁੱਖ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸਹੀ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲਣ ਦਾ ਸੰਭਾਵੀ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਕੋਰਨੀਆ ਲੈਣ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਡਾਕਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਰਨੀਆ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦਾ ਇੱਛਤ ਉਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਜੋ ਕਿ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਆਈ ਬੈਂਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕਸਾਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਕਾਰਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਸੁਧਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ LVPEI ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ?
ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਓਰਬਿਸ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 10 ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਸਾਡੇ ਉਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੀ ਪਹਿਲੀ ਪਹਿਲ ਸੀ। 2017 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੰਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੇ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਰਨੀਅਲ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਪਰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਆਈ ਬੈਂਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਹੈ।
ਪਹਿਲੇ ਆਈ ਬੈਂਕ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਅਸੀਂ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (AIIMS) ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗੁਹਾਟੀ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਆਈ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸੀ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਈ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਪਟਨਾ ਅਤੇ ਰਾਂਚੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਮਾਡਲ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਬਾਰੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।
ਤੁਸੀਂ ਕੋਰਨੀਆ ਦਾਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਸੋਗ ਸਲਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਪਹਿਲ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ।
ਐਲਵੀਪੀਈਆਈ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੌਰਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਬਚਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਰਨੀਆ ਦਾਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸੋਗ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਰੀਜ਼ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ 12 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਸਦੇ ਲਾਭ ਦੇਖੇ। ਪਹਿਲੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਰਨੀਆ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੋਰਨੀਆ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੌਰਨੀਆ ਲੈਣ ਲਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਸੂਚੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੋਗ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅੱਗੇ ਆਇਆ। ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲ ਗਏ। ਮੈਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੋਰਨੀਅਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਸਰਜਰੀ ਲਈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਮੋਤੀਆਬਿੰਦ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਸਰਜਰੀ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਅਤੇ ਤਹਿ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਾਡੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸ਼ੁਕਰ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਜ਼ਾਮ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੋਰ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲ ਇਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਲ ਨੇਤਰ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਹਨ?
LVPEI ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ 80,000 ਤੋਂ 100,000 ਕੁਸ਼ਲ ਡਾਕਟਰ ਹਨ। ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹਾਂ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੋਤੀਆਬਿੰਦ ਦੀਆਂ ਸਰਜਰੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ 1 ਮਿਲੀਅਨ ਸੀ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਗੁਣਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਗੱਲ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਧਿਆਨ, ਨਿਵੇਸ਼, ਬਿਲਡਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਰੀਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਰਨੀਅਲ ਦਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
ਡਾ: ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਵਜੋਂ ਕੋਰਨੀਆ ਦਾਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਦਾਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਰੱਖਣੀ ਪਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਹੋਰ ਅੰਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਡਨੀ, ਦਿਲ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਅੰਗ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਜਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਦਾਨ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਡਾ. ਗੁਲਾਪੱਲੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਸੀਸਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦੌਲਤ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
