ETV Bharat / health

ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਬਰ, ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣਾ - Effects Of Screen Time On Children

author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Sep 15, 2024, 3:34 PM IST

Effects Of Screen Time On Children: ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕੋਈ ਵੀ ਫੋਨ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਲਈ ਜਾਂ ਟਾਈਮ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਫੋਨ, ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

Effects Of Screen Time On Children
Effects Of Screen Time On Children (Getty Images)

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਮਾਪੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਗਲਤ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਮਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੈਲਫੋਨ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ 'ਤੇ ਗੇਮਾਂ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕ ਸ਼ੋਅ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦੈ ਖਤਰਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਟਿਨਾ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥਾ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਹੁਣ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਦੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਰੇ ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋਣਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੈਂਕੜੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।

'ਕਲਰ ਵਿਜ਼ਨ ਡਿਫੈਕਟਸ' 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪੁਰਸ਼ ਨੇ 'ਰਿਸ਼ੀ ਕਲਰ ਇਲਿਊਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ' ਐਪ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਡਿਵਾਈਸ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪੇਟੈਂਟ ਆਫਿਸ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕਰੀਨਿੰਗ ਦੇ ਢੁੱਕਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਬਦਤਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਮਰਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗੇ ਸਰਜਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਰਿਸ਼ਿਵੀ’ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨਜ਼ ਆਫ਼ ਬਿਹੇਵੀਅਰਲ ਐਂਡ ਬਰੇਨ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿਖੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਮਾਪੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਗਲਤ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸ਼ਿਵਰਾਮ ਮਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੈਲਫੋਨ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ 'ਤੇ ਗੇਮਾਂ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕ ਸ਼ੋਅ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦੈ ਖਤਰਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੈਟਿਨਾ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥਾ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਹੁਣ ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਦੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਰੇ ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋਣਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੈਂਕੜੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।

'ਕਲਰ ਵਿਜ਼ਨ ਡਿਫੈਕਟਸ' 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪੁਰਸ਼ ਨੇ 'ਰਿਸ਼ੀ ਕਲਰ ਇਲਿਊਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ' ਐਪ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਡਿਵਾਈਸ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪੇਟੈਂਟ ਆਫਿਸ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕਰੀਨਿੰਗ ਦੇ ਢੁੱਕਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਬਦਤਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਮਰਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗੇ ਸਰਜਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਰਿਸ਼ਿਵੀ’ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਨਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨਜ਼ ਆਫ਼ ਬਿਹੇਵੀਅਰਲ ਐਂਡ ਬਰੇਨ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿਖੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.