ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯੰਤਰਣਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। RBI ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ RBI ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
- ਨਵੇਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ, ਸੈਕੰਡਰੀ ਚੈਨਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ OTP ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਜਿਆਦਾ ਮੁੱਲ ਵਾਲੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਨਵੇਂ OTP ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- OTP ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਨੇੜਿਓਂ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਹੈ।
- ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਦਸਤਖਤਾਂ ਅਤੇ KMAC ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ।
- ਖਪਤਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬੈਂਕਿੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋਖਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ।
- ਨਿਰਧਾਰਤ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਕਲਪਕ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ।
- ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਓ ਕਿ SSL ਜਾਂ EV-SSL ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਚਿਤਾਵਨੀਆਂ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਹੈ। SSL ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਤਰੁੱਟੀਆਂ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵੈੱਬ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਰ ਇੱਕ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ SSL ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਪੈਟਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਅਸਧਾਰਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਸਿਸਟਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ।
ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, RBI ਨੇ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਡ ਦੇ ਵੇਰਵੇ, ਪਾਸਵਰਡ, PIN, OTP, CVV, UPI-PIN ਆਦਿ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰਕੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਮੁਫਤ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
