ETV Bharat / bharat

ਅਥ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਕੁੰਭ ਕਥਾ; ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਮਹੱਤਵ, ਤੀਰਥਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ? - MAHAKUMBH 2025

ਜੋਤਸ਼ੀ ਜਗਦਗੁਰੂ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ, ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਤੀਰਥਰਾਜ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੰਭ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

PRAYAGRAJ MAHAKUMBH 2025
ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਮਹੱਤਵ (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : 10 hours ago

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ: ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਯਾਨੀ 13 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਲਾਹੀ, ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਅਲੌਕਿਕ ਸੰਸਾਰ ਸੰਗਮ ਦੀ ਰੇਤ 'ਤੇ 26 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਟਿਕਿਆ ਰਹੇਗਾ। 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮੇਲਾ ਕਰੀਬ 45 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ। ਮੇਲੇ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁੰਭ ਅਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੀਆਂ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੋਤਸ਼ੀ ਜਗਦਗੁਰੂ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ, ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੂਜੇ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਮਹੱਤਵ (ETV Bharat)

ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਕੁੰਭ ਕਥਾ ਭਾਗ-2 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਯਾਗ ਵਰਗਾ ਨਾਮ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਹੈ, ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਨਾਉਣ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੰਭ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪੂਰੀ ਸ਼ਾਹੀ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੀੜ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੰਗਾ-ਯਮੁਨਾ ਬੇਸਿਨ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ, ਲੱਗਭਗ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਸਿਰਫ ਕੁੰਭ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਹੀ ਖਾਲੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਜ਼ਮੀਨ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਦਾ ਕੁੰਭ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਭਾਗ-2 ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਨ ਲਈ ਵੀਡੀਓ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ: ਮਹਾਕੁੰਭ 2025 ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਯਾਨੀ 13 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਲਾਹੀ, ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਅਲੌਕਿਕ ਸੰਸਾਰ ਸੰਗਮ ਦੀ ਰੇਤ 'ਤੇ 26 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਟਿਕਿਆ ਰਹੇਗਾ। 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮੇਲਾ ਕਰੀਬ 45 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ। ਮੇਲੇ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁੰਭ ਅਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੀਆਂ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੋਤਸ਼ੀ ਜਗਦਗੁਰੂ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ, ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੂਜੇ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਕੁੰਭ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਮਹੱਤਵ (ETV Bharat)

ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਕੁੰਭ ਕਥਾ ਭਾਗ-2 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਸਵਾਮੀ ਅਵਿਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਸਰਸਵਤੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਯਾਗ ਵਰਗਾ ਨਾਮ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਹੈ, ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਨਾਉਣ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੰਭ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪੂਰੀ ਸ਼ਾਹੀ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੀੜ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੰਗਾ-ਯਮੁਨਾ ਬੇਸਿਨ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ, ਲੱਗਭਗ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਸਿਰਫ ਕੁੰਭ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਹੀ ਖਾਲੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਜ਼ਮੀਨ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਦਾ ਕੁੰਭ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਭਾਗ-2 ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਨ ਲਈ ਵੀਡੀਓ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.