ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବିଶ୍ବର ସର୍ବବୃହତ୍ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାରତର ୧୫ତମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ । ଏହା ଏକ ମର୍ଯ୍ୟାଦାପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦେଶର ପ୍ରଥମ ନାଗରିକ ଅଟନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ଆଦିବାସୀ ପରିବାରରୁ ଆସି ଦେଶର ଏହି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପଦରେ ଅଭିଷିକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁଙ୍କୁ ନେଇ ଏବେ ଚାରିଆଡେ ଚର୍ଚ୍ଚା । ମୁର୍ମୁ ହେଉଛନ୍ତି ଦେଶର ପ୍ରଥମ ଆଦିବାସୀ ମହିଳା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି । ଏହାସହିତ ସେ କିଛି ବିଶେଷ କ୍ଷମତାର ଅଧିକାରିଣୀ ହୋଇଛନ୍ତି । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀର ସର୍ବୋଚ୍ଚ କମାଣ୍ଡର ମଧ୍ୟ ଅଟନ୍ତି । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଶର ତିନୋଟି ଯାକ ସ୍ଥଳସେନା, ନୌସେନା ଓ ବାୟୁସେନାର କମାଣ୍ଡ ଧରିବେ ନବ ନିର୍ବାଚିତ ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ । ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଏଭଳି କିଛି ବିଶେଷ କ୍ଷମତା ଓ ଦାୟିତ୍ବ ସମ୍ପର୍କରେ
ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବିଶେଷ କ୍ଷମତା ଓ ଦାୟିତ୍ବ :
- ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ଦାୟିତ୍ବ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି କରିବା ଓ ସମ୍ବିଧାନକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ।
- ଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି, ରାଜ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟର ବିଚାରପତି, ରାଜ୍ୟପାଳ, ନିର୍ବାଚନ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି ।
- ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବିନା ଅନୁମତିରେ ସଂସଦର କୌଣସି ବିଲ୍ ପାସ୍ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ମନି ବିଲ୍ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ବିଲ୍କୁ ସେ ପୁନଃବିଚାର ପାଇଁ ପଠାଇପାରିବେ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ପରେ ବିଲ୍ ଆଇନରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ ।
- ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୭୨ ଅଧିନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଯେକୌଣସି ଅପରାଧି ପାଇଁ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଜ୍ଜାକୁ କମ୍ ଅଥବା କ୍ଷମା କରିପାରିବେ । ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡକୁ କାରାଦଣ୍ଡ ପରିବର୍ତ୍ତନର କରିପାରିବାର କ୍ଷମତା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ହାତରେ ରହିଛି ।
- ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୩୫୨ ଅଧିନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଯୁଦ୍ଧ କିମ୍ବା ବାହ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ ସ୍ଥିତିରେ ଦେଶରେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ ।
- ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୩୫୬ ଅଧିନରେ ଦେଶର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ଲାଗୁ କରିପାରିବେ ।
- ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟ ସ୍ଥିତିରେ ସେ ଆର୍ଥିକ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ ।
- ସମସ୍ତ ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ବୁଝାମଣା ଓ ସନ୍ଧି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନାମରେ ହିଁ ହୋଇଥାଏ ।
