ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ସୁନା ଚୋରା ଚାଲାଣକୁ ଭାରତୀୟମାନେ ପାରମ୍ପରିକ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ବର ସର୍ବବୃହତ ସୁନା ଉପଭୋକ୍ତା ଭାରତ, ଚୋରା କାରବାରରେ ବି ରେକର୍ଡ କରିଛି। ଭାରତ ହେଉଛି ସୁନାର ଏକ ବୃହତ ଉପଭୋକ୍ତା, 2012-2017 ମଧ୍ୟରେ ସରକାରୀ ଆମଦାନୀ ହାରାହାରି 800 ଟନ୍ ଅଟେ । ଯାହାର ଆନୁମାନିକ ବାର୍ଷିକ ମୂଲ୍ୟ 30 ବିଲିୟନ ଡଲାର୍ ।
କୋରୋନା ଭାଇରସ ମହାମାରୀରେ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳ ଭଳି ମୌଳିକ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଭାରତ ସଂଘର୍ଷ କରୁଥିବାବେଳେ ଏକ ସମୟରେ ସୁନା ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବାନ ସାମଗ୍ରୀ ଚୋରା ଚାଲାଣ କରାଯାଉଥିଲା।
ମାର୍ଚ୍ଚ 25 ଠାରୁ ଭାରତରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ତଥା ଘରୋଇ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଦେଶ ଏକ ଲକଡାଉନ୍ ଅବଧିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା । ଏହା ଜୁନ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା । ତେବେ ମେ ମାସ ଆରମ୍ଭରୁ ବେସାମରିକ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କେବଳ ବିଦେଶରେ ଥିବା ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। କଷ୍ଟମ୍ସ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ମଧ୍ୟ-ପୂର୍ବରୁ ବିମାନ ଚଳାଚଳ କରିବା ଦ୍ବାରା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଚୋରା ଚାଲାଣ ର୍ୟାକେଟ୍ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଗଲା ଏବଂ ଅନେକ ଘଟଣା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ଜୁଲାଇ 2020 ମଧ୍ୟରେ କଷ୍ଟମ୍ସ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଏବଂ ଏନଆଇଏ ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରି 30.2 କିଲୋଗ୍ରାମ ସୁନା ଜବତ କରିଥିଲା ।
କୋଭିଡ-19 କାରଣରୁ ବିଦେଶରେ ଫସି ରହିଥିବା ଭାରତୀୟ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଦେଶକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ସରକାର 07 ମେ 2020 ରେ ‘ବନ୍ଦେ ଭାରତ ମିଶନ’ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। କୋରୋନା ଭାଇରସ୍ ମହାମାରୀକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସରକାର ମେ 7 ରେ ‘ବନ୍ଦେ ଭାରତ ’ସ୍ଥାନାନ୍ତର ମିଶନ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପରେ ପ୍ରାୟ 16.45 ଲକ୍ଷ ଭାରତୀୟ ବିଦେଶରୁ ଫେରି ଆସିଛନ୍ତି ବୋଲି ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅକ୍ଟୋବର 1, 2020 ରେ କହିଛି ।
ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ 1.75 ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଶକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଛି। 30 ସେପ୍ଟେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା 16.45 ଲକ୍ଷ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ବନ୍ଦେ ଭାରତ ମିଶନର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶକୁ ଫେରାଇ ନିଆଯାଇଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ବିଭିନ୍ନ ଭାରତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦରରେ ଚୋରା ଚାଲାଣ ଘଟଣାରେ ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ 2020 ମଧ୍ୟରେ 49.5 କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ସୁନା ଜବତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକସଭାରେ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଅନୁରାଗ ସିଂ ଠାକୁର ଦେଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ 200 କିଲୋଗ୍ରାମ ସୁନା ଚୋରା ଚାଲାଣ ପାଇଁ 200 ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା।
ମୁମ୍ବାଇ, ଦିଲ୍ଲୀ, ଚେନ୍ନାଇ, କୋଜିକୋଡେ ଏବଂ କୋଚିରେ ଥିବା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦରରେ ଗତ 3ଟି ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଚୋରା ସୁନା ଜବତ ହୋଇଛି । ପୂର୍ବବର୍ଷ ତୁଳନାରେ 2019-20 ମସିହାରେ ସୁନା ଚୋରା କାରବାର ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ବୋଲି ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ସୂଚନା ଦେଇଛି । ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, 2019-20 ରେ ଜବତ ହୋଇଥିବା ସୁନା ପରିମାଣ 2,668 କିଲୋଗ୍ରାମ ଥିଲା, ଯାହା 2018-19 ରେ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା 2,946 କିଲୋଗ୍ରାମ ସୁନା ତୁଳନାରେ 9 ପ୍ରତିଶତ କମ୍ ଥିଲା। 2017-18 ରେ 2,236 କିଲୋଗ୍ରାମ ଜବତ ହୋଇଥିଲା ।
ଭାରତରେ ସୁନା ମୂଲ୍ୟରେ 30 ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ଗତ ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଚୋରା ଚାଲାଣ କାରଣରୁ ହୋଇଛି । ସୁନା ମୂଲ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି, ମଧ୍ୟସ୍ଥି ଏବଂ ବାହକମାନଙ୍କର ଅଂଶଧନ ବଢାଇଥାଏ । ଅଧିକାଂଶ ଚୋରା ସୁନା ଦୁବାଇ କିମ୍ବା ଥାଇଲାଣ୍ଡର । ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତରେ କିଲୋଗ୍ରାମର ସୁନା ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ 50 ଲକ୍ଷ ଡଲାର ବୋଲି କଷ୍ଟମ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ସୁଦ୍ଧା ବିଭିନ୍ନ ଏଜେନ୍ସି ଦ୍ବାରା 2,112ଟି ସୁନା ଚୋରୀ ମାମଲା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା । ଫେବୃଆରୀରେ ପ୍ରାୟ 484 କିଲୋଗ୍ରାମ ସୁନା ଜବତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା 205.81 କିଲୋଗ୍ରାମ ଏବଂ ଏପ୍ରିଲରେ 280.66 କିଲୋଗ୍ରାମ ଥିଲା। ତେବେ ଲକଡାଉନ୍ ପଦକ୍ଷେପ ହେତୁ ମେ ମାସରେ କୌଣସି ଜବତ କରାଯାଇ ନଥିଲା ଏବଂ ଜୁନ୍ ମାସରେ କେବଳ 37.54 କିଲୋଗ୍ରାମ ସୁନା ଜବତ କରାଯାଇଥିଲା।
ଇଣ୍ଡୋ-ମିଆଁମାର, ଇଣ୍ଡୋ-ନେପାଳ ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋ-ବାଂଲାଦେଶ ସୀମା ଦେଇ ସୁନା ଚୋରା ଚାଲାଣ ହେଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ବୋଲି ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି। ଭାରତ ବାର୍ଷିକ 800-900 ଟନ୍ ସୁନା ଆମଦାନୀ କରେ । ଆଉ 200-250 ଟନ୍ ଚୋରା ଚାଲାଣ ହୁଏ । ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ବାଣିଜ୍ୟ ହୋଇଥିବା ପ୍ରାୟ 20 ପ୍ରତିଶତ ସୁନା ବେଆଇନ ଭାବେ ଖନନ କରାଯାଏ, ମୁଖ୍ୟତଃ ଆଫ୍ରିକାରୁ ।
ସର୍ବଭାରତୀୟ ଏନଜିଓ ‘IMPACT’ ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ବର ସବୁଠୁ ବଡ ସୁନା ଚୋରା କାରବାର ହବ୍। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଭାରତ ଭିତ୍ତିକ ସୁନା ଡିଲରଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସୁନା ପରୋକ୍ଷରେ ଭାରତକୁ ତାଞ୍ଜାନିଆ ଏବଂ ଉଗାଣ୍ଡା ଦେଇ ଆସିଥାଏ ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
