मुंबई - अभिनेता इरफान खान मृत्यूच्या तीन वर्षांनंतरही त्याच्या दिग्दर्शक आणि सहकलाकारांच्या आठवणींमध्ये राहतो. प्रत्येकजण इरफानशी त्यांच्या संवादाची तपशीलवार आठवण सांगतो. इरफानने चाकोरी बाहेरच्या आणि मुख्य प्रवाहातील सिनेमांमधील अंतर अभूतपूर्व सहजतेने पार केले होते.
भारतातील सर्वात शक्तिशाली अभिनेत्यांपैकी एक म्हणून ओळखल्या जाणार्इरफानने कर्करोगाच्या दुर्मिळ स्वरुपाच्या आजाराशी लढा दिल्यानंतर 29 एप्रिल 2020 रोजी वयाच्या 54 व्या वर्षी अखेरचा श्वास घेतला. लाइफ ऑफ पाय आणि नेमसेक यांसारख्या चित्रपटांतून पश्चिमात्य सिनेमातही त्याने वेगळा ठसा उमटवला होता. अमिताभ बच्चन आणि दीपिका पदुकोण यांच्यासोबत पीकू या रोड ड्रामा चित्रपटाचे दिग्दर्शन केलेले शूजित सरकार म्हणाले की, त्याने अलीकडेच इरफानचे स्वप्न पाहिले.
'तो माझ्या दैनंदिन जीवनात जिवंत आहे. माझे त्याच्याशी बोलणे मिस होते, जसे की त्याच्यासोबत बसणे आणि फक्त बोलणे. आम्ही अध्यात्मवाद, खगोल-भौतिकशास्त्र, जीवन इत्यादींबद्दल बोलायचो. कधी कधी तो माझ्या ऑफिसमध्ये जाऊन म्हणायचा, ' चला झाल मुरी आणि चाय घेऊया'. बर्याच परिस्थितींमध्ये, इरफानने कशी प्रतिक्रिया दिली असती याचा मी विचार करतो', असे शुजित सरकारने पीटीआयला सांगितले. इरफान म्हणाला, 'तो चित्रपट, बॉक्स ऑफिस किंवा पुढच्या मोठ्या कल्पनेच्या पलीकडे एक व्यक्ती आहे ज्याच्याशी तो जोडला गेला. खरं तर, तो कधीकधी असे सुचवतो की त्याच्या कलाकारांना त्याच्या आवडत्या अभिनेत्याप्रमाणेच एखादा दृश्य विचार करावे आणि सादर करावे.'
स्वातंत्र्यसैनिक उधम सिंग यांच्या जीवनावर आधारित 2021 च्या चरित्रात्मक सरदार उधममध्ये दोघे एकत्र काम करणार होते, परंतु इरफान त्याच्या प्रकृतीमुळे त्याचा भाग होऊ शकला नाही. आता मी करत असलेल्या प्रत्येक चित्रपटात मला त्याची आठवण येते, असे शुजित म्हणाले.
तिग्मांशु धुलियाने इरफानला त्याच्या कारकिर्दीतील दोन सर्वोत्कृष्ट चित्रपट हसील (2003) आणि पान सिंग तोमर दिले ज्याने त्याला 2013 मधील साहेब, बीवी और गँगस्टर रिटर्न्स या चित्रपटात सहकार्य करण्यासोबतच त्याचा पहिला राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकला होता.
चित्रपट निर्माते धुलियाने सांगितले की, 'इरफान हे पहिले नाव आहे जे अजूनही त्याच्या डोक्यात येते जेव्हा तो एखाद्या उपक्रमाची योजना करत असतो. जर मला काही महत्वाकांक्षी काम करायचे असेल तर मी ते कधीही करू शकणार नाही कारण तो इथे आमच्यासोबत नाही. तो असा एक अभिनेता होता ज्यांच्यासाठी पात्र लिहिण्यात मजा येत होती. एक कलाकार म्हणून तो मला आणखी वाढवायचा. त्याने आम्हाला सोडल्यापासून माझी वाढ मंदावली आहे. तो आपल्याला सोडून गेला आहे, आपण त्याबद्दल काय करू शकतो?' असे धुलिया म्हणाले.
तनुजा चंद्रा यांनी इरफानला घेऊन करीब करीब सिंगल चित्रपट दिग्दर्शित केलेा होता. तुनजा चंद्रा म्हणाल्या की तिला आश्चर्य वाटले की लोकांनी यापूर्वी रोमँटिक भूमिकांमध्ये इरफानची कल्पना केली नव्हती. इरफानला या चित्रपटात योगीच्या भूमिकेत मल्याळम अभिनेत्री पार्वती थिरुवोथु सोबत कास्ट केले. तनुजाने सांगितले की, रोमँटिक चित्रपटासाठी आवश्यक आकर्षक असे व्यक्तीमत्व इरपानकेड होते.
'करीब करीब सिंगल'रिलीज झाल्यानंतरच्या अनेक वर्षानंतरही या चित्रपटावर प्रेक्षक कसे प्रम करतात हे पाहून आश्चर्य वाटते. मला नियमितपणे प्रेक्षकांकडून आपुलकीचे संदेश मिळतात. माझी इच्छा होती की त्याने आणखी अनेक रोमँटिक चित्रपटांमध्ये भूमिका केल्या असत्या तर ते पाहण्यास आनंद झाला असता', असे तनुजा चंद्रा म्हणाल्या. इरफानचा शेवटचा चित्रपट 'अंग्रेजी मीडियम'चे दिग्दर्शक होमी अदजानिया म्हणाले की, इरफानने त्याला प्रत्येक क्षणाची कदर करायला शिकवले.
हेही वाचा - Khoon Bhari Maang Reunion : रेखा आणि कबीर बेदी एकत्र, चाहत्यांनी जागवल्या 'खून भरी मांग'च्या आठवणी