वाराणसी - अश्विन कृष्ण पक्षाच्या प्रतिपदेपासून ते अमावस्या तिथीपर्यंत पितरांच्या शांतीसाठी श्राद्ध करण्याची परंपरा ( Sarvapitri Amavasya 2022 ) आहे. अश्विन महिन्यातील अमावास्येला सर्व पितरांचे विसर्जन करण्याचा नियम आहे. या दिवशी केल्या जाणाऱ्या श्राद्धाने पितर प्रसन्न ( Shraadh for the peace of ancestors ) होतात. सनातन धर्मातील हिंदूंच्या श्रद्धेनुसार प्रामुख्याने 5 ऋण मानले जातात. पहिले देवाचे ऋण, दुसरे ऋषीचे ऋण, तिसरे वडिलांचे ऋण, चौथे मातेचे ऋण, पाचवे मानव ऋण, या ऋणातून मुक्त होण्यासाठी धार्मिक विधी वेळोवेळी करावेत.
पिंपळाच्या झाडाला १०८ प्रदक्षिणा - पौराणिक श्रद्धेनुसार मंत्र, स्तोत्र यांचे नियमित पठण केल्याने अडचणी दूर होतात. जर रोजचे पठण शक्य नसेल तर ते दर महिन्याच्या अमावस्येला करावे. तसेच अमावस्येच्या दिवशी शुभ्र वस्त्र, दूध, दक्षिणा ब्राह्मण किंवा जवळच्या मंदिरात पितरांच्या नावाने दान करावे. पितृपक्षातील अमावास्येला पिंपळाच्या झाडाची १०८ प्रदक्षिणा केल्यास पितृदोषाची शांती ( 108 rounds of peepal tree ) होते. प्रत्येक शुभ आणि शुभ कार्यक्रमात पितरांना आमंत्रित करून त्यांची पूजा करण्याची धार्मिक श्रद्धा आहे. याशिवाय ज्यांच्या कुंडलीत पितृदोष आहे त्यांनी या दिवशी पितरांची क्षमा मागून श्राद्ध कर्म, तर्पण, ब्राह्मण भोजन करावे. त्यामुळे त्यांच्या कुंडलीत पितृदोषाचा प्रभाव कमी होतो.
पूर्वजांचे श्राद्ध करतात - प्रख्यात ज्योतिषी ऋषी द्विवेदी यांनी सांगितले की, रविवार २५ सप्टेंबर रोजी सर्व पितृत्व अमावस्या आहे. आश्विन कृष्ण पक्षातील अमावस्या तिथी शनिवार, 24 सप्टेंबर रोजी मध्यरात्रीनंतर पहाटे 3.13 वाजता सुरू झाली ती रविवार 25 सप्टेंबर मध्यरात्रीनंतर दुपारी 3.25 पर्यंत राहील. रविवार, 25 सप्टेंबर रोजी महालयाची सांगता होणार आहे. आज, अमावस्येच्या दिवशी, ज्यांना मृत्यूची तारीख माहित नाही किंवा ज्यांना कोणत्याही कारणामुळे त्यांच्या पूर्वजांचे श्राद्ध करता आले नाही त्यांचे श्राद्ध विधिपूर्वक केले जाते. ( If Shraddha is not performed on Tithi Shraddha is performed on Amavasya )
हात जोडून श्रद्धेने नमस्कार - आज संध्याकाळी खाद्यपदार्थ ठेवून दिवा लावला जातो. जेणे करून पितर तृप्त व आनंदी राहून त्यांना निघताना प्रकाश मिळावा, असे मानले जाते. पितरांना हात जोडून श्रद्धेने नमस्कार करणे हे देखील पितरांचे समाधान मानले जाते. पंडित ऋषी द्विवेदी सांगतात की, आजकाल लोक त्यांच्या कुंडलीत पितृदोषाच्या समस्या ( Pitrodosa problems in horoscope ) जास्त आणतात, परंतु पितृ दोष बहुतेक कुंडलीत दिसतो. याचे प्रमुख कारण म्हणजे पितृ पक्षातील कोणत्याही 15 दिवसात तुमच्या वडिलांनी किंवा त्यांच्या वडिलांनी सोबत घेऊन ते तर्पण न केल्यामुळे, पितृदोषाचा प्रभाव घरातील इतर कोणत्याही सदस्याच्या कुंडलीवर दिसून येतो. म्हणून, पितृ पक्षाच्या शेवटच्या दिवशी अश्विन अमावस्येला आपल्या अज्ञात पूर्वजांसह शांती आणि आनंदासाठी पूजा केली जाते तेव्हा ही सर्वोत्तम वेळ आहे.