ಹೈದರಾಬಾದ್: ಎಲ್‌ವಿ ಪ್ರಸಾದ್ ಐ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (LVPEI) ದೇಶದಲ್ಲೇ ನೇತ್ರಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಸ ರೂಪ ನೀಡಿದ ಸಂಸ್ಥೆ. ಮೂರೂವರೆ ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಬರುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಅವರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಕಣ್ಣಿನ ಆರೈಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ಎಲ್ವಿಪಿಇಐ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಈಗ 50,000 ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳನ್ನು ಕಸಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು ಸಾಧಿಸಿದ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಎಲ್.ವಿ.ಪ್ರಸಾದ್ ನೇತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ ಈ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ.
ಎಲ್.ವಿ.ಪ್ರಸಾದ್ ನೇತ್ರಾಲಯದ ಕಾರ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ.ಪ್ರಶಾಂತ್ ಗಾರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಎಲ್‌ವಿಪಿಇಐನ ಸಹಯೋಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಶಾಂತಿಲಾಲ್ ಸಾಂಘ್ವಿ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ಡಾ.ಪ್ರವಿಣ್ ವಡ್ಡವಳ್ಳಿ, ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ 'ಈಟಿವಿ ಭಾರತ್‌' ಸಂದರ್ಶನದ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಇದರ ಆಯ್ದ ಭಾಗ ಇಲ್ಲಿದೆ.
- 50,000 ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳನ್ನು ಕಸಿ ಮಾಡಿ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ತಲುಪಿರುವುದು ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದೆ, ಇದುವರೆಗಿನ ನಿಮ್ಮ ಒಟ್ಟಾರೆ ಪ್ರಯಾಣ ಹೇಗಿತ್ತು?
ಎಲ್ವಿಪಿಇಐ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ, ಈ ಪ್ರಯಾಣ ಅದ್ಭುತ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾವು ಹಲವಾರು ಜನರ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದು ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷಕರ ವಿಚಾರ. ನಾವು ಈ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಡಿ ಎಂದು ಎಲ್ಲರೂ ನಿರುತ್ಸಾಹಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಏಕೆಂದರೆ, ಅದು ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ವಿಫಲಗೊಳ್ಳುತ್ತೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ನಾವು ಈ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆವು, ಅದು ಯಶಸ್ವಿಯೂ ಆಯಿತು. ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಅನೇಕ ಜನ ಮತ್ತು ಸಂಘ, ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನೀಡಿದ ಬೆಂಬಲದಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಈ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿರುವ ಹಲವರಿಗೆ ನಾನು ಕೃತಜ್ಞ. ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಆದ್ರೂ ಇದನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿದ ಸಾವಿರಾರು ನೇತ್ರದಾನಿಗಳಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ನೇತ್ರದಾನ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಮಿಥ್ಯೆಯನ್ನು ನಾವು ತಪ್ಪೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನೀವು ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರೆ ಮತ್ತು ನೇತ್ರದಾನದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರೆ, ಅವರು ನೇತ್ರದಾನ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ, ಕನಿಷ್ಠ 60 ಪ್ರತಿಶತ ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಯಾವುದೇ ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ.
- ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಉತ್ತಮವಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಅಂಗಾಂಗ ದಾನ ಮತ್ತು ಕಸಿ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಲ್ಲಿರುವ ಆತಂಕಗಳು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಅದು ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ನೀವು ಜನರನ್ನು ಹೇಗೆ ಮನವೊಲಿಕೆ ಮಾಡಿದಿರಿ?
ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಉತ್ತರಿಸಿ, ಜನರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ನೇತ್ರದಾನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧರಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ರೆ, ನಾವು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ನಾವು ಮಾಡಿದ್ದು ಎಲ್ಲಿಂದಲೋ ಪಾಠ ಕಲಿತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ನಾವು ಅಮೆರಿಕದ ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಯಾವುದೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಮಾನದಂಡಗಳೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮ ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿವೆ. ನಾನು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದರಿಂದ, ನಾನು ಹಿಂತಿರುಗಿದಾಗ ನಾನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ಮುಂದುವರಿಸಿದೆ. ತರಬೇತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಅನೇಕ ವೈದ್ಯರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದೆ. ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ದಾನಿಗಳು ಲಭ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಈ ಪ್ರಯಾಣವು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸುಲಭವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಇದೆಲ್ಲವೂ ಬಹಳ ಭರವಸೆಯೆನಿಸಿದರೂ ಕೆಲವು ಸವಾಲುಗಳು ಎದುರಾಗುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ನೀವು ಹೇಳಲು ಬಯಸುವಿರಾ?
ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಡಾ.ಪ್ರಶಾಂತ್ ಗಾರ್ಗ್, ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಕಸಿ ಮಾಡುವ ಜರ್ನಿಯನ್ನು ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಸುಧಾರಿಸುವುದು ನನ್ನ ತಂಡದ ಸವಾಲಿನ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಜನರು ಫಾಲೋ-ಅಪ್‌ಗಾಗಿ ಹಿಂತಿರುಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಫಾಲೋ-ಅಪ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗದಿದ್ದರೆ, ವೈಫಲ್ಯದ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು. ಫಾಲೋ-ಅಪ್ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಜನರು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅವರು ವೈದ್ಯರು ನೀಡುವ ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ಇದನ್ನು ಮಾಡದ ಹೊರತು, ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಕಸಿ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ.
- ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಯಶಸ್ಸಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಎಷ್ಟು?
ಡಾ.ಪ್ರಶಾಂತ್ ಗಾರ್ಗ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಗಾಂಗ ಕಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಾವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಯಶಸ್ಸಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಕಾರ್ನಿಯಾವು ಬದುಕುಳಿಯಲು ರಕ್ತ ಪೂರೈಕೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಇದು ಕಣ್ಣಿನೊಳಗಿನ ಆಮ್ಲಜನಕದಿಂದ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಾವು ಕಾರ್ನಿಯಾವನ್ನು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ಕಸಿ ಮಾಡಿದಾಗ, ದೇಹವು ಅದನ್ನು ವಿದೇಶಿ ವಸ್ತು ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಇತರ ಅಂಗಗಳಿಗಿಂತ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಯಶಸ್ಸು 96 ರಿಂದ 97 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಸೋಂಕಿನಂತಹ ಕೆಲವು ಕಾಯಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಯಶಸ್ಸಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಯಶಸ್ಸಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಅದನ್ನು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸಬಹುದು. ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಮೂಲಕ ನಾವು ಕುರುಡುತನವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು.
- ಕಣ್ಣಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಇರುವವರಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೆ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ?
ಶಾಂತಿಲಾಲ್ ಸಾಂಘ್ವಿ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕ ಡಾ.ಪ್ರವೀಣ್ ವಡವಳ್ಳಿ ಮಾತನಾಡಿ, ನಾವು ಬಹು ಆಯಾಮದ ವಿಧಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟ್‌ಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮೊದಲ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ರೋಗನಿರ್ಣಯದ ನಂತರ ಸರಿಯಾದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಅನೇಕ ರೋಗಿಗಳು ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಕಸಿ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಹಂತವನ್ನು ತಲುಪುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು. ಅವರು ಆ ಹಂತವನ್ನು ತಲುಪಿದ ನಂತರ, ನಾವು ಈಗ ಲೇಯರ್-ಬೈ-ಲೇಯರ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟ್‌ಗಳಂತಹ ಕಸಿ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಯಶಸ್ಸಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಮ್ಮೆ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಪ್ರಯಾಣವು ವೈದ್ಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ರೋಗಿಗೆ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ಬದ್ಧತೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಕಸಿ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ನಾವು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಿಂತ ಬಹುಶಿಸ್ತಿನ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ.
- ನೀವು ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಿ. ಅಂತಹ ಮಹತ್ವದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸವಾಲುಗಳೇನು?
ಡಾ.ಪ್ರವೀಣ್ ವಡವಳ್ಳಿ ಮಾತನಾಡಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿವೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 200 ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿವೆ. ಆದರೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 90 ಪ್ರತಿಶತವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಕಾರ್ನಿಯಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗೆ ಅವರು ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ 60,000 ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ 70 ಪ್ರತಿಶತವು ಕೇವಲ 10 ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅಂದರೆ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ಸ್ಟೇಟಸ್ ಸಿಂಬಲ್ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿವೆ. ಯಾವುದೇ ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಬದ್ಧತೆ ಇಲ್ಲ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ನಾನು ನಮ್ಮ ನಾಲ್ಕು ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿವಿಧ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಅದರ ಸಂಬಂಧಿತ ನೇತ್ರದಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾವು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 12,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಇದು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 20 ಪ್ರತಿಶತವಾಗಿದೆ. ನಾನು ನೋಡುವ ಕೆಲವು ಸಮಸ್ಯೆಗಳೆಂದರೆ ಬದ್ಧತೆಯ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಕಣ್ಣಿನ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಂದ ನಡೆಸಬೇಕು.
ಕಣ್ಣಿನ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಅನೇಕ ಜನರು ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ತರಬೇತಿ ಮಾಡಲು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಾರರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕಡಿಮೆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಅಥವಾ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯದ ಜನರ ಕೈಗೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ನೀವು ಮಾನವ ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಿ ಮತ್ತು ಈ ಅಂಗಾಂಶಗಳನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಕಸಿ ಮಾಡಲು ಹೊರಟಿದ್ದೀರಿ, ಆದ್ದರಿಂದ ಕಾರ್ನಿಯಾದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸರಿಯಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ರೋಗಗಳು ಹರಡುವ ಅಪಾಯವಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ನಿಯಾವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ಕಸಿ ಮಾಡುವ ವಿಷಯವಲ್ಲ, ನೀವು ಕೆಲವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಮಾಡುವಿಕೆಯ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ದೃಷ್ಟಿ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿದೆ.
ಅನೇಕ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಇವುಗಳನ್ನು ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಏಕರೂಪವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಇವುಗಳು ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು ಸುಧಾರಿಸಿದರೆ, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಾದ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
- ಎಲ್ವಿಪಿಇಐ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ಕಲಿತಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಸಹಯೋಗವು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ?
ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ, ನಾವು ಆರ್ಬಿಸ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ (ಅಂಧತ್ವದ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಲಾಭರಹಿತ ಸಂಸ್ಥೆ) ನೊಂದಿಗೆ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನವೇ ನಾವು ಈ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯವರು ದೇಶಾದ್ಯಂತ 10 ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಮಗೆ ನೀಡಿದರು. ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ನಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಇದು ನಮ್ಮ ಮೊದಲ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ.
2017ರಲ್ಲಿ, ಮತ್ತೊಂದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆ, ದಿ ಹ್ಯಾನ್ಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಮುಂದೆ ಬಂದು ದೇಶದ ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಅಂಗಾಂಶದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಆದರೆ, ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಇಲ್ಲ ಮತ್ತು ನಾವು ಅವುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೆ, ಫೌಂಡೇಶನ್ ಜೊತೆಗೆ, ನಾವು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಗುವಾಹಟಿಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕಣ್ಣಿನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ರಿಷಿಕೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ (AIIMS) ನಲ್ಲಿ ನಾವು ಮೊದಲ ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ್ದೇವೆ.
COVID-19 ನಂತರ ನಾವು ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣಿನ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಬನಾರಸ್ ಹಿಂದೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ನಾವು ಪಾಟ್ನಾ ಮತ್ತು ರಾಂಚಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದೇವೆ. ದೇಶದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ಮಾದರಿಯ ನೇತ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತೇವೆ. ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತು ಅವರು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗುವವರೆಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಅದನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತೇವೆ.
- ಕಾರ್ನಿಯಾ ದಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ನೀವು ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಗ್ರೀಫ್ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೀರಿ. ಈ ಉಪಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಅದು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ?
ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಉತ್ತರಿಸಿ, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಜನರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಬದುಕುಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ನೀವು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಾಗ, ನಾವು ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಾವು ಅವರಿಗೆ ಕಾರ್ನಿಯಾ ದಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತು ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಇಬ್ಬರು ಜನರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿಯಿಂದ ಮಾಡಬೇಕು.
ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾವು ನಮ್ಮ ದುಃಖ ಸಲಹೆಗಾರರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತೇವೆ. ರೋಗಿಗಳು ದಾಖಲಾಗುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಸಮಯ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾನು 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅದರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದೆ. ಮೊದಲ ಏಳು ವರ್ಷಗಳು ತುಂಬಾ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಲಭ್ಯತೆ ಇದ್ದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ನಾವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಾವು ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಕಸಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಆಗ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಪಡೆಯಲು ರೋಗಿಗಳು ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಲೆ ಕಾಯಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಕಾರ್ನಿಯಾಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಜನರ ಕಾಯುವ ಪಟ್ಟಿ ದೊಡ್ಡದಿತ್ತು.
ನಂತರ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಯಾ ಮರುಪಡೆಯುವಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ದುಃಖ ಸಲಹೆಗಾರರು ಮುಂದೆ ಬಂದರು. ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ವಿಷಯಗಳು ಬದಲಾದವು. ನಾನು ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಯೋಜಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ಕಸಿ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ರೋಗಿಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸಲು ನನಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕಲಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ನಾನು ಇದನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ತರಲು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಅದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಿಜಾಮ್ ಮತ್ತು ನಂತರ ಇತರ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲವಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಈಗ ಅನೇಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಅದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿವೆ.
- ನಾವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ವೈಫಲ್ಯದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಜನರು ಇನ್ನೂ ತಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗಿಂತ ಕಣ್ಣಿನ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಏನಿರಬಹುದು?
ಡಾ.ಗುಳ್ಳಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಮಾತನಾಡಿ, ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು. ಆದರೆ, ಈಗ ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಆರೈಕೆಗೆ ಪ್ರವೇಶದ ಕೊರತೆಯೇ ಈ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲೆಂದರಲ್ಲಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ದೊರೆಯುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳ ಲಭ್ಯತೆಗೆ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆ ಇಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿರುವುದರಿಂದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಕೈಗೆಟಕುವ ದರದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಆದ್ರೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಸವಾಲು ಆಗಿದೆ.
- ನಾವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನುರಿತ ನೇತ್ರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಆಪ್ಟೋಮೆಟ್ರಿಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಇದ್ದಾರೆಯೇ?
ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಮಾತನಾಡಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ನಾವು 80,000 ರಿಂದ 100,000 ನುರಿತ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಕಣ್ಣಿನ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಹಲವು ದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಮುಂದಿದ್ದೇವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ನಾವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ (8 ಮಿಲಿಯನ್). ಇದು 90ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ 1 ಮಿಲಿಯನ್ ಆಗಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
- ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಒಂದು ಸಮಾಜವಾಗಿ ನಾವು ಕಾರ್ನಿಯಲ್ ದೇಣಿಗೆಗೆ ಹೇಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬಹುದು?
ಡಾ.ಗುಲ್ಲಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ, ಕಾರ್ನಿಯಾ ದಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮಾಜವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ನಾವು ದಾನ ಮನೋಭಾವ ಹೊಂದಬೇಕು. ಇದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ನಿಮ್ಮ ಇತರ ಅಂಗಗಳಾದ ಮೂತ್ರಪಿಂಡ, ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಯಕೃತ್ತುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು.
ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳು ಸಾವಿನ ನಂತರ ಮತ್ತು ಸುಡುವ ಮೊದಲು ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೊದಲು ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಬೇಕು. ಅವರ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಲು ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಇದು ಯಾವುದೇ ದಾನಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿಫಲವು ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆದವರಿಗೆ ವರದಾನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಬ್ಬರು ಒಮ್ಮೆ ನನಗೆ ಹೇಳಿದರು. ಅವರು ಆಶೀರ್ವಾದಗಳು ನೀವು ಪಡೆದರೆ ಅದೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಪತ್ತು ಎಂದು ಡಾ.ಗುಳ್ಳಪಲ್ಲಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
