ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಸಚಿವಾಲಯವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ಅಧಿಸೂಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಆರು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳಾದ ಬೌದ್ಧರು, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು, ಜೈನರು, ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಪಾರ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಖ್ಖರಿಗೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳು:
- ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಯೋಜನೆ: ಪ್ರಿ - ಮೆಟ್ರಿಕ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಯೋಜನೆ, ಮೆಟ್ರಿಕ್ ನಂತರದ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಯೋಜನೆ, ಮೆರಿಟ್ - ಕಮ್- ಮೀನ್ಸ್ ಆಧಾರಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ.
- ಮೌಲಾನಾ ಆಜಾದ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಫೆಲೋಶಿಪ್: ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಹಣಕಾಸಿನ ನೆರವನ್ನು ಫೆಲೋಶಿಪ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ನಯಾ ಸವೆರ- ಉಚಿತ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಅಲೈಡ್ ಸ್ಕೀಮ್: ತಾಂತ್ರಿಕ / ವೃತ್ತಿಪರ ಕೋರ್ಸ್ಗಳ ಪ್ರವೇಶ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯಲು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು / ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
- ಪಾಧೋ ಪರೇಶ್: ಸಾಗರೋತ್ತರ ಉನ್ನತ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಲದ ಮೇಲೆ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಬಡ್ಡಿ ಸಹಾಯಧನವನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ನಯೀ ಉಡಾನ್: ಯೂನಿಯನ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಕಮಿಷನ್ (ಯುಪಿಎಸ್ಸಿ), ರಾಜ್ಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಾ ಆಯೋಗ, ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಆಯ್ಕೆ ಆಯೋಗ (ಎಸ್ಎಸ್ಸಿ) ಇತ್ಯಾದಿ ನಡೆಸಿದ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ನಯೀ ರೋಶನಿ : ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಮಹಿಳೆಯರ ನಾಯಕತ್ವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಈ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಸಿಖೋ ಔರ್ ಕಾಮಾವೋ : 14ರಿಂದ 35 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಯುವಕರಿಗೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಉದ್ಯೋಗ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆ ಹೊಂದಿದೆ.
- ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಜನ್ ವಿಕಾಸ್ ಕಾರ್ಯಾಕ್ರಮ (ಪಿಎಂಜೆವಿಕೆ): ಮೇ 2018 ರಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪುನರ್ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಎಂಎಸ್ಡಿಪಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಶಿಕ್ಷಣ, ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದ ಜನರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಯಾಗಿದೆ.
- ಜಿಯೋ ಪಾರ್ಸಿ : ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಸಿಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುಸಿತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಯೋಜನೆ.
- ಯುಎಸ್ಟಿಟಿಎಡಿ: ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲೆ / ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಕರಕುಶಲ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಮೇ 2015 ರಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
- ನಯೀ ಮಂಜಿಲ್ : ಔಪಚಾರಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಶಾಲೆ ಬಿಡುವವರ ಕೌಶಲ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್ 2015 ರಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.
- ಹಮರಿ ಧರೋಹರ್: 2014-15 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಡಿ ಭಾರತದ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಯೋಜನೆ.
- ಮೌಲಾನಾ ಆಜಾದ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ (ಎಂಎಇಎಫ್): ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಸೇರಿದ ಬಾಲಕಿಯರಿಗೆ ಬೇಗಂ ಹಜರತ್ ಮಹಲ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ, ಗರಿಬ್ ನವಾಜ್ ಉದ್ಯೋಗ ಯೋಜನೆ 2017-18ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಯುವಕರಿಗೆ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಉದ್ಯೋಗ ಆಧಾರಿತ ಕೌಶಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೋರ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ನಾಯರ್ ಮಂಜಿಲ್ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಅಲಿಘರ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಅಲಿಘರ್ ಮತ್ತು ಜಮಿಯಾ ಮಿಲಿಯಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಯಾ, ನವದೆಹಲಿಯಿಂದ ಮದರಸಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಕೋರ್ಸ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಸ್ವ - ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಆದಾಯ ಗಳಿಸುವ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತಿ ಸಾಲ ಒದಗಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ನಿಗಮಕ್ಕೆ (ಎನ್ಎಮ್ಡಿಎಫ್ಸಿ) ಅನುದಾನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಜತೆಗೆ ಸಚಿವಾಲಯವು ರಾಜ್ಯ ವಕ್ಫ್ ಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ ಹಜ್ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.