ETV Bharat / bharat

ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುದೂರ ಸಾಗಿದ ಭಾರತ: ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಆಧಾರಿತ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ!

author img

By

Published : Jul 8, 2022, 9:10 PM IST

ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸೋಮವಾರ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ 75 ಹೊಸ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಿದೆ.

ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಆಧಾರಿತ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ!
ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಆಧಾರಿತ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ!

ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತವು ಕನಿಷ್ಠ 75 ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (Artificial Intelligence ) ಆಧಾರಿತ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ. ರಕ್ಷಣಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಅಂದರೆ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತದ ಉಪಕ್ರಮಯೋಜನೆಯಡಿ ಹಲವು ನಾಗರಿಕ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ 75 ವರ್ಷಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ 'ಆಜಾದಿ ಕಾ ಅಮೃತ್ ಮಹೋತ್ಸವ'ದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಹೆಗ್ಗುರತನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಧಾನಿಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಭವನದಲ್ಲಿ ಸೋಮವಾರ (ಜುಲೈ 11) ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ‘ಫೇಶಿಯಲ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್’ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವೂ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಹಜವಾಗಿ ಈ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ನೈತಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ 75 ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಈಗಾಗಲೇ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ನಿಯೋಜಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಇನ್ನೂ 100 ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ತಯಾರಿಕಾ ಹಂತದಲ್ಲಿವೆ. ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಟ್-ಅಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯಕಾರರು ಇವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಅಡಿ ಏನೆಲ್ಲ ಪ್ರಯೋಜನ: ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಆಟೊಮೇಷನ್/ಮಾನವರಹಿತ/ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ, ಮಾನವ ನಡವಳಿಕೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಇಂಟಲಿಜೆಂಟ್​ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಭಾಷಣ/ಧ್ವನಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಜ್ಞೆ, ನಿಯಂತ್ರಣ, ಸಂವಹನ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮತ್ತು ಗುಪ್ತಚರ, ಕಣ್ಗಾವಲು ಮತ್ತು ವಿಚಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ಡೇಟಾ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್​ಗಳನ್ನು ಇವು ನಿರ್ವಹಿಸಲಿವೆ.

ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಇಂತಹ ಎಐ ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರಫ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ 'ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್' ಕ್ಷಿಪಣಿ ಮತ್ತು 'ತೇಜಸ್' ಲಘು ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳಂತಹ ದೊಡ್ಡ ವಸ್ತುಗಳು ದೇಶದ ರಫ್ತು ಬುಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿವೆ.

ಹರಿದುಬಂದ ಸಹಕಾರ: 2021-22 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ರಕ್ಷಣಾ ರಫ್ತುಗಳು 13,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನೂ ದಾಟಿದೆ, ಶೇ 70 ಖಾಸಗಿ ವಲಯದಿಂದ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಶೇ 30ರಷ್ಟು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಿಂದ ಹರಿದು ಬಂದಿದೆ. ಇನ್ನು ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮುಖ್ಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಯುಎಸ್, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಲಾಭವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ವಿದೇಶಿ ಮಿಷನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಲಾದ ಸುಮಾರು 40 ಭಾರತೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಲಗತ್ತುಗಳು (Defence Attaches ) ಹಾಗೂ ಸುಮಾರು 85 ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಎಲ್ಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾದ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ತರಲು ಸರ್ಕಾರವು ಈಗಾಗಲೇ ಎರಡು ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಉನ್ನತ ಶಕ್ತಿಯ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಎಐ ಕೌನ್ಸಿಲ್ (DAIC) ಮತ್ತು ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಎಐ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಏಜೆನ್ಸಿ (DAIPA).

ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರ ನೇತೃತ್ವದ ಡಿಎಐಸಿಯು ಸೇನೆ, ನೌಕಾಪಡೆ ಮತ್ತು ಐಎಎಫ್‌ನ ಮೂರು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು, ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‌ವರ್ಕ್, ನೀತಿ ಮಟ್ಟದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಡಿಎಐಪಿಎಯು ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಹಾಕುವುದು, ಈ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು, ಐಪಿಆರ್‌ಗೆ ನೀತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು, ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪಾಲುದಾರರ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಒದಗಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೆ ಕಾರ್ಯಗಳು ಇದರಲ್ಲಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಅಮರನಾಥದ ದೇಗುಲದ ಬಳಿ ಮೇಘಸ್ಫೋಟ: 10ಮಂದಿ ಸಾವು, 40ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಯಾತ್ರಿಕರು ನಾಪತ್ತೆ

ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತವು ಕನಿಷ್ಠ 75 ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (Artificial Intelligence ) ಆಧಾರಿತ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ. ರಕ್ಷಣಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಅಂದರೆ ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತದ ಉಪಕ್ರಮಯೋಜನೆಯಡಿ ಹಲವು ನಾಗರಿಕ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ 75 ವರ್ಷಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ 'ಆಜಾದಿ ಕಾ ಅಮೃತ್ ಮಹೋತ್ಸವ'ದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಹೆಗ್ಗುರತನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಧಾನಿಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಭವನದಲ್ಲಿ ಸೋಮವಾರ (ಜುಲೈ 11) ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ‘ಫೇಶಿಯಲ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್’ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವೂ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಹಜವಾಗಿ ಈ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ನೈತಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ 75 ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಈಗಾಗಲೇ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ನಿಯೋಜಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಇನ್ನೂ 100 ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ತಯಾರಿಕಾ ಹಂತದಲ್ಲಿವೆ. ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಟ್-ಅಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯಕಾರರು ಇವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಅಡಿ ಏನೆಲ್ಲ ಪ್ರಯೋಜನ: ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಆಟೊಮೇಷನ್/ಮಾನವರಹಿತ/ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆ, ಮಾನವ ನಡವಳಿಕೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಇಂಟಲಿಜೆಂಟ್​ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಭಾಷಣ/ಧ್ವನಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಜ್ಞೆ, ನಿಯಂತ್ರಣ, ಸಂವಹನ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮತ್ತು ಗುಪ್ತಚರ, ಕಣ್ಗಾವಲು ಮತ್ತು ವಿಚಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ಡೇಟಾ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್​ಗಳನ್ನು ಇವು ನಿರ್ವಹಿಸಲಿವೆ.

ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಇಂತಹ ಎಐ ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರಫ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ 'ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್' ಕ್ಷಿಪಣಿ ಮತ್ತು 'ತೇಜಸ್' ಲಘು ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳಂತಹ ದೊಡ್ಡ ವಸ್ತುಗಳು ದೇಶದ ರಫ್ತು ಬುಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿವೆ.

ಹರಿದುಬಂದ ಸಹಕಾರ: 2021-22 ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ರಕ್ಷಣಾ ರಫ್ತುಗಳು 13,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನೂ ದಾಟಿದೆ, ಶೇ 70 ಖಾಸಗಿ ವಲಯದಿಂದ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಶೇ 30ರಷ್ಟು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಿಂದ ಹರಿದು ಬಂದಿದೆ. ಇನ್ನು ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮುಖ್ಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಯುಎಸ್, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಲಾಭವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ವಿದೇಶಿ ಮಿಷನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಲಾದ ಸುಮಾರು 40 ಭಾರತೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಲಗತ್ತುಗಳು (Defence Attaches ) ಹಾಗೂ ಸುಮಾರು 85 ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಎಲ್ಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾದ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ತರಲು ಸರ್ಕಾರವು ಈಗಾಗಲೇ ಎರಡು ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಉನ್ನತ ಶಕ್ತಿಯ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಎಐ ಕೌನ್ಸಿಲ್ (DAIC) ಮತ್ತು ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಎಐ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಏಜೆನ್ಸಿ (DAIPA).

ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರ ನೇತೃತ್ವದ ಡಿಎಐಸಿಯು ಸೇನೆ, ನೌಕಾಪಡೆ ಮತ್ತು ಐಎಎಫ್‌ನ ಮೂರು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು, ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‌ವರ್ಕ್, ನೀತಿ ಮಟ್ಟದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಡಿಎಐಪಿಎಯು ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಹಾಕುವುದು, ಈ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು, ಐಪಿಆರ್‌ಗೆ ನೀತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು, ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪಾಲುದಾರರ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಒದಗಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೆ ಕಾರ್ಯಗಳು ಇದರಲ್ಲಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಅಮರನಾಥದ ದೇಗುಲದ ಬಳಿ ಮೇಘಸ್ಫೋಟ: 10ಮಂದಿ ಸಾವು, 40ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಯಾತ್ರಿಕರು ನಾಪತ್ತೆ

For All Latest Updates

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.