ETV Bharat / bharat

ಭಾರತಕ್ಕೆ ರಫೇಲ್​ ಎಂಟ್ರಿ.. ಚೀನಾ-ಪಾಕ್​​ಗೆ​ ನಡುಕ!

author img

By

Published : Jul 29, 2021, 8:03 AM IST

ಭಾರತಕ್ಕೆ ರಫೇಲ್​ ಜೆಟ್​ಗಳು ಬಂದ ಅಂದಿನಿಂದ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಗಳಿಗೆ ನಡುಕ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ಈ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.

Rafale
ರಫೇಲ್

ಹೈದರಾಬಾದ್: ಭಾರತಕ್ಕೆ ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಬಂದಾಗಿನಿಂದ, ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಕೋಲಾಹಲ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಬುಧವಾರ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಹಸಿಮರಾ ವಾಯುನೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯು ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ಗಡಿ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗ ಜೆಟ್​ನ ಎರಡನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್​ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಚೀನಾ- ಪಾಕ್​​​​ ಭಾರತದ ಈ ದೋಷರಹಿತ ಪ್ಯಾನೇಸಿಯಾಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಚೀನಾದ ಜೆ-20 ಚೆಂಗ್ಡೂ ಚೀನಾದ ಐದನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ. ಆದರೆ, ಈ ಜೆಟ್​ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅನುಭವವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ರಫೇಲ್​ ಅನೇಕ ಯಶಸ್ವಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದೆ.

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಲಿಬಿಯಾ, ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಸಿರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾಯುಪಡೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ರಫೇಲ್​ನ ಯುದ್ಧ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಮೂಲತಃ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕಾಗಿ ಜನರಲ್ ಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿದೆ.

ರಫೇಲ್​​ ವಿಮಾನಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಡುವಿನ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಒಟ್ಟು 36 ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಐದು ರಫೇಲ್​​​ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಜುಲೈ 28, 2020 ರಂದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದು, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 10, 2020 ರಂದು ರಫೇಲ್​ಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ 21, 2021 ರಂದು ಮತ್ತೆ 3 ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿವೆ.

ಈ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಬಂಗಾಳದ ಹಸಿಮರ ವಾಯುನೆಲೆಯ ಎರಡನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದು. ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಈವರೆಗೆ 24 ರಫೇಲ್​ ವಿಮಾನಗಳು ಬಂದಿವೆ. ರಫೇಲ್ ವಿಮಾನದ ಮೊದಲ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್ ಅಂಬಾಲಾ ವಾಯುಪಡೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 18 ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳಿವೆ.

ಪಾಕ್​ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್ ನಿಯೋಜನೆ

ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಭಾರತವು ಸುಮಾರು 59,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ 36 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಅಂತರ್-ಸರ್ಕಾರಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತ್ತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಫ್ರಾನ್ಸ್​ನಿಂದ ಒಟ್ಟು 24 ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಉಳಿದ ವಿಮಾನಗಳು 2022 ರ ವೇಳೆಗೆ ಬರುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಮೊದಲ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್​ಅನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮ ಗಡಿ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಉತ್ತರ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎರಡನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್ ಅನ್ನು ಭಾರತದ ಪೂರ್ವ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ

ರಫೇಲ್​​ ಜೆಟ್​ಗಳ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು

  • ಈ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಚೀನಾದ ವಿಮಾನ ಜೆ-20ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ರಫೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ 14 ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಫೈರ್‌ಪವರ್ ಅಳವಡಿಸಬಹುದು.
  • ಫ್ರೆಂಚ್​ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಫೇಲ್​ ಎಂದರೆ ಗಾಳಿ. ಈ ಜೆಟ್​ ಗಂಟೆಗೆ 2,130 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್​ ಸಂಚರಿಸಲಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ರಫೇಲ್​ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.
  • ಕ್ಷಿಪಣಿ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೂರು ರೀತಿಯ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬಹುದು.
  • ರಫೇಲ್ 5 ಹಾರ್ಡ್ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು 1200 ಕೆಜಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರವನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ.
  • ರಫೇಲ್​ ಸ್ಟಾರ್ಟ್​​ ಆದಾಗ ಸೆಕೆಂಡ್​ಗೆ 300 ಮೀಟರ್​​ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲಿದೆ. ಚೀನಾ, ಪಾಕ್​ ಜೆಟ್​ಗಳಿಗಿಂತ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.
  • ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಅಂಬಾಲಾ ವಾಯುನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು 24,500 ಕೆಜಿ ವರೆಗೆ ಭಾರವನ್ನು ಹೊರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದು, 60 ಗಂಟೆಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸಲಿವೆ.
  • ರಫೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಗನ್ ಒಂದು ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ 2,500 ಗುಂಡು ಹಾರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ರಫೇಲ್ ಬಲವಾದ ರಾಡಾರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
  • ರಫೇಲ್ ಓಮ್ನಿ-ರೋಲ್ ಫೈಟರ್ ವಿಮಾನ. ಇದು ಪರ್ವತಗಳ ಮೇಲೆ ಕಡಿಮೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿಸಬಹುದು. ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವಾಗ ಇದನ್ನು ಹಡಗಿನಲ್ಲಿಯೂ ಇಳಿಸಬಹುದು.

ಹೈದರಾಬಾದ್: ಭಾರತಕ್ಕೆ ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು ಬಂದಾಗಿನಿಂದ, ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಕೋಲಾಹಲ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಬುಧವಾರ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಹಸಿಮರಾ ವಾಯುನೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯು ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ಗಡಿ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗ ಜೆಟ್​ನ ಎರಡನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್​ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಚೀನಾ- ಪಾಕ್​​​​ ಭಾರತದ ಈ ದೋಷರಹಿತ ಪ್ಯಾನೇಸಿಯಾಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಚೀನಾದ ಜೆ-20 ಚೆಂಗ್ಡೂ ಚೀನಾದ ಐದನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ. ಆದರೆ, ಈ ಜೆಟ್​ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅನುಭವವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ರಫೇಲ್​ ಅನೇಕ ಯಶಸ್ವಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದೆ.

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಲಿಬಿಯಾ, ಇರಾಕ್ ಮತ್ತು ಸಿರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾಯುಪಡೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ರಫೇಲ್​ನ ಯುದ್ಧ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಮೂಲತಃ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕಾಗಿ ಜನರಲ್ ಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿದೆ.

ರಫೇಲ್​​ ವಿಮಾನಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಡುವಿನ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಒಟ್ಟು 36 ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಐದು ರಫೇಲ್​​​ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಜುಲೈ 28, 2020 ರಂದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದು, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 10, 2020 ರಂದು ರಫೇಲ್​ಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ 21, 2021 ರಂದು ಮತ್ತೆ 3 ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿವೆ.

ಈ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಬಂಗಾಳದ ಹಸಿಮರ ವಾಯುನೆಲೆಯ ಎರಡನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದು. ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಈವರೆಗೆ 24 ರಫೇಲ್​ ವಿಮಾನಗಳು ಬಂದಿವೆ. ರಫೇಲ್ ವಿಮಾನದ ಮೊದಲ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್ ಅಂಬಾಲಾ ವಾಯುಪಡೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 18 ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳಿವೆ.

ಪಾಕ್​ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್ ನಿಯೋಜನೆ

ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಭಾರತವು ಸುಮಾರು 59,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ 36 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಅಂತರ್-ಸರ್ಕಾರಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತ್ತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಫ್ರಾನ್ಸ್​ನಿಂದ ಒಟ್ಟು 24 ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಉಳಿದ ವಿಮಾನಗಳು 2022 ರ ವೇಳೆಗೆ ಬರುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಮೊದಲ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್​ಅನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮ ಗಡಿ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಉತ್ತರ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎರಡನೇ ಸ್ಕ್ವಾಡ್ರನ್ ಅನ್ನು ಭಾರತದ ಪೂರ್ವ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ

ರಫೇಲ್​​ ಜೆಟ್​ಗಳ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು

  • ಈ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಚೀನಾದ ವಿಮಾನ ಜೆ-20ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ರಫೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ 14 ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಫೈರ್‌ಪವರ್ ಅಳವಡಿಸಬಹುದು.
  • ಫ್ರೆಂಚ್​ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಫೇಲ್​ ಎಂದರೆ ಗಾಳಿ. ಈ ಜೆಟ್​ ಗಂಟೆಗೆ 2,130 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್​ ಸಂಚರಿಸಲಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ರಫೇಲ್​ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.
  • ಕ್ಷಿಪಣಿ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೂರು ರೀತಿಯ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬಹುದು.
  • ರಫೇಲ್ 5 ಹಾರ್ಡ್ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು 1200 ಕೆಜಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರವನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ.
  • ರಫೇಲ್​ ಸ್ಟಾರ್ಟ್​​ ಆದಾಗ ಸೆಕೆಂಡ್​ಗೆ 300 ಮೀಟರ್​​ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲಿದೆ. ಚೀನಾ, ಪಾಕ್​ ಜೆಟ್​ಗಳಿಗಿಂತ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.
  • ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಅಂಬಾಲಾ ವಾಯುನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
  • ರಫೇಲ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳು 24,500 ಕೆಜಿ ವರೆಗೆ ಭಾರವನ್ನು ಹೊರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದು, 60 ಗಂಟೆಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸಲಿವೆ.
  • ರಫೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಗನ್ ಒಂದು ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ 2,500 ಗುಂಡು ಹಾರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ರಫೇಲ್ ಬಲವಾದ ರಾಡಾರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
  • ರಫೇಲ್ ಓಮ್ನಿ-ರೋಲ್ ಫೈಟರ್ ವಿಮಾನ. ಇದು ಪರ್ವತಗಳ ಮೇಲೆ ಕಡಿಮೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿಸಬಹುದು. ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವಾಗ ಇದನ್ನು ಹಡಗಿನಲ್ಲಿಯೂ ಇಳಿಸಬಹುದು.
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.