ન્યૂઝ ડેસ્ક: ઓસ્ટીયોપોરોસીસ, જે હાડકાંને નબળા પાડે છે તે રોગને વૃદ્ધોનો રોગ માનવામાં આવે છે, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, જુદા જુદા કારણોસર, વિશ્વભરમાં નાની ઉંમરે તેના કેસોમાં વધારો થયો છે. વિશ્વ ઓસ્ટીયોપોરોસીસ દિવસ દર વર્ષે 20 ઓક્ટોબરે (World osteoporosis day 20 October 2022) સામાન્ય લોકોને ઓસ્ટીયોપોરોસીસની (Osteoporosis) ગંભીરતાથી વાકેફ કરવા અને સમગ્ર વિશ્વના લોકોને આ રોગના કારણો, લક્ષણો, નિવારણ અને સારવારની પદ્ધતિઓથી વાકેફ કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસની ઉજવણીનો બીજો હેતુ લોકોને આ રોગ સાથે સંકળાયેલા અન્ય પરિબળો, ગેરમાન્યતાઓને દૂર કરવા અને આ પ્રદેશમાં આરોગ્ય સેવાઓના ક્ષેત્રમાં વિકાસની શક્યતાઓ વિશે ચર્ચા કરવા માટે એક પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડવાનો છે.
જે હાડકાંને એટલા નબળા કરી દે છે: આજકાલ, મોટાભાગના ડોકટરો વધતી ઉંમરમાં એકવાર હાડકાની ઘનતાની તપાસ કરાવવાની ભલામણ કરે છે, તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે લોકો હાડકા સંબંધિત સમસ્યાઓ ખાસ કરીને ઑસ્ટિયોપોરોસિસ (Osteoporosis) વિશે યોગ્ય સમયે જાણી શકે છે. ઓસ્ટીયોપોરોસીસ (Osteoporosis) એ વાસ્તવમાં હાડકાંનો એક જટિલ રોગ છે, જે હાડકાંને એટલા નબળા કરી દે છે કે તેમાં માત્ર દુખાવો જ નથી થતો પરંતુ અન્ય રોગો અને સમસ્યાઓ અને હાડકાને તૂટવા કે નુકસાન થવાની નાની-મોટી ઈજાઓ પણ થવાની શક્યતાઓ વધી જાય છે.
વિશ્વ ઓસ્ટીયોપોરોસીસ દિવસ 2022ની થીમ: Osteoporosis એ આજના યુગનો સામાન્ય પરંતુ ગંભીર રોગ છે. વિવિધ વેબસાઈટ પર ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર, આપણા દેશમાં દર 8માંથી 1 પુરુષ અને દર 3માંથી 1 સ્ત્રીને આ રોગ છે. ડોકટરો પણ આની પુષ્ટિ કરે છે. જો કે તેને વૃદ્ધાવસ્થાનો રોગ કહેવામાં આવે છે, પરંતુ ચિંતાની વાત એ છે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ રોગના કેસો નાની ઉંમરના લોકોમાં પણ જોવા મળી રહ્યા છે. વિશ્વ ઓસ્ટીયોપોરોસીસ દિવસ 20 ઓક્ટોબર 2022 (World osteoporosis day 20 October 2022 ) ના રોજ વિશ્વના 90 થી વધુ દેશોમાં દર વર્ષે વિવિધ થીમ પર ઉજવવામાં આવે છે જેનો ઉદ્દેશ્ય સામાન્ય લોકોમાં ઓસ્ટીયોપોરોસીસની રોકથામ અને તેનાથી સંબંધિત ઘણા પરિબળો વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. આ વર્ષે વિશ્વ ઓસ્ટીયોપોરોસીસ દિવસ 2022ની થીમ 'સર્વ અપ બોન સ્ટ્રેન્થ' ( Serve Up Bone Strength) એટલે કે "હાડકાંને મજબૂત કરવા માટે કામ કરો" પર ઉજવવામાં આવી રહી છે.
ઑસ્ટિયોપોરોસિસનું કારણ: ઑસ્ટિયોપોરોસિસનું કારણ અને અસર એ નોંધવું જરૂરી છે કે ઑસ્ટિયોપોરોસિસમાં હાડકાં નબળાં અને બરડ થઈ જાય છે. વાસ્તવમાં ઑસ્ટિયોપોરોસિસ એ લેટિન શબ્દ છે, જેનો અર્થ થાય છે "છિદ્રાળુ હાડકાં". ઑસ્ટિયોપોરોસિસમાં હાડકાં એટલાં નબળાં થઈ જાય છે કે ક્યારેક થોડી ઈજા કે કોઈ વસ્તુ સાથે સહેજ અથડાવાથી પણ તે તૂટી જવાની શક્યતા વધી જાય છે.
વિટામિન્સ સહિત અન્ય પૌષ્ટિક તત્વોની કમી: એ જ રીતે, ઉંમર સાથે, હાડકાંમાં લચીલાપણું ઘટવા લાગે છે અને તે નબળા થવા લાગે છે. આ ઉપરાંત, આ સ્થિતિમાં લોકોના શરીરમાં કોષોમાં ઘટાડો થાય છે અને તેમની રચનાની ઝડપ પણ નોંધપાત્ર રીતે ઘટી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો શરીરમાં કેલ્શિયમ, ખનિજો જેવા કે મેગ્નેશિયમ, પ્રોટીન, વિટામિન ડી અને હાડકાં માટે જરૂરી અન્ય વિટામિન્સ સહિત અન્ય પૌષ્ટિક તત્વોની કમી થવા લાગે છે, તો ઑસ્ટિયોપોરોસિસનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે.
નિષ્ણાંતોના કહેવા પ્રમાણે: નિષ્ણાંતો કહે છે કે આહાર સિવાય બેઠાડુ એટલે કે આળસુ અને નિષ્ક્રિય જીવનશૈલી, નશો કે ધૂમ્રપાનની આદત, આનુવંશિક કારણો અને ઘણી વખત ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા, સંધિવા, દાહક સંધિવા, યોગ્ય રીતે પોષક તત્વોનો અભાવ (આળસુ અને નિષ્ક્રિય જીવનશૈલી અથવા મદ્યપાન) , આનુવંશિક કારણો અને ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા, રુમેટોઇડ સંધિવા, બળતરા સંધિવા આ રોગ એન્ટિપીલેપ્ટિક અને કેન્સર દવાઓ લેવાથી અને કેટલીકવાર સ્ત્રીઓમાં પ્રારંભિક મેનોપોઝને કારણે પણ થઈ શકે છે. નોંધનીય છે કે આ સમસ્યા પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે.
ઈતિહાસ ( World Osteoporosis Day History): વર્ષ 1996માં પ્રથમ વખત 20 ઓક્ટોબરના રોજ વિશ્વ ઓસ્ટીયોપોરોસીસ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. જેની શરૂઆત યુનાઇટેડ કિંગડમની નેશનલ ઓસ્ટીયોપોરોસીસ સોસાયટી અને યુરોપિયન કમિશન દ્વારા કરવામાં આવી હતી. જે બાદ 1997માં ઈન્ટરનેશનલ ઓસ્ટિયોપોરોસિસ ફાઉન્ડેશન (IOF)ની રચના કરવામાં આવી હતી. આ પછી, 1998, 1999 માં, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) અને IOF એ સાથે મળીને વિશ્વ ઓસ્ટિયોપોરોસિસ દિવસની ઉજવણી કરી. ત્યારથી આ દિવસ દર વર્ષે ઉજવવામાં આવે છે.
ઉદ્દેશ્ય (World Osteoporosis Day Purpose): એ નોંધવું યોગ્ય છે કે આ ખાસ દિવસ માત્ર રોગના જોખમી પરિબળો, સંભવિત લક્ષણો અને સારવારના વિકલ્પોને સમજવા અને જાણવા માટે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે જ નહીં, પરંતુ લોકોને તેમનું સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે પણ ઉજવવામાં આવે છે. તંદુરસ્ત આહાર અને તંદુરસ્ત જીવનશૈલીને અનુસરવા અને સમયસર સમસ્યા વિશે જાણવા માટે, તેમને નિયમિત ચેક-અપ અને પરીક્ષણો કરવા માટે પ્રેરિત કરવાનો પણ પ્રયાસ છે. જેથી રોગની સમયસર ઓળખ કરી શકાય અને સમયસર સારવાર શરૂ કરી શકાય.
