ન્યુઝ ડેસ્ક: ડાયાબિટીસ ધરાવતી વ્યક્તિઓમાં પગની ઇજાઓ અથવા ઘા તંદુરસ્ત વ્યક્તિઓ કરતાં ધીમી ગતિએ રૂઝાય છે, જે ચેપની શક્યતા વધારે છે અને આત્યંતિક કેસોમાં અંગવિચ્છેદનની જરૂર પડે તેવી કોમ્પલિકેશન તરફ દોરી શકે છે. તેથી, મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ વિભાગ, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સ (Indian Institute of Science), કર્ણાટક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ એન્ડોક્રિનોલોજી એન્ડ રિસર્ચ (Karnataka Institute of Endocrinology and Research) ના સહયોગથી સંશોધકોએ ડાયાબિટીસ ધરાવતી વ્યક્તિઓ માટે અનન્ય સ્વ-નિયમનકારી ફૂટવેરનો સમૂહ વિકસાવ્યો છે.
આ પણ વાંચો: ક્યારેય એવું વિચાર્યું છે કે ડિલિવરી પછી માતાની હાલાત શું હોય છે ?
પગને સારી રીતે રાખે છે સંતુલિત: IIScની આગેવાની હેઠળની ટીમ દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ આ ફૂટવેર ખાસ ડિઝાઈન કરેલા સેન્ડલની જોડી છે, જે 3D પ્રિન્ટેડ છે અને તેને વ્યક્તિના પગના પરિમાણો અને ચાલવાની શૈલી અનુસાર કસ્ટમાઈઝ કરી શકાય છે. પરંપરાગત થેરાપ્યુટિક ફૂટવેરથી વિપરીત, આ સેન્ડલમાં સ્નેપિંગ મિકેનિઝમ પગને સારી રીતે સંતુલિત રાખે છે, જે ઇજાગ્રસ્ત વિસ્તારના ઝડપી ઉપચારને સક્ષમ કરે છે અને પગના અન્ય વિસ્તારોમાં થતી ઇજાઓને અટકાવે છે. પગરખાં ખાસ કરીને એવા લોકો માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે, જેમને ડાયાબિટીક પેરિફેરલ ન્યુરોપૈથી છે. જેઓ ડાયાબિટીસને કારણે ચેતા નુકસાનથી પીડાય છે, જેના કારણે પગમાં સંવેદનાની ખોટ થાય છે. ડાયાબિટીક પેરિફેરલ ન્યુરોપૈથી એ ડાયાબિટીસની લાંબા ગાળાની જટિલતામાંની એક છે અને તેના નિદાનની મોટે ભાગે ઉપેક્ષા કરવામાં આવે છે. પવન બેલેહલ્લી, KIER (Karnataka Institute of Endocrinology and Research) ખાતે પોડિયાટ્રી વિભાગના વડા અને વેયરેબલ ટેક્નોલોજીમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસના લેખકોમાંથી એક કહે છે. તે કહે છે, સંવેદનાની આ ખોટ ડાયાબિટીસ ધરાવતી વ્યક્તિઓમાં ચાલવાની અનિયમિત પેટર્ન તરફ દોરી જાય છે.
ગૂંચવણો થવાનું જોખમ વધારે: તંદુરસ્ત વ્યક્તિ સામાન્ય રીતે તેમની એડીને પહેલા જમીન પર મૂકે છે, ત્યારબાદ પગ અને અંગૂઠાને અને પછી ફરીથી એડી આ 'ચાલવાની સાયકલ' સમગ્ર પગ પર સમાનરૂપે દબાણનું વિતરણ કરે છે. પરંતુ સંવેદનાના નુકશાનને કારણે, ડાયાબિટીસ ધરાવતા વ્યક્તિઓ હંમેશા આ ક્રમને અનુસરી શકતા નથી જેનો અર્થ છે કે, દબાણ અસમાન રીતે વિતરિત થાય છે. પગના એવા વિસ્તારોમાં જ્યાં દબાણ વધારે હોય છે ત્યાં અલ્સર, કોર્ન, કોલસ અને અન્ય ગૂંચવણો થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
આ પણ વાંચો: શું ઇન્ટરમિટેન્ટ ઉપવાસ ખરેખર વજન ઘટાડવામાં છે ઉપયોગી ?
શું છે સેલ્ફ-ઓફલોડિંગ: સંશોધકો કહે છે કે, બજારમાં ઉપલબ્ધ મોટાભાગના રોગનિવારક ફૂટવેર ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોના 'અસામાન્ય' ચાલચક્ર દ્વારા લાદવામાં આવતા અસમાન દબાણને ઉતારવા માટે બિનઅસરકારક છે. આ પડકારને સંબોધવા માટે, તેઓએ તેમના સેન્ડલમાં કમાનો ડિઝાઇન કર્યા જે ચોક્કસ થ્રેશોલ્ડથી વધુ દબાણ લાગુ કરવામાં આવે ત્યારે ઊંધા આકારમાં 'સ્નેપ' થાય છે. જ્યારે આપણે દબાણ હટાવીશું, ત્યારે તે આપોઆપ તેની પ્રારંભિક સ્થિતિ પર આવી જશે આને સેલ્ફ-ઓફલોડિંગ (self-offloading) કહેવાય છે. પ્રથમ લેખક પ્રિયબ્રત મહારાણા, મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ વિભાગ, IIScમાં (Indian Institute of Science) PHD વિદ્યાર્થી સમજાવે છે કે, અમે વ્યક્તિનું વજન, પગનું કદ, ચાલવાની ગતિ અને દબાણના વિતરણને મહત્તમ બળ સુધી પહોંચવા માટે ધ્યાનમાં લઈએ છીએ જે ઑફ-લોડ કરવાની હોય છે. દબાણને અસરકારક રીતે ઓછો કરવા માટે ફૂટવેરની લંબાઈ સાથે બહુવિધ કમાનો ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે.
બઘા લોકો કરી શકે છે ઉપયોગ: IIScના મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ વિભાગના પ્રોફેસર અને અભ્યાસના વરિષ્ઠ લેખક જી.કે. અનંતસુરેશ સમજાવે છે કે,આ એક સમસ્યાનો યાંત્રિક ઉકેલ છે, મોટાભાગે, લોકો ઇલેક્ટ્રોમિકેનિકલ સોલ્યુશન્સનો ઉપયોગ કરે છે.આવા સોલ્યુશન્સ સેન્સર્સ અને એક્ટ્યુએટરનો ઉપયોગ કરે છે ,જે ફૂટવેરની કિંમતમાં વધારો કરી શકે છે અને તેને ખૂબ ખર્ચાળ બનાવી શકે છે. અનંતસુરેશ કહે છે કે, ઘણા વ્યવસાયિક જૂતા ઉત્પાદકો છે જેઓ મેમરી ફોમના નામે આરામ આપવાના નામે મોંઘા ચંપલ વેચે છે પરંતુ અમે તેમનું પરીક્ષણ કર્યું છે, અને તેમની પાસે જરૂરી લાક્ષણિકતાઓ નથી. આ ફૂટવેરનો ઉપયોગ માત્ર ડાયાબિટીક ન્યુરોપથીથી પીડિત (Suffering from diabetic neuropathy) લોકો જ નહીં પરંતુ અન્ય લોકો પણ કરી શકે છે."
