જાણો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વ્યાયામ કરવું કેટલું છે જરુરી...

સગર્ભાવસ્થાનો તબક્કો (phase of pregnancy) સ્ત્રી માટે પડકારજનક હોઈ શકે છે, જે પોતાના અને તેના બાળક માટે સારું સ્વાસ્થ્ય અને તંદુરસ્તી જાળવવા સાથે સંબંધિત છે. જ્યારે આ કોર્સ દરમિયાન કસરત કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે, ત્યારે એસ્ટર આરવી હોસ્પિટલ, ઑબ્સ્ટેટ્રિક્સ એન્ડ ગાયનેકોલોજીના કન્સલ્ટન્ટ ડૉ. સ્મૃતિ ડી. નાયક તેના ફાયદા અને યાદ રાખવા જેવી અન્ય બાબતો સમજાવે છે.

ન્યુઝ ડેસ્ક: ગર્ભાવસ્થા એ સ્ત્રીના જીવનનો સૌથી સુંદર છતાં નિર્ણાયક સમય છે. જ્યારે 9 મહિનાના તબક્કા દરમિયાન સ્વસ્થ રહેવું અત્યંત મહત્ત્વનું માનવામાં આવે છે, ત્યારે ફિટનેસ પણ મહત્વપૂર્ણ છે. ઘણા ડોકટરો અને નિષ્ણાતો સ્ત્રીઓને પ્રેગ્નન્સી દરમિયાન કસરત (workout during pregnancy) કરવાનું ચાલુ રાખવા પ્રોત્સાહિત કરે છે, જેથી કરીને તેઓને પ્રસૂતિ દરમિયાન કોઈ તકલીફ ન થાય. કસરત કરવાથી મુદ્રામાં પણ સુધારો થાય છે અને પીઠનો દુખાવો અને સુસ્તી જેવી અગવડતા દૂર થાય છે. તો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વ્યાયામ કરવાના અન્ય કેટલાક ફાયદાઓ (healthy pregnancy tips) જાણીએ.

આ પણ વાંચો: માસિક સ્રાવની સ્વચ્છતા જાળવવા માટે જાણો આવશ્યક ટીપ્સ...

ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કસરત શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?

નિયમિત કસરત કરવાથી પીઠનો દુખાવો, કબજિયાત, પેટનું ફૂલવું અને સોજો ઓછો થઈ શકે છે, જે ઘણીવાર ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અનુભવાય છે. એક સારા વર્કઆઉટ સત્રમાં મૂડને ઉત્થાન આપવાની, ઉર્જાનું સ્તર સુધારવા અને ઊંઘની ગુણવત્તા વધારવાની ક્ષમતા પણ હોય છે. તે સ્નાયુઓને ટોન કરવામાં મદદ કરે છે અને વધુ પડતા વજનને રોકવાની સાથે સાથે તાકાત અને સહનશક્તિને પ્રોત્સાહન આપે છે. આ ઉપરાંત, વ્યાયામ કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર સ્વાસ્થ્યને (cardiovascular health) પણ પ્રોત્સાહન આપે છે, સંતુલન અને મુદ્રામાં સુધારો કરે છે. તણાવ, ચિંતા અને હતાશા ઘટાડે છે. તે બ્લડ પ્રેશરના સ્તરને પણ નિયંત્રણમાં રાખે છે અને સગર્ભાવસ્થા ડાયાબિટીસ મેલીટસને અટકાવે છે.વ્યાયામ પણ યોનિમાર્ગ પ્રસૂતિને પ્રોત્સાહિત કરે છે, જેને સામાન્ય ડિલિવરી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કઈ કસરત કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે?

સગર્ભા સ્ત્રીઓએ દર અઠવાડિયે ઓછામાં ઓછા 4-5 દિવસ મધ્યમ-તીવ્રતાની શારીરિક પ્રવૃત્તિ (Low-intensity exercises) કરવી જોઈએ જેમ કે, ઝડપી ચાલવું અથવા યોગ. જો કે, ખાસ કરીને સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કોઈ પણ કસરત વધુ પડતી ન કરવી જોઈએ. અતિશય પરિશ્રમથી વધુ પડતી ગરમી થઈ શકે છે જે બાળકના વિકાસમાં અવરોધ લાવી શકે છે. તેથી, એવું સૂચન કરવામાં આવે છે કે, વર્કઆઉટ્સ મધ્યમ તીવ્રતા સાથે કરવામાં આવે. ચાલવા જેવી ઓછી તીવ્રતાની કસરતો પણ નવા નિશાળીયા માટે સલામત અને ફાયદાકારક છે. તે સાંધા પર ન્યૂનતમ તાણ સાથે મધ્યમ એરોબિક સ્થિતિ પ્રદાન કરે છે. આ ઉપરાંત, પ્રમાણમાં ઓછા વજન/પ્રતિરોધક બેન્ડ સાથે પ્રતિકારક કસરતો, સ્ટ્રેચિંગ, યોગા અને પેલ્વિક ફ્લોર સ્નાયુ તાલીમ એ શ્રેષ્ઠ કસરતો છે જે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કરી શકાય છે.

આ પણ વાંચો: શું તમે જાણો છો? ચળકતા રંગના ફળ ખાવાથી મહિલાઓને મળે છે લાંબુ આયુષ્ય...

શું બધી સગર્ભા સ્ત્રીઓ કસરત કરી શકે છે?

જટિલ ગર્ભાવસ્થા (uncomplicated pregnancies) ધરાવતી તમામ સ્ત્રીઓ નિયમિતપણે કસરત કરી શકે છે. ગંભીર ગૂંચવણો ધરાવતી સ્ત્રીઓને પણ મધ્યમ વર્કઆઉટ ન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. આમાં ગંભીર એનિમિયા, હ્રદયરોગ, ગંભીર હાયપરટેન્શન અને પ્લેસેન્ટા પ્રેવિયાનું નિદાન થયેલ અથવા અસ્પષ્ટ રક્તસ્ત્રાવના એપિસોડ ધરાવતી સ્ત્રીઓનો સમાવેશ થાય છે. તદુપરાંત, તમામ સંજોગોમાં ઇજા અથવા પેટ પર દબાણ થવાની સંભાવના હોય તેવી પ્રવૃત્તિઓ ટાળવી જોઈએ.

આ ટિપ્સ યાદ રાખો

ઉપર જણાવ્યા મુજબ, તમારી જાતને થાકાવશો નહીં અને દર અઠવાડિયે 150 મિનિટની મધ્યમ-તીવ્રતા વર્કઆઉટનું લક્ષ્ય રાખો. આ ઉપરાંત, દિવસભર હાઇડ્રેટેડ રહેવા માટે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો. ઢીલા અને શ્વાસ લેવા યોગ્ય કપડાં પહેરો, ખાતરી કરો કે તમારા હૃદયના ધબકારા 150 bpm ની નીચે છે અને કસરત કરતા પહેલા ગરમ થવાનું યાદ રાખો. એક સમયે 60 મિનિટથી વધુ કસરત ન કરો.

ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કઈ કસરતો ટાળવી જોઈએ?

1. 10 મિનિટથી વધુ તમારી પીઠ પર સૂવાનું ટાળો
2. ઉચ્ચ-અસરકારક કસરતો અથવા પ્રવૃત્તિઓ ટાળો જેના પરિણામે ભારે પતન થઈ શકે
3. હેવી વેઇટ લિફ્ટિંગ, હોટ પિલેટ્સ ટાળો
4. વધુ ઊંચાઈએ કસરત કરવાનું ટાળો
5. રમતો ટાળો

સંતુલિત વ્યાયામ નિયમિત ગર્ભાવસ્થાના શારીરિક ફેરફારોનો (physical changes of pregnancy) સામનો કરવામાં અને આગળના પડકારો માટે સહનશક્તિ વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. અમે ભલામણ કરીએ છીએ કે, તમે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ઘરે જ કસરત કરવાનું શરૂ ન કરો. તેના બદલે, કોઈપણ પરિણામો ટાળવા માટે, પ્રમાણિત ટ્રેનર સાથે વર્ગો લેવાનું શરુ કરો.