હૈદરાબાદ: શેતૂર એક એવું ફળ છે જે કાચું અને રાંધીને ખાઈ શકાય છે. આયુર્વેદમાં શેતૂરના ઘણા ફાયદા (mulberry fruit benefits) જણાવવામાં આવ્યા છે. શેતૂર સ્વાદમાં ખાટા મીઠા અને રસદાર હોય છે. શેતૂરનું સેવન સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે શેતૂરમાં જોવા મળતા વિટામિન A, વિટામિન K અને પોટેશિયમ શરીરને ઘણી બીમારીઓથી બચાવવામાં મદદ (mulberry fruits protects against diseases) કરે છે. આટલું જ નહીં, શેતૂરમાં ઉચ્ચ પોષક મૂલ્ય અને એન્ટી ઓક્સીડેન્ટ જોવા મળે છે. શેતૂરને આહારમાં સામેલ કરવાથી શરદી અને ઉધરસની સમસ્યાથી બચી શકાય છે. ઈમ્યુનિટી માટે શેતૂર ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
શેતૂર ખાવાના ફાયદા: શેતૂરમાં સારી માત્રામાં ડાયેટરી ફાઇબર હોય છે જે યોગ્ય પાચનને સરળ બનાવવા માટે આપણા શરીરને જરૂરી છે. તે પેટમાં મળને ઉપાડે છે અને પાચનતંત્ર દ્વારા ખોરાકની હિલચાલને સરળ બનાવે છે. આ પ્રક્રિયા આપણને કબજિયાત, પેટનું ફૂલવું અને પેટમાં ખેંચાણની સમસ્યામાંથી મુક્તિ અપાવે છે.
કેન્સરના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક: શેતૂર શરીરને કેન્સરનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. વાસ્તવમાં, પોલીફેનોલ્સ અને ફ્લેવોનોઈડ્સ જેવા છોડ આધારિત સંયોજનો શેતૂરમાં હાજર છે, જે કેન્સરના કોષોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આ રીતે શેતૂર કેન્સરના દર્દીઓને ઘણી સમસ્યાઓથી બચાવે છે.
માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારકઃ શેતૂરનો ઉપયોગ માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે પણ કરી શકાય છે. નિષ્ણાતોના મતે, શેતૂરમાં સાયટોપ્રોટેક્ટીવ એટલે કે ન્યુરોપ્રોટેક્ટીવ અસર હોય છે જે કોષોને નુકસાનથી બચાવે છે અને નર્વસ સિસ્ટમને લગતી સમસ્યાઓને દૂર કરે છે. આ બંને અસરો સંયુક્ત રીતે માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે. આ કારણોસર, આપણે કહી શકીએ કે મગજની તંદુરસ્તી જાળવવા માટે શેતૂરનું સેવન ખૂબ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ: શેતૂરમાં વિટામિન સી, વિટામિન એ અને એન્ટિ-ઓક્સિડન્ટ્સ મળી આવે છે જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવા માટે તમે શેતૂરના રસનું સેવન કરી શકો છો.
બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરે છે: શેતૂરનું નિયમિત સેવન બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તેમાં જોવા મળતી પ્રોપર્ટી રક્તવાહિનીઓને આરામ આપે છે અને લોહીના ગંઠાવા, સ્ટ્રોક અથવા હાર્ટ એટેક જેવી બીમારીઓની શક્યતા ઘટાડે છે.
કિડની માટે શેતૂરના ફાયદા: કિડની શરીરમાંથી કચરો અને ઝેરી પ્રવાહી દૂર કરવાનું કામ કરે છે. એક અભ્યાસ અનુસાર, જે લોકો ડાયાબિટીસને કારણે કિડનીને નુકસાન પહોંચાડે છે તેમના માટે શેતૂરનો અર્ક અથવા રસ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. શેતૂરના અર્ક ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારમાં સુધારો કરે છે, ઓક્સિડેટીવ તણાવ ઘટાડે છે, શરીરમાં બળતરા ઘટાડે છે.
ફેફસાં માટે શેતૂરના ફાયદાઃ જો તમને ફેફસામાં ઈન્ફેક્શન હોય તો તેમાં પણ શેતૂર ખાવાથી ફાયદો થાય છે. શેતૂરના ઝાડના મૂળની છાલમાં પણ એન્ટિવાયરલ અને એન્ટિબેક્ટેરિયલ ગુણ હોય છે, તેથી શેતૂર તમારા ફેફસાંને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
શરદી અને ફ્લૂઃ શરદી અને ફ્લૂમાં શેતૂર ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. શેતૂરના ઉપયોગથી શરદી અને શરદીની સમસ્યાથી બચી શકાય છે. તે પેશાબ સંબંધિત સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં પણ અસરકારક માનવામાં આવે છે.
ત્વચા માટે ફાયદાકારકઃ આજકાલ વાળ ખરવા એક સામાન્ય બાબત બની ગઈ છે. તમને જણાવી દઈએ કે શેતૂરમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ તત્વો મળી આવે છે જે ત્વચા અને વાળ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે ત્વચાને શુષ્કતાથી બચાવે છે અને વાળને તેનો કુદરતી રંગ જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે. આટલું જ નહીં, શેતૂરનું સેવન કરવાથી વાળ ખરતા પણ ઓછા થાય છે.
એનિમિયામાં મદદરૂપઃ એનિમિયાની સમસ્યામાં પણ શેતૂરનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. એવું કહેવાય છે કે શેતૂરમાં એન્ટિ-હેમોલિટીક અસર હોય છે જે હિમોગ્લોબિનનું સ્તર વધારે છે, જે એનિમિયાના જોખમને ઘણી હદ સુધી ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે, તેથી કહી શકાય કે એનિમિયાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે પણ. આ માટે શેતૂરનું સેવન ફાયદાકારક બની શકે છે.
વાળ માટે શેતૂરના ફાયદા: મેલાનિન એક કુદરતી રંગદ્રવ્ય છે, જે વાળને રંગ આપવા માટે જવાબદાર છે. જ્યારે મેલાનિનનું ઉત્પાદન ઘટે છે, ત્યારે વાળ સફેદ થવા લાગે છે. સંશોધન મુજબ, શેતૂર મેલાનિન ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે. વધુમાં, તે વાળના કુદરતી રંગને સાચવે છે. જો તમે નથી ઈચ્છતા કે તમારા વાળ અકાળે સફેદ થાય તો શેતૂરનું સેવન કરો. શેતૂરનો રસ પીવાથી વાળના વિકાસને પણ પ્રોત્સાહન મળે છે. તમે શેતૂરનો રસ સીધો તમારા વાળમાં પણ લગાવી શકો છો.
વજન ઓછું કરો શેતૂરઃ બ્લેક મલબેરી અથવા બ્લેક મલબેરીમાં પેક્ટીન હોય છે, જે એક પ્રકારનું ફાઈબર છે. આંતરડામાંથી મળને વધુ સરળતાથી પસાર કરવામાં મદદ કરવા માટે તે રેચક જેવું કામ કરે છે. શેતૂર પાચન સુધારે છે. તે કબજિયાત, પેટનું ફૂલવું અને પેટના ખેંચાણમાં રાહત આપે છે.
બ્લડ શુગર લેવલને રેગ્યુલેટ કરે છેઃ જો તમે તમારા શરીરમાં શુગર લેવલ ચેક કરવા માંગતા હોવ તો સફેદ શેતૂર તમારો મનપસંદ ઉપાય છે. અભ્યાસો દર્શાવે છે કે સફેદ શેતૂરમાં હાજર કેટલાક રસાયણો ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસની સારવાર માટે વપરાતી દવાઓ જેવા જ છે.
શેતૂર ખાવાના ગેરફાયદા: તેનાથી ત્વચાનું કેન્સર થઈ શકે છે. શેતૂર પોટેશિયમમાં અત્યંત સમૃદ્ધ છે જે કિડનીની બિમારીઓ અને પિત્તાશયના દુખાવાથી પીડાતા દર્દીઓમાં જટિલતાઓ પેદા કરી શકે છે. શેતૂર બ્લડ સુગર ઘટાડવા માટે જાણીતું છે અને હાઈપોગ્લાયકેમિઆ તરફ દોરી શકે છે. આ સ્થિતિમાં માથાનો દુખાવો, ભૂખ લાગવી, અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ, ચક્કર, વધુ પડતો પરસેવો, મૂંઝવણ, ધ્રુજારી વગેરે થઈ શકે છે. જે લોકોને કિડનીને લગતી કોઈ સમસ્યા હોય તેમણે શેતૂરનું સેવન ટાળવું જોઈએ. કીમોથેરાપી કરાવતા દર્દીઓએ શેતૂરના અર્કને ટાળવું જોઈએ, સિવાય કે ડૉક્ટર તેને ખાસ પરવાનગી આપે. યકૃતની સમસ્યાવાળા દર્દીઓમાં, વધુ શેતૂર ખાવાથી યકૃત પર તાણ આવે છે અને અંગોને વધુ નુકસાન થાય છે. શેતૂર ખાવાથી કાર્બોહાઇડ્રેટના શોષણમાં અવરોધ આવે છે, જે વજન નિયંત્રણ અને ડાયાબિટીસની સારવારને મુશ્કેલ બનાવી શકે છે. તેની સાથે શરીરમાં કાર્બોહાઇડ્રેટનું સ્તર પણ બગડી શકે છે, જેના કારણે તમારે ઘણી બીમારીઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
