ETV Bharat / science-and-technology

MINI HEART : વૈજ્ઞાનિકોએ પ્રયોગશાળામાં 0.5 મીમીની મિની-હાર્ટ વિકસાવ્યું છે

author img

By

Published : Apr 20, 2023, 6:19 PM IST

માનવીય હૃદયના પ્રારંભિક વિકાસના તબક્કાનો અભ્યાસ કરવા અને રોગો પર સંશોધનની સુવિધા આપવા માટે વૈજ્ઞાનિકોએ 'મિની-હાર્ટ' વિકસાવ્યું છે જેનું કદ માત્ર 0.5 મિલીમીટર છે.

Etv BharatMINI HEART
Etv BharatMINI HEART

લંડનઃ જર્મન વિજ્ઞાનીઓની એક ટીમે માનવ હૃદયના પ્રારંભિક વિકાસના તબક્કાનો અભ્યાસ કરવા અને રોગો પર સંશોધનની સુવિધા આપવા માટે માત્ર 0.5 મિલીમીટર કદનું 'મિની-હાર્ટ' વિકસાવ્યું છે. મ્યુનિકની ટેકનિકલ યુનિવર્સિટી (ટીયુએમ) ની ટીમ વિશ્વના પ્રથમ સંશોધકો છે જેણે સફળતાપૂર્વક ઓર્ગેનોઇડ તરીકે ઓળખાતા 'મિની-હાર્ટ'નું સર્જન કર્યું છે - જેમાં હૃદયના સ્નાયુ કોષો (કાર્ડિયોમાયોસાઇટ્સ) અને હૃદયની દિવાલના બાહ્ય પડના કોષો બંને છે.

હૃદયના ઓર્ગેનોઇડ્સના ઇતિહાસમાં પ્રથમ: જો કે આ લોહીને પંપ કરતા નથી, તેઓ વિદ્યુત રીતે ઉત્તેજિત થઈ શકે છે અને માનવ હૃદયના ચેમ્બરની જેમ સંકોચન કરવામાં સક્ષમ છે. હૃદયના ઓર્ગેનોઇડ્સના ઇતિહાસમાં પ્રથમ 2021 માં વર્ણવવામાં આવ્યું હતું. સંશોધકોએ અગાઉ હૃદયની દિવાલ (એન્ડોકાર્ડિયમ) ના આંતરિક સ્તરમાંથી કાર્ડિયોમાયોસાઇટ્સ અને કોષો સાથે માત્ર ઓર્ગેનોઇડ્સ બનાવ્યા હતા.

આ પણ વાંચો: heatwaves linked to climate change : આબોહવા પરિવર્તન સાથે સંકળાયેલા હીટવેવ્સ ભારતના વિકાસ લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવામાં રોકી શકે છે

'મિની-હાર્ટ' બનાવવાની પદ્ધતિ વિકસાવી: કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર ડિસીઝમાં રિજનરેટિવ મેડિસિનના પ્રોફેસર એલેસાન્ડ્રા મોરેટીની આગેવાની હેઠળ, ટીમે પ્લુરીપોટન્ટ સ્ટેમ સેલનો ઉપયોગ કરીને એક પ્રકારનું 'મિની-હાર્ટ' બનાવવાની પદ્ધતિ વિકસાવી. સેન્ટ્રીફ્યુજમાં લગભગ 35,000 કોષો ગોળામાં ફેરવાય છે. કેટલાક અઠવાડિયાના સમયગાળામાં, એક નિશ્ચિત પ્રોટોકોલ હેઠળ સેલ કલ્ચરમાં વિવિધ સિગ્નલિંગ પરમાણુઓ ઉમેરવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: Twitter Blue Tick : આજથી વેરિફાઈડ એકાઉન્ટમાંથી બ્લુ ટિક દૂર થશે, ટેગ મેળવવા માટે તમારે તમારું ખિસ્સું ઢીલું કરવું પડશે

હાર્ટ એટેકની સારવાર પદ્ધતિઓ શોધવામાં મદદ કરી શકે છે: મોરેટીએ કહ્યું કે, "અમે ધારીએ છીએ કે આ કોષો માનવ શરીરમાં પણ અસ્તિત્વ ધરાવે છે જો માત્ર થોડા દિવસો માટે," આ આંતરદૃષ્ટિ એ સંકેતો પણ આપી શકે છે કે શા માટે ગર્ભનું હૃદય પોતાને સુધારી શકે છે, જે ક્ષમતા પુખ્ત માનવીના હૃદયમાં લગભગ સંપૂર્ણપણે ગેરહાજર છે. આ જ્ઞાન હાર્ટ એટેક અને અન્ય સ્થિતિઓ માટે નવી સારવાર પદ્ધતિઓ શોધવામાં મદદ કરી શકે છે.

લંડનઃ જર્મન વિજ્ઞાનીઓની એક ટીમે માનવ હૃદયના પ્રારંભિક વિકાસના તબક્કાનો અભ્યાસ કરવા અને રોગો પર સંશોધનની સુવિધા આપવા માટે માત્ર 0.5 મિલીમીટર કદનું 'મિની-હાર્ટ' વિકસાવ્યું છે. મ્યુનિકની ટેકનિકલ યુનિવર્સિટી (ટીયુએમ) ની ટીમ વિશ્વના પ્રથમ સંશોધકો છે જેણે સફળતાપૂર્વક ઓર્ગેનોઇડ તરીકે ઓળખાતા 'મિની-હાર્ટ'નું સર્જન કર્યું છે - જેમાં હૃદયના સ્નાયુ કોષો (કાર્ડિયોમાયોસાઇટ્સ) અને હૃદયની દિવાલના બાહ્ય પડના કોષો બંને છે.

હૃદયના ઓર્ગેનોઇડ્સના ઇતિહાસમાં પ્રથમ: જો કે આ લોહીને પંપ કરતા નથી, તેઓ વિદ્યુત રીતે ઉત્તેજિત થઈ શકે છે અને માનવ હૃદયના ચેમ્બરની જેમ સંકોચન કરવામાં સક્ષમ છે. હૃદયના ઓર્ગેનોઇડ્સના ઇતિહાસમાં પ્રથમ 2021 માં વર્ણવવામાં આવ્યું હતું. સંશોધકોએ અગાઉ હૃદયની દિવાલ (એન્ડોકાર્ડિયમ) ના આંતરિક સ્તરમાંથી કાર્ડિયોમાયોસાઇટ્સ અને કોષો સાથે માત્ર ઓર્ગેનોઇડ્સ બનાવ્યા હતા.

આ પણ વાંચો: heatwaves linked to climate change : આબોહવા પરિવર્તન સાથે સંકળાયેલા હીટવેવ્સ ભારતના વિકાસ લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવામાં રોકી શકે છે

'મિની-હાર્ટ' બનાવવાની પદ્ધતિ વિકસાવી: કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર ડિસીઝમાં રિજનરેટિવ મેડિસિનના પ્રોફેસર એલેસાન્ડ્રા મોરેટીની આગેવાની હેઠળ, ટીમે પ્લુરીપોટન્ટ સ્ટેમ સેલનો ઉપયોગ કરીને એક પ્રકારનું 'મિની-હાર્ટ' બનાવવાની પદ્ધતિ વિકસાવી. સેન્ટ્રીફ્યુજમાં લગભગ 35,000 કોષો ગોળામાં ફેરવાય છે. કેટલાક અઠવાડિયાના સમયગાળામાં, એક નિશ્ચિત પ્રોટોકોલ હેઠળ સેલ કલ્ચરમાં વિવિધ સિગ્નલિંગ પરમાણુઓ ઉમેરવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો: Twitter Blue Tick : આજથી વેરિફાઈડ એકાઉન્ટમાંથી બ્લુ ટિક દૂર થશે, ટેગ મેળવવા માટે તમારે તમારું ખિસ્સું ઢીલું કરવું પડશે

હાર્ટ એટેકની સારવાર પદ્ધતિઓ શોધવામાં મદદ કરી શકે છે: મોરેટીએ કહ્યું કે, "અમે ધારીએ છીએ કે આ કોષો માનવ શરીરમાં પણ અસ્તિત્વ ધરાવે છે જો માત્ર થોડા દિવસો માટે," આ આંતરદૃષ્ટિ એ સંકેતો પણ આપી શકે છે કે શા માટે ગર્ભનું હૃદય પોતાને સુધારી શકે છે, જે ક્ષમતા પુખ્ત માનવીના હૃદયમાં લગભગ સંપૂર્ણપણે ગેરહાજર છે. આ જ્ઞાન હાર્ટ એટેક અને અન્ય સ્થિતિઓ માટે નવી સારવાર પદ્ધતિઓ શોધવામાં મદદ કરી શકે છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.