અમદાવાદ: જૈવવિવિધતા એ જીવંત જીવોની સંખ્યા, વિવિધતા અને પરિવર્તનશીલતાનું માપ છે, જેમાં પ્રજાતિઓમાં, પ્રજાતિઓ વચ્ચે અને ઇકોસિસ્ટમ વચ્ચેની વિવિધતાનો સમાવેશ થાય છે. જૈવવિવિધતાનો ખ્યાલ એ પણ આવરી લે છે કે તે વિવિધ સ્થળોએ કેવી રીતે બદલાય છે અને કેવી રીતે ચોક્કસ વિસ્તારમાં પ્રજાતિઓની સંખ્યા જૈવવિવિધતાના અમુક પાસાઓનું નિરીક્ષણ કરવામાં મદદ કરે છે.
શા માટે ઉજવવામાં આવે છે: જૈવિક વિવિધતા માટેનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ દર વર્ષે વિશ્વભરમાં જૈવવિવિધતાના મહત્વ અને પૃથ્વી પર જીવન અને અન્ય અભિન્ન વસ્તુઓને ટકાવી રાખવામાં તેની ભૂમિકાને પ્રકાશિત કરવા માટે મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસ જૈવવિવિધતાના સંરક્ષણને પ્રોત્સાહન આપે છે અને તેના પુનઃનિર્માણ માટે પ્રતિબદ્ધ છે. જૈવિક વિવિધતા માટેનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ 22 મેના રોજ વિવિધ થીમ સાથે મનાવવામાં આવે છે.
જૈવવિવિધતા આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસની થીમ: જે જૈવવિવિધતા વિશે જ્ઞાન અને જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આયોજિત કાર્યક્રમો અને સેમિનારોને પ્રકાશિત કરે છે. વર્ષ 2023 માં, જૈવિક વિવિધતા માટેનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ "ફ્રોમ એગ્રીમેન્ટ ટુ એક્શન: બિલ્ડીંગ બેક જૈવવિવિધતા" થીમ પર મનાવવામાં આવી રહ્યો છે.
જૈવિક વિવિધતા પર સંમેલન: આ દિવસનું મૂળ યુનાઈટેડ નેશન્સ કોન્ફરન્સ ઓન એન્વાયર્નમેન્ટ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ (ધ અર્થ સમિટ)ના ઈતિહાસમાં છે, જે વર્ષ 1992માં બ્રાઝિલના રિયો ડી જાનેરોમાં યોજાઈ હતી. જૈવવિવિધતામાં વૈશ્વિક ઘટાડો, અને 22 મે, 1992ના રોજ, વિવિધ દેશોએ જૈવિક વિવિધતા પર સંમેલન (CBD) અપનાવ્યું હતુ.
જૈવિક વિવિધતા સંસાધનો એ આધારસ્તંભ છે: યુનાઈટેડ નેશન્સ એન્વાયર્નમેન્ટ પ્રોગ્રામ જણાવે છે કે, જૈવિક વિવિધતા સંસાધનો એ આધારસ્તંભ છે જેના પર આપણે સંસ્કૃતિનું નિર્માણ કરીએ છીએ. માછલી લગભગ 3 અબજ લોકોને 20 ટકા પ્રાણી પ્રોટીન પ્રદાન કરે છે. 80 ટકાથી વધુ માનવ આહાર છોડ દ્વારા પૂરો પાડવામાં આવે છે. વિકાસશીલ દેશોમાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રહેતા લગભગ 80 ટકા લોકો મૂળભૂત આરોગ્યસંભાળ માટે પરંપરાગત છોડ આધારિત દવાઓ પર આધાર રાખે છે.
જૈવવિવિધતાના નુકસાનને કારણે શું અસર થાય છે: જૈવવિવિધતાના નુકશાનથી માનવ સુખાકારીના વિવિધ પાસાઓ પર નકારાત્મક અસરો પડે છે, જેમ કે ખાદ્ય સુરક્ષા, કુદરતી આફતોની નબળાઈ, ઉર્જા સુરક્ષા અને સ્વચ્છ પાણી અને કાચી સામગ્રીની પહોંચ. જૈવવિવિધતાના નુકસાનને કારણે માનવ સ્વાસ્થ્ય, સામાજિક સંબંધો અને પસંદગીની સ્વતંત્રતા પર પણ અસર થાય છે.
આ પણ વાંચો:
