નવી દિલ્હી: નિષ્ણાંતોનું માનવું છે કે રશિયા (Ukraine Russia invasion) તેની સુરક્ષા સિવાય અન્ય કોઈ બાબતમાં સમજૂતી કરવા જઈ રહ્યું નથી. ETV Bharatએ જવાહરલાલ યુનિવર્સિટી (Jawaharlal University), નવી દિલ્હીમાં રશિયન સ્ટડીઝના (Russian Studies in New Delhi) અધ્યક્ષ અર્ચના ઉપાધ્યાય સાથે ખાસ વાત કરી. તેણે ઘણી મહત્વની બાબતો કહી, જે વર્તમાન ઘટનાક્રમને યોગ્ય રીતે સમજાવે છે.
યુક્રેનએ રશિયન ફેડરેશનની સરહદમાં એક ખૂબ મહત્વપૂર્ણ છે દેશ
અર્ચના ઉપાધ્યાયને પૂછવામાં આવ્યું કે પુતિન યુક્રેન કેમ ઈચ્છે છે? શું યુક્રેનનો અંત આવશે? તો તેણે કહ્યું કે યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. રશિયા હંમેશા તેની નજીકના વિસ્તારમાં વિકાસ માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ રહ્યું છે. યુક્રેન માત્ર કોઈ દેશ નથી, પરંતુ યુક્રેનએ રશિયન ફેડરેશનની સરહદમાં એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ દેશ છે. ત્યાં બનતી કોઈપણ ઘટના રશિયાની સુરક્ષા અને સુખાકારીને સીધી અસર કરે છે. આ જ કારણ છે કે મોસ્કો હંમેશા યુક્રેનમાં ક્રેમલિન તરફી શાસન માટે ખૂબ ઉત્સુક છે.
રશિયા તેની સુરક્ષાથી ઓછી કોઈ બાબતમાં સમાધાન કરવા જઈ રહ્યું નથી
છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં જે ઘટનાક્રમ ચાલી રહ્યો છે તેને જોતા સ્પષ્ટપણે કહી શકાય છે કે રશિયા તેની સુરક્ષાથી ઓછી કોઈ બાબતમાં સમાધાન કરવા જઈ રહ્યું નથી. તેણે પોતાનું સંપૂર્ણ રક્ષણ કરવું પડશે પણ તે કેવી રીતે શક્ય છે? આ પ્રશ્નના જવાબમાં તેમણે કહ્યું કે એવું લાગે છે કે સૌથી પહેલા રશિયા એવી સરકાર સ્થાપશે જે રશિયા તરફી ક્રેમલિન માટે મૈત્રીપૂર્ણ હોય. તે ચોક્કસપણે પશ્ચિમી વિશ્વ, યુરોપિયન યુનિયન, US અને નાટો માટે પણ મોટો સંદેશ હશે.
આ પણ વાંચો: યુક્રેનમાં ફસાયેલા વિદ્યાર્થીઓ પહોંચ્યા ગુજરાત, પરિવારો સાથે થયું મિલન
ભારતે ખૂબ જ વ્યવહારુ અભિગમ અપનાવ્યો : અર્ચના ઉપાધ્યાય
યુક્રેન સંકટ પર ભારતની સ્થિતિ અત્યાર સુધી શા માટે અનોખી રહી છે? શું ભારત તણાવ ઘટાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે? આ અંગે અર્ચના ઉપાધ્યાયે જણાવ્યું હતું કે, ભારતે ખૂબ જ વ્યવહારુ અભિગમ અપનાવ્યો છે. ભારત રશિયા સાથે વિશેષ સંબંધો ધરાવે છે, તેથી તે રશિયા સાથેના તેના સંબંધોને જોખમમાં મૂકે તેમ નથી. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે રશિયા ચીન અને ભારત સાથે જે વિશેષ સંબંધ ધરાવે છે તે ચોક્કસપણે ચીન સાથે શ્રેષ્ઠ શરતો પર નથી.
ભારત પાસે એક વિઝન છે અને દેશ તેના હિતમાં કામ કરી રહ્યો છે
ભારત ખૂબ જ આતુર છે કે યુદ્ધ સમાપ્ત થાય અને વાટાઘાટો એક સમાધાન તરફ દોરી જાય જે સંબંધિત બંને પક્ષોના હિતમાં હોય. રશિયા સાથે ભારતના વિશેષ સંબંધોની વાત કરીએ તો, ભારતના લગભગ 60% સંરક્ષણ હાર્ડવેર રશિયામાંથી આવે છે. તેથી ભારત ખૂબ જ સાવચેત રહેશે. UNSCમાં મતદાનથી દૂર રહેવાનો અર્થ એ નથી કે ભારત યુક્રેનમાં જે થઈ રહ્યું છે તેનું સમર્થન કરી રહ્યું છે, પરંતુ તેનો અર્થ એ છે કે હા ભારત પાસે એક વિઝન છે અને દેશ તેના હિતમાં કામ કરી રહ્યો છે, જે કોઈપણ દેશે કરવું જોઈએ.
અમેરિકાએ 10 વર્ષ સુધી ઈરાકમાં જે કર્યું તેનાથી ભારત બહુ ખુશ નહોતું
આપણે એ ન ભૂલવું જોઈએ કે અમેરિકાએ લગભગ 10 વર્ષ સુધી ઈરાકમાં જે કર્યું તેનાથી ભારત બહુ ખુશ નહોતું. તેમ છતાં ભારતે અમેરિકા સાથેના સંબંધો વધુ સારા રાખ્યા. આ વિશ્વના દરેક દેશે તેના પર ધ્યાન આપવું પડશે. જ્યાં તેમનું રાષ્ટ્રીય હિત રહેલું છે અને ભારત પણ તેનો અપવાદ નથી. આગળ શું છે તેની ભૌગોલિક રાજકીય અસરો શું હશે? આના પર અર્ચના ઉપાધ્યાયે જણાવ્યું હતું કે, કોઈપણ પ્રકારની પ્રતિકૂળ વિદેશી હાજરી એ એવી વસ્તુ છે જેના વિશે રશિયા શરૂઆતથી જ ખૂબ જ ખુલ્લું છે અને તેનો વિરોધ કરતું આવ્યું છે. રશિયાની સરહદોમાં નાટોની હાજરી ચોક્કસપણે મૈત્રીપૂર્ણ હાજરી નથી અને રશિયનો તેને દરેક સંભવિત પ્લેટફોર્મ પર મોટેથી કહે છે.
નાટો દળોની હાજરી અને લશ્કરી જમાવટ રશિયાની ખૂબ છે નજીક
નાટો દળોની હાજરી અને લશ્કરી જમાવટ રશિયાની ખૂબ નજીક છે. નાટો દળો માત્ર રશિયાની રાજધાની મોસ્કોની જ નહીં, પરંતુ યુક્રેનના પૂર્વ ભાગની પણ ખૂબ નજીક છે. જ્યારે રશિયાને સમજાયું કે પશ્ચિમ, નાટો અને યુરોપિયન યુનિયન રશિયાની ચિંતાઓનો જવાબ આપી રહ્યા નથી, ત્યારે તેણે જે કરવું હતું તે કર્યું. જો કે, હવે વાતચીત જ એકમાત્ર ઉકેલ છે કારણ કે બંને પક્ષે જાનહાનિ થશે. આ ઉપરાંત, તે એક મોટી માનવીય દુર્ઘટના છે કારણ કે લગભગ 5 મિલિયન શરણાર્થીઓ પહેલેથી જ યુક્રેનના પાડોશી દેશોમાં છે.
આ પણ વાંચો: રોમાનિયાથી ભારતીયોને લઈને ત્રીજું વિમાન પહોંચ્યું દિલ્હી, વિદ્યાર્થીઓના મુખે આનંદ
બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી યુરોપમાં આ સૌથી મોટું છે યુદ્ધ
આનાથી યુક્રેન પર પણ ભારે દબાણ આવશે કારણ કે વિશ્વ હજુ પણ કોરોના મહામારીના આક્રમણ સામે લડી રહ્યું છે. એવું કહી શકાય કે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી યુરોપમાં આ સૌથી મોટું યુદ્ધ છે. તેની અસર યુરોપ અને સમગ્ર વિશ્વના દરેક દેશ પર પડશે. પહેલેથી જ ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતો વધી રહી છે અને ભારતની અર્થવ્યવસ્થા પણ તેનાથી અછૂત રહેવાની નથી. રશિયા પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને જોતાં, જ્યાં સુધી આપણી લશ્કરી સામગ્રીનો સંબંધ છે ત્યાં સુધી તે ભારત માટે વધુ મુશ્કેલી ઊભી કરશે?
તમારે તમારી લડાઈ જાતે લડવી પડશે : અર્ચના ઉપાધ્યાય
આ પ્રશ્ન પર અર્ચના ઉપાધ્યાયે જણાવ્યું હતું કે, ભારત આ અંગે ચિંતિત છે અને તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે ભારતે તેના સંરક્ષણ પ્રાપ્તિના સ્ત્રોતોમાં વિવિધતા લાવવા પડશે. અમેરિકા યુક્રેન કેવી રીતે છોડ્યું? ભારત સહિત દરેક માટે આ એક મોટો પાઠ પણ છે કારણ કે આખરે તમારે તમારા પોતાના પગ પર ઊભા રહેવાનું છે. તમારે તમારી લડાઈ જાતે લડવી પડશે. તમારા સાથી કે મિત્રો ગમે તેટલા સારા હોય, તમારી લડાઈ તમારી પોતાની લડાઈ છે.
