પટના(બિહાર): બિહારના ખાગરિયામાં અલૌલી આરોગ્ય કેન્દ્રમાં એનેસ્થેસિયા આપ્યા વિના 23 મહિલાઓનું ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. શ્આર(Surgery Without Anesthesia in Khagaria ) દરમિયાન મહિલાઓ દર્દથી આક્રંદ કરતી રહી હતી. આ અમાનવીય વર્તનને લઈને રાષ્ટ્રીય મહિલા આયોગે બિહારના મુખ્ય સચિવને પત્ર લખીને જવાબદાર ડોક્ટરો અને સંબંધિત NGO સામે કાર્યવાહી કરવાની માંગ કરી છે.
એનેસ્થેસિયા વિના મહિલાઓની નસબંધી : બિહારના ખાગરિયા જિલ્લામાં આરોગ્ય વિભાગની બેદરકારી બુધવારે ત્યારે સામે આવી જ્યારે લગભગ બે ડઝન મહિલાઓને એનેસ્થેસિયા વિના નસબંધી કરવામાં આવી. આ મહિલાઓ પરિવાર નિયોજન ઓપરેશન માટે જિલ્લાના અલૌલી અને પરબત્તા આરોગ્ય કેન્દ્રોમાં ગઈ હતી. મેડિકલ સ્ટાફે તેને પલંગ પર મૂક્યા, તેના હાથ અને પગને ચુસ્તપણે પકડી રાખ્યા, તેના મોંમાં રુ નાખ્યુ અને એનેસ્થેસિયા વિના ઓપરેશન કરી નાખ્યુ હતુ. ઓપરેશન દરમિયાન અને પછી પીડિતોને અસહ્ય પીડા થઈ હતી.
"જ્યારે ડૉક્ટરને પૂછવામાં આવ્યું કે તમે ઈન્જેક્શન આપ્યા વિના ઓપરેશન કેમ કરી રહ્યા છો, તો ડૉક્ટરે કહ્યું કે ઓપરેશન પછી સોય આપવામાં આવશે. આ પછી ડોક્ટર ઓપરેશન કરતા ગયા. જ્યારે અમે જોરથી બૂમો પાડવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે અમારા હાથ-પગ પકડી લેવામાં આવ્યા અને ઓપરેશન આ રીતે કરવામાં આવ્યું." - કુમારી પ્રતિમા, નસબંધી ઓપરેશન માટે આવેલી મહિલા.
જરૂરી કાર્યવાહી: તે જ સમયે, જ્યારે આ મામલે હોબાળો થયો, ત્યારે અધિકારીઓની ઊંઘ હરામ થઈ ગઈ હતી. ગુરુવારે સિવિલ સર્જન આ મામલે તપાસ કરવા અલૌલી પહોંચ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે મામલાની તપાસ કરવામાં આવી છે. આમાં જે પણ દોષિત જણાશે તેની સામે જરૂરી કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
"અમે આ મામલે તપાસ શરૂ કરી છે અને અમાનવીય કૃત્ય માટે જવાબદાર એનજીઓ પાસેથી ખુલાસો માંગ્યો છે. આરોગ્ય વિભાગે ગ્લોબલ ડેવલપમેન્ટ ઇનિશિયેટિવ નામની એનજીઓને કુટુંબ નિયોજનની કામગીરીનો કોન્ટ્રાક્ટ આપ્યો છે. અમે એનજીઓ પાસેથી ખુલાસો માંગ્યો છે અને તેને બ્લેકલિસ્ટ કરવાની દરખાસ્ત માંગી છે. પ્રક્રિયા પણ શરૂ કરી દેવામાં આવી છે. પ્રાથમિક તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે એનજીઓ અમાનવીય કૃત્યમાં સામેલ હતી." - અમરનાથ ઝા, સિવિલ સર્જન, ખાગરિયા
વધુ એક કિસ્સો સામે આવ્યોઃ પાંચ દિવસ પહેલા ખાગરિયા જિલ્લાના પરબતા પીએચસીમાં નસબંધી કરાવવા આવેલી મહિલાને બેભાન થવાની સોય આપીને જમીન પર સુવડાવી દેવામાં આવી હતી. દર્દીઓ સાથે વારંવાર થતી બેદરકારીના કારણે ખાખરીયાના આરોગ્ય તંત્ર પર પ્રશ્નાર્થ ચિન્હો ઉભા થઈ રહ્યા છે.
"આ રીતે, બે ડઝનથી વધુ મહિલાઓને બેભાન થવાના ઈન્જેક્શન આપીને સુવડાવવાનું ખોટું છે. તે પ્રથમ ભૂલ હતી, તેથી તેને ચેતવણી આપીને છોડી દેવામાં આવ્યો હતો, જો આવી બેદરકારી સામે આવશે, તો ઉચ્ચ અધિકારીઓને કાર્યવાહી કરવામાં આવશે." - ડો. રાજીવ રંજન, પરબટ્ટા સીએચસી ઇન્ચાર્જ
નસબંધી માટે 2100 રૂપિયા: એનજીઓ દર્દીઓને બેભાન કરવા માટે 'ટ્યુબેક્ટોમી' નામની પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ કરી રહી છે. અધિકારીએ કહ્યું કે ઓપરેશન સમયે તે દર્દીઓ પર કામ કરતું ન હતું. રાજ્ય સરકાર દરેક નસબંધી માટે 2100 રૂપિયા આપે છે. આવી જ એક ઘટના 2012માં અરરિયા જિલ્લામાં બની હતી, જ્યારે 53 મહિલાઓનું ફેમિલી પ્લાનિંગ ઓપરેશન એનેસ્થેસિયા વિના કરવામાં આવ્યું હતું. તે સમયે દોષિત તબીબી અધિકારીઓ સામે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી અને તેમાંથી ત્રણને જેલમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા.
