નવી દિલ્હીઃ દિલ્હીમાં છેલ્લા આઠ વર્ષથી સત્તા પર રહેલી આમ આદમી પાર્ટી (AAP) માટે 2022 (Aam adami party look back 2022) એક યાદગાર વર્ષ તરીકે યાદ કરવામાં આવશે. વર્ષની શરૂઆતમાં આમ આદમી પાર્ટીએ દિલ્હી બાદ પંજાબમાં સરકાર બનાવી અને છેલ્લા મહિનામાં ગુજરાતની ચૂંટણીમાં પાર્ટીના પ્રદર્શનને કારણે તેને રાષ્ટ્રીય પાર્ટીનું બિરુદ (AAP got the title of National Party) મળ્યું. એકંદરે આમ આદમી પાર્ટીના ઘણા સપના આ વર્ષમાં સાકાર થયા.
રાષ્ટ્રીય પક્ષ બનવાનું બિરુદ હાંસલ કર્યું: 26 નવેમ્બર, 2012 ના રોજ અસ્તિત્વમાં આવેલી આમ આદમી પાર્ટીએ તેની સ્થાપનાના 10મા વર્ષમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષ બનવાનું બિરુદ હાંસલ કર્યું, (AAP got the title of National Party) આ અર્થમાં, વર્ષ 2022 પાર્ટી માટે યાદગાર બની ગયું છે. રાષ્ટ્રીય રાજનીતિમાં પોતાનો ભાગ ભજવવાનું સપનું જોતા AAPના રાષ્ટ્રીય સંયોજક અરવિંદ કેજરીવાલ (AAP national convenor Arvind Kejriwal) આ વર્ષે પાર્ટીનો વિસ્તાર કરીને તેમના સપનાની નજીક આવ્યા છે. પાર્ટીના અન્ય નેતાઓ પણ આવો દાવો કરે છે. જો કે, આ વર્ષે બનેલી કેટલીક ઘટનાઓ પાર્ટીની કેટલીક મોટી નબળાઈઓ તરફ ઈશારો કરે છે.
પંજાબ સિવાય અન્ય રાજ્યોમાં ફ્રીનો જાદુ ન ચાલ્યો: આમ આદમી પાર્ટી અત્યાર સુધી મફત વીજળી, પાણી, બહેતર શિક્ષણ અને સ્વાસ્થ્ય મોડલના બળ પર આગળ વધી રહી છે. પરંતુ પંજાબ સિવાય ગુજરાત, ઉત્તરાખંડ, હિમાચલ પ્રદેશ અને ગોવા વિધાનસભાના ચૂંટણી પરિણામોએ જણાવ્યું કે આ મુદ્દાઓ લોકોમાં તેટલા અસરકારક સાબિત થયા નથી જેટલી અપેક્ષા હતી. ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ઉંચા દાવાઓ છતાં આમ આદમી પાર્ટી 5 બેઠકોથી આગળ વધી શકી નથી. ઉત્તરાખંડ અને હિમાચલના ચૂંટણી પરિણામો દર્શાવે છે કે, તેમની પાસે લોકોના દિલ જીતવાનું કોઈ મોટું કારણ નથી. હિમાચલ પ્રદેશમાં, પાર્ટીનું આખું યુનિટ ભાજપમાં જોડાયું, જ્યારે ઉત્તરાખંડમાં ભૂતપૂર્વ કર્નલ અજય કોઠીયાલ, જે તેના મુખ્ય પ્રધાન પદનો ચહેરો હતા, તેઓ પણ ભાજપમાં જોડાયા. આના પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જો પાર્ટીનો કોઈ સામાજિક આધાર હોત તો આટલી મોટી સંખ્યામાં નેતાઓએ પક્ષ બદલ્યો ન હોત.
સત્યેન્દ્ર જૈનના કારણે છબિ ખરાબ થઈ: આ વર્ષે આમ આદમી પાર્ટીને મોટો ફટકો પડ્યો જ્યારે દિલ્હી સરકારના મંત્રી સત્યેન્દ્ર જૈન મની લોન્ડરિંગ કેસમાં જેલમાં ગયા. જ્યારે સીબીઆઈએ ગયા વર્ષે દિલ્હી સરકાર દ્વારા લાગુ કરવામાં આવેલી નવી દારૂની નીતિમાં ભ્રષ્ટાચાર અંગેનો કેસ દાખલ કર્યો અને નાયબ મુખ્યમંત્રી મનીષ સિસોદિયાને આરોપી બનાવ્યા ત્યારે પાર્ટી આમાંથી બહાર આવવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી. આ કૌભાંડમાં અનેકની ધરપકડને કારણે પાર્ટીની છબીને પણ નુકસાન પહોંચ્યું છે. કદાચ આ જ કારણ છે કે જે પાર્ટીને દિલ્હીની મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં બમ્પર જીતની આશા હતી તેને એટલી સીટો મળી નથી.
બિલ્કીસ બાનો પ્રકરણ પર પણ પાર્ટીનું સ્ટેન્ડ સ્પષ્ટ નહોતું: નગરપાલિકાની ચૂંટણીમાં એ વાત પણ સામે આવી હતી કે, મુસ્લિમ મતદારો ફરી કોંગ્રેસ તરફ વળવા લાગ્યા છે. ગુજરાત અને હિમાચલ વિધાનસભાની તૈયારીઓમાં લાગેલા પક્ષના નેતાઓ પોતાને હિંદુ નેતા તરીકે સાબિત કરવામાં વ્યસ્ત હતા. ગુજરાત ચૂંટણીમાં બિલ્કીસ બાનો પ્રકરણ પર પણ પાર્ટીનું સ્ટેન્ડ સ્પષ્ટ નહોતું. કદાચ આ કારણોસર મુસ્લિમ મતદારો આમ આદમી પાર્ટીથી મોં ફેરવી ગયા હતા. વર્ષ 2013થી કોંગ્રેસના દલિત-મુસ્લિમ મતદારોએ જ કેજરીવાલ સાથે હાથ મિલાવ્યા અને તેમની તાકાત બની. જો આ વર્ગ સંપૂર્ણપણે તેમનાથી મોં ફેરવી લેશે તો આમ આદમી પાર્ટીના આગળ વધવાની શક્યતાઓને મોટો ફટકો પડી શકે છે. રાહુલ ગાંધીની ભારત જોડો યાત્રાથી કોંગ્રેસને જે તાકાત મળી રહી છે તે પણ કેજરીવાલના માર્ગમાં મોટી અડચણો ઊભી કરી શકે છે. આ જ કારણ છે કે રાજકીય વિશ્લેષકો માને છે કે પાર્ટીએ તેની નીતિઓ પર પુનર્વિચાર કરવાની જરૂર છે.
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં 134 બેઠકો જીતી: વર્ષના અંતે, આમ આદમી પાર્ટીએ દેશની સૌથી મોટી સ્થાનિક સંસ્થા, દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં સંપૂર્ણ બહુમતી સાથે જીત મેળવી. પાર્ટીએ 250 વોર્ડની મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં 134 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે 15 વર્ષથી સત્તામાં રહેલી ભાજપ માત્ર 104 બેઠકો પર જ ઘટી હતી. જેના કારણે દિલ્હી પર આમ આદમી પાર્ટીની પકડ નિશ્ચિતપણે મજબૂર થઈ ગઈ છે. હવે આમ આદમી પાર્ટી દિલ્હીને પોતાના અનુસાર બદલવાની ક્ષમતા ધરાવી શકે છે. જો કે દિલ્હી સરકારમાં AAP ધારાસભ્ય અને MCDમાં AAP કાઉન્સિલર વચ્ચે સુમેળ જળવાઈ રહે.
આવનારા નવા વર્ષમાં પાર્ટી માટે આ એક મોટો પડકાર: દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી, આમ આદમી પાર્ટીના કન્વીનર અરવિંદ કેજરીવાલ, દિલ્હીને વિશ્વનું શ્રેષ્ઠ શહેર બનાવવાનો દાવો કરે છે, હવે તેમનો દિલ્હી સરકાર અને મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન બંને પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ છે. તે પોતાના મોડલને સારી રીતે અમલમાં મૂકી શકે છે. જો તે ખરેખર દિલ્હીને વધુ સારો આકાર આપવામાં સફળ થાય છે, તો તે રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેના વિકાસના મોડેલને ચમકાવશે અને તમારી રાષ્ટ્રીય સંભાવનાઓને મજબૂત કરશે. આવનારા નવા વર્ષમાં પાર્ટી માટે આ એક મોટો પડકાર છે.
