હૈદરાબાદ: આપણી હિન્દુ પૌરાણિક માન્યતાઓ અને કથાઓમાં દરેક જીવની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. કેટલાક પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓને દેવતાઓના વાહન તરીકે પૂજવામાં આવે છે અને ઘણા તેમની સાથે જોડાયેલી કથાઓને કારણે પૂજાય છે. આટલું જ નહીં, આપણી પાસે વૃક્ષો, પર્વતો અને પ્રાણીઓની પૂજા કરવાનો કાયદો છે. કોકિલા વ્રતમાં શિવ પાર્વતીની સાથે કોયલની પૂજા કરવાનું મહત્વ છે.
કેટલા વાગ્યે શરુ થશે: આ વર્ષે કોકિલા વ્રત અષાઢ માસની પૂર્ણિમાની તારીખે 2જી જુલાઈએ મનાવવામાં આવશે. જ્યોતિષીઓની ગણતરી મુજબ, અષાઢ પૂર્ણિમા 2 જુલાઈના રોજ સાંજે 8:21 વાગ્યે શરૂ થશે અને 3 જુલાઈએ 05:08 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. એટલા માટે કોકિલા વ્રત 2જી જુલાઈએ જ મનાવવામાં આવે છે.
- જે દિવસે કોકિલા વ્રત શરૂ થાય છે, તે દિવસે કોકિલા વ્રતનું વ્રત લેનારી યુવતીઓ અને મહિલાઓએ બ્રહ્મમુહૂર્તમાં સૂર્યોદય પહેલા પથારી છોડી દેવી જોઈએ, જેથી આખા દિવસના કાર્યક્રમો અને પૂજા સમયસર શરૂ થઈ શકે.
- આ દિવસે ગૂસબેરીના પલ્પ અને પાણીના મિશ્રણથી સ્નાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. જો પલ્પ ન મળે તો ગૂસબેરીનો રસ ઉમેરીને સ્નાન કરવું જોઈએ. આ ધાર્મિક વિધિ અમુક સ્થળોએ એક અઠવાડિયાથી વધુ સમય સુધી અને અમુક સ્થળોએ પછીના 8 થી 10 દિવસ સુધી કરવામાં આવે છે.
- સ્નાન કર્યા પછી ભગવાન સૂર્યની પૂજા કરીને કોકિલા વ્રતની શરૂઆત કરવામાં આવે છે. ત્યારપછી બરછટ ચણાના લોટમાંથી બનાવેલી દિવસની પહેલી રોટલી ગાયને ખવડાવીને ગાયના આશીર્વાદ લેવામાં આવે છે.
- ત્યારબાદ હળદર, ચંદન, રોલી, ચોખા અને ગંગાજળનો ઉપયોગ કરીને કોયલ પક્ષીની મૂર્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે. આગામી 8 દિવસ સુધી તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. અહીં કોયલને દેવી પાર્વતીના પ્રતીક તરીકે પૂજવામાં આવે છે, કારણ કે માતા સતીએ ભોલેનાથને કોયલના રૂપમાં મેળવવા માટે ઘણા વર્ષો સુધી કઠોર તપસ્યા કરી હતી.
- કોકિલા વ્રત દરમિયાન સૂર્યાસ્ત સુધી ઉપવાસ કરવો જોઈએ અને કોકિલા વ્રત કથા સાંભળીને અને જો શક્ય હોય તો કોયલ પક્ષી જોયા પછી અથવા તેનું ચિત્ર જોઈને ઉપવાસ તોડવો જોઈએ.
આ પણ વાંચો:
