ETV Bharat / bharat

Malvariya Massacre In Palamu : હત્યાકાંડ પછી વિધવાઓનું ગામ માલવરિયાનું બદલાઈ રહ્યું છે વાતાવરણ - સનલાઈટ આર્મી અને નક્સલવાદી સંગઠન

4 જૂન, 1991, ઈતિહાસની એ કાળી તારીખ જેણે માત્ર પલામુ અને ઝારખંડ પર જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર માનવતા પર ડાઘની જેમ પોતાની કાળી છાપ છોડી દીધી છે. આજે 30 વર્ષ બાદ વિસ્તારનું વાતાવરણ બદલાઈ રહ્યું છે. ETV Bharat વિશેષ અહેવાલમાંથી જાણો, પલામુમાં માલવારિયા હત્યાકાંડ (Malvariya Massacre In Palamu) પછી આ વિસ્તારને વિધવાઓનું ગામ કેમ કહેવામાં આવતું હતું.

Malvariya Massacre In Palamu  : હત્યાકાંડ પછી વિધવાઓનું ગામ માલવરિયાનું બદલાઈ રહ્યું છે વાતાવરણ
Malvariya Massacre In Palamu : હત્યાકાંડ પછી વિધવાઓનું ગામ માલવરિયાનું બદલાઈ રહ્યું છે વાતાવરણ
author img

By

Published : Feb 3, 2023, 6:51 PM IST

ઝારખંડ : 250 કિલોમીટર દૂર આવેલા પલામુના માલવરિયા ગામમાં આજે શાંતિ છે, ચારે બાજુ નીરવ શાંતિ છે, પરંતુ એક સમયે અહીં માત્ર રડવાનો અને શોકનો અવાજ સંભળાતો હતો. 90 ના દાયકામાં આ ગામ જમીન માટે લોહિયાળ સંઘર્ષનું કેન્દ્ર હતું. આ 10 વર્ષમાં 20 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. આજે એ ભયાનક દ્રશ્યને યાદ કરીને લોકો ડરી જાય છે, એ કાળી સાંજના લોહિયાળ અંધકારે બધાને અંદરથી ઘેરી લીધા હતા.

ગામમાં એક સાથે 10 લોકોની કરવામાં આવી હતી હત્યા : 4 જૂન 1991ની સાંજે માલવરિયા ગામ ઈતિહાસના પાનામાં નોંધાઈ ગયું અને સમગ્ર ભારતમાં ચર્ચાનું કેન્દ્ર બન્યું. આ ગામમાં એક સાથે 10 લોકોની હત્યા કરવામાં આવી હતી, જેમાં ચાર મહિલાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. વેરની આગએ આ ગામને લોહીથી રંગ્યું. નક્સલવાદી સંગઠન પાર્ટી યુનિટી દ્વારા ગામના દુકાનદાર રામવિનય સિંહ નામના વ્યક્તિની હત્યા કરવામાં આવી હતી. બદલો લેવા માટે, સૂર્યપ્રકાશ આર્મીની રચના કરવામાં આવી હતી.

માલવારિયા હત્યાકાંડ : સનલાઈટ સેનાએ મળીને નક્સલવાદી શ્યામ બિહારી સાવ ઉર્ફે સલીમના પરિવારના સભ્યો સહિત 10 લોકોની હત્યા કરી હતી. દુશ્મનાવટની આ ઘટનાને માલવારિયા હત્યાકાંડ તરીકે ઓળખવામાં આવી, જેના કારણે માત્ર અવિભાજિત ઝારખંડના પલામુમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર દેશમાં આ જઘન્ય હત્યાકાંડની ચર્ચા થવા લાગી. આ વર્ષે જુલાઈમાં બિહાર વિધાનસભામાં પણ આ મુદ્દે ઊંડી ચર્ચા થઈ હતી. તત્કાલીન મુખ્યપ્રધાન પણ પીડિતોને મળ્યા હતા અને મદદની ખાતરી આપી હતી.

આ પણ વાંચો : Hydrogen Train : ભારતની પ્રથમ હાઇડ્રોજન ટ્રેન કાલકા શિમલા રૂટ પર દોડશે

માલવરિયા વિધવાઓનું ગામ કહેવાતું : બદલાની આગ શાંત થઈ ગઈ છે, પરંતુ તેનો કાળો પડછાયો આ ગામ પર લાંબા સમય સુધી રહ્યો. એક સમય હતો જ્યારે માલવરિયા વિધવાઓનું ગામ કહેવાતું. કારણ કે ઘરના બધા કમાતા માણસોને મોતને ઘાટ ઉતારી દેવામાં આવ્યા હતા. સ્થિતિ એવી હતી કે ડરના કારણે બીજા ગામનો કોઈ વ્યક્તિ આ ગામમાં પોતાની દીકરીના લગ્ન કરાવતો ન હતો. પરંતુ ત્રણ દાયકા બાદ વિસ્તારની પરિસ્થિતિ બદલાઈ રહી છે. નક્સલી સંગઠનો આજે નબળા પડી ગયા છે અને ઝારખંડ બિહારમાં પોતાના છેલ્લા શ્વાસો ગણી રહ્યા છે, પરંતુ તેઓ પોતાની પાછળ ઘણી લોહિયાળ વાર્તાઓ છોડી ગયા છે. ગામના પૂર્વ સરપંચે કહ્યું કે, એક સમય હતો માલવરિયા વિધવાઓના શોકથી હચમચી જતા હતા, પરંતુ હવે વાતાવરણ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગયું છે.

નક્સલવાદીઓ સામે સનલાઈટ સેનાની રચના કરાઈ : માલવરિયા હત્યાકાંડ પહેલા સનલાઈટ સેનાની રચના થઈ હતી. માલવરિયાથી જ સૂર્યપ્રકાશ સેના સમગ્ર વિસ્તારમાં પ્રવૃત્તિઓ કરતી હતી. 90ના દાયકામાં સનલાઈટ આર્મી અને નક્સલવાદી સંગઠન વચ્ચે થયેલા લોહિયાળ સંઘર્ષમાં ડઝનેક લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. સનલાઈટ આર્મી અને નક્સલ સંગઠન પલામુ, ગઢવા અને બિહારના સરહદી વિસ્તારોમાં એકબીજા સાથે ઘણી લડાઈ લડ્યા હતા. સનલાઈટ સેનાના સ્થાપકોમાંના એક બચ્ચુ સિંહ જણાવ્યું હતું કે, એવી સ્થિતિ સર્જાઈ હતી કે, સેનાની રચના થઈ. માલવરિયા અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં ઘણી ઘટનાઓ બની હતી, પરંતુ તેનું ગામ તેનાથી અસ્પૃશ્ય હતું. અહીં સુખ-શાંતિ હતી, પરંતુ અચાનક સંજોગો બદલાયા અને બનાવો બનવા લાગ્યા. તેણે લાંબો સમય જેલમાં વિતાવ્યો છે, હવે અહીં બધું શાંત છે.

જમીન ઝઘડામાં અનેક સંગઠનોનો ઉદભવ : પલામુમાં માલવારિયા હત્યાકાંડ પછી અહીં જમીન યુદ્ધ વધુ તીવ્ર બન્યું. આ પહેલા જમીન વિવાદમાં અનેક લોહિયાળ સંઘર્ષો થયા હતા. માલવરિયા હત્યાકાંડ પહેલા અવિભાજિત બિહારમાં જમીન વિવાદમાં અનેક સંગઠનો ઉભરી આવ્યા હતા અને અનેક હત્યાઓ પણ થઈ હતી. માલવરિયા હત્યાકાંડમાં, પાર્ટી એકતાના તત્કાલીન ઝોનલ કમાન્ડર શ્યામ બિહારી સો ઉર્ફે સલીમની માતા, ભાઈ અને ભાભીની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને ઘરોને પણ સળગાવી દેવામાં આવ્યા હતા.

આ પણ વાંચો : 2 Members Of Lawrence Bishnoi Gang Arrested : દિલ્હી સ્પેશિયલ સેલની ટીમે લોરેન્સ બિશ્નોઈ ગેંગના 2 સભ્યોની કરી ધરપકડ

શ્યામ બિહારી ઝારખંડમાં આત્મસમર્પણ કરનાર પ્રથમ નક્સલવાદી : માલવારિયા હત્યાકાંડનો ભોગ બનેલા પૂર્વ ટોચના નક્સલવાદી કમાન્ડર શ્યામ બિહારી કાંડુ સલીમે જણાવ્યું હતું કે, તે દરમિયાન જમીન સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર લડાઈ થઈ હતી. તે દરમિયાન બાજુના ગામમાં જમીનનો વિવાદ ચાલતો હતો, જો કે માલવરિયાને તેની સાથે કોઈ લેવાદેવા ન હતી, પરંતુ તેની ગરમી ગામ સુધી પહોંચી અને અહીં પણ લોહિયાળ સંઘર્ષ થયો. શ્યામ બિહારી ઝારખંડમાં આત્મસમર્પણ કરનાર પ્રથમ નક્સલવાદી છે. 90ના દાયકામાં જમીન સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર નક્સલવાદી સંગઠન અને અન્ય સંગઠનો વચ્ચે સંઘર્ષ થયો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન સૂર્યપ્રકાશ સેના સિવાય પણ ઘણી સંસ્થાઓ ઊભી થઈ, પરંતુ આજે બધું જ ખતમ થઈ ગયું છે.

ઝારખંડ : 250 કિલોમીટર દૂર આવેલા પલામુના માલવરિયા ગામમાં આજે શાંતિ છે, ચારે બાજુ નીરવ શાંતિ છે, પરંતુ એક સમયે અહીં માત્ર રડવાનો અને શોકનો અવાજ સંભળાતો હતો. 90 ના દાયકામાં આ ગામ જમીન માટે લોહિયાળ સંઘર્ષનું કેન્દ્ર હતું. આ 10 વર્ષમાં 20 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. આજે એ ભયાનક દ્રશ્યને યાદ કરીને લોકો ડરી જાય છે, એ કાળી સાંજના લોહિયાળ અંધકારે બધાને અંદરથી ઘેરી લીધા હતા.

ગામમાં એક સાથે 10 લોકોની કરવામાં આવી હતી હત્યા : 4 જૂન 1991ની સાંજે માલવરિયા ગામ ઈતિહાસના પાનામાં નોંધાઈ ગયું અને સમગ્ર ભારતમાં ચર્ચાનું કેન્દ્ર બન્યું. આ ગામમાં એક સાથે 10 લોકોની હત્યા કરવામાં આવી હતી, જેમાં ચાર મહિલાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. વેરની આગએ આ ગામને લોહીથી રંગ્યું. નક્સલવાદી સંગઠન પાર્ટી યુનિટી દ્વારા ગામના દુકાનદાર રામવિનય સિંહ નામના વ્યક્તિની હત્યા કરવામાં આવી હતી. બદલો લેવા માટે, સૂર્યપ્રકાશ આર્મીની રચના કરવામાં આવી હતી.

માલવારિયા હત્યાકાંડ : સનલાઈટ સેનાએ મળીને નક્સલવાદી શ્યામ બિહારી સાવ ઉર્ફે સલીમના પરિવારના સભ્યો સહિત 10 લોકોની હત્યા કરી હતી. દુશ્મનાવટની આ ઘટનાને માલવારિયા હત્યાકાંડ તરીકે ઓળખવામાં આવી, જેના કારણે માત્ર અવિભાજિત ઝારખંડના પલામુમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર દેશમાં આ જઘન્ય હત્યાકાંડની ચર્ચા થવા લાગી. આ વર્ષે જુલાઈમાં બિહાર વિધાનસભામાં પણ આ મુદ્દે ઊંડી ચર્ચા થઈ હતી. તત્કાલીન મુખ્યપ્રધાન પણ પીડિતોને મળ્યા હતા અને મદદની ખાતરી આપી હતી.

આ પણ વાંચો : Hydrogen Train : ભારતની પ્રથમ હાઇડ્રોજન ટ્રેન કાલકા શિમલા રૂટ પર દોડશે

માલવરિયા વિધવાઓનું ગામ કહેવાતું : બદલાની આગ શાંત થઈ ગઈ છે, પરંતુ તેનો કાળો પડછાયો આ ગામ પર લાંબા સમય સુધી રહ્યો. એક સમય હતો જ્યારે માલવરિયા વિધવાઓનું ગામ કહેવાતું. કારણ કે ઘરના બધા કમાતા માણસોને મોતને ઘાટ ઉતારી દેવામાં આવ્યા હતા. સ્થિતિ એવી હતી કે ડરના કારણે બીજા ગામનો કોઈ વ્યક્તિ આ ગામમાં પોતાની દીકરીના લગ્ન કરાવતો ન હતો. પરંતુ ત્રણ દાયકા બાદ વિસ્તારની પરિસ્થિતિ બદલાઈ રહી છે. નક્સલી સંગઠનો આજે નબળા પડી ગયા છે અને ઝારખંડ બિહારમાં પોતાના છેલ્લા શ્વાસો ગણી રહ્યા છે, પરંતુ તેઓ પોતાની પાછળ ઘણી લોહિયાળ વાર્તાઓ છોડી ગયા છે. ગામના પૂર્વ સરપંચે કહ્યું કે, એક સમય હતો માલવરિયા વિધવાઓના શોકથી હચમચી જતા હતા, પરંતુ હવે વાતાવરણ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગયું છે.

નક્સલવાદીઓ સામે સનલાઈટ સેનાની રચના કરાઈ : માલવરિયા હત્યાકાંડ પહેલા સનલાઈટ સેનાની રચના થઈ હતી. માલવરિયાથી જ સૂર્યપ્રકાશ સેના સમગ્ર વિસ્તારમાં પ્રવૃત્તિઓ કરતી હતી. 90ના દાયકામાં સનલાઈટ આર્મી અને નક્સલવાદી સંગઠન વચ્ચે થયેલા લોહિયાળ સંઘર્ષમાં ડઝનેક લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. સનલાઈટ આર્મી અને નક્સલ સંગઠન પલામુ, ગઢવા અને બિહારના સરહદી વિસ્તારોમાં એકબીજા સાથે ઘણી લડાઈ લડ્યા હતા. સનલાઈટ સેનાના સ્થાપકોમાંના એક બચ્ચુ સિંહ જણાવ્યું હતું કે, એવી સ્થિતિ સર્જાઈ હતી કે, સેનાની રચના થઈ. માલવરિયા અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં ઘણી ઘટનાઓ બની હતી, પરંતુ તેનું ગામ તેનાથી અસ્પૃશ્ય હતું. અહીં સુખ-શાંતિ હતી, પરંતુ અચાનક સંજોગો બદલાયા અને બનાવો બનવા લાગ્યા. તેણે લાંબો સમય જેલમાં વિતાવ્યો છે, હવે અહીં બધું શાંત છે.

જમીન ઝઘડામાં અનેક સંગઠનોનો ઉદભવ : પલામુમાં માલવારિયા હત્યાકાંડ પછી અહીં જમીન યુદ્ધ વધુ તીવ્ર બન્યું. આ પહેલા જમીન વિવાદમાં અનેક લોહિયાળ સંઘર્ષો થયા હતા. માલવરિયા હત્યાકાંડ પહેલા અવિભાજિત બિહારમાં જમીન વિવાદમાં અનેક સંગઠનો ઉભરી આવ્યા હતા અને અનેક હત્યાઓ પણ થઈ હતી. માલવરિયા હત્યાકાંડમાં, પાર્ટી એકતાના તત્કાલીન ઝોનલ કમાન્ડર શ્યામ બિહારી સો ઉર્ફે સલીમની માતા, ભાઈ અને ભાભીની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને ઘરોને પણ સળગાવી દેવામાં આવ્યા હતા.

આ પણ વાંચો : 2 Members Of Lawrence Bishnoi Gang Arrested : દિલ્હી સ્પેશિયલ સેલની ટીમે લોરેન્સ બિશ્નોઈ ગેંગના 2 સભ્યોની કરી ધરપકડ

શ્યામ બિહારી ઝારખંડમાં આત્મસમર્પણ કરનાર પ્રથમ નક્સલવાદી : માલવારિયા હત્યાકાંડનો ભોગ બનેલા પૂર્વ ટોચના નક્સલવાદી કમાન્ડર શ્યામ બિહારી કાંડુ સલીમે જણાવ્યું હતું કે, તે દરમિયાન જમીન સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર લડાઈ થઈ હતી. તે દરમિયાન બાજુના ગામમાં જમીનનો વિવાદ ચાલતો હતો, જો કે માલવરિયાને તેની સાથે કોઈ લેવાદેવા ન હતી, પરંતુ તેની ગરમી ગામ સુધી પહોંચી અને અહીં પણ લોહિયાળ સંઘર્ષ થયો. શ્યામ બિહારી ઝારખંડમાં આત્મસમર્પણ કરનાર પ્રથમ નક્સલવાદી છે. 90ના દાયકામાં જમીન સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર નક્સલવાદી સંગઠન અને અન્ય સંગઠનો વચ્ચે સંઘર્ષ થયો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન સૂર્યપ્રકાશ સેના સિવાય પણ ઘણી સંસ્થાઓ ઊભી થઈ, પરંતુ આજે બધું જ ખતમ થઈ ગયું છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.