નવી દિલ્હી: વિશ્વ બેંકના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી કૌશિક બસુનું(Former World Bank Chief Economist Kaushik Basu) માનવું છે કે, ભારતમાં એકંદર ઇકોનોમિક સ્થિતિ પુનરુત્થાનના માર્ગ પર છે, પરંતુ તે ટોચના છેડે કેન્દ્રિત છે, જે ચિંતાનો વિષય છે. એટલે કે અમુક ક્ષેત્રો કે મોટા ઉદ્યોગોને જ તેનો લાભ મળી રહ્યો છે. છેલ્લા મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દરમાં તીવ્ર ઉછાળો(sharp rise in retail inflation) આવ્યો છે. બસુએ આ સંદર્ભમાં કહ્યું હતું કે, દેશ 'સ્ટેગફ્લેશનનો સામનો' કરવાની પરિસ્થિતિનો સામનો કરી રહ્યો છે, અને આ સ્થિતિમાંથી બહાર નીકળવા માટે ખૂબ જ સાવચેત નીતિગત હસ્તક્ષેપની જરૂર છે. સ્થિર ફુગાવો એટલે ઉચ્ચ ફુગાવો અને અર્થતંત્રમાંથી ઓછી માંગ વચ્ચે ઊંચો બેરોજગારી દર.
દેશની નીતિ કેટલાક મોટા ઉદ્યોગો પર કેન્દ્રિત
બસુ અગાઉની સંયુક્ત પ્રગતિશીલ ગઠબંધન (યુપીએ) સરકાર (મનમોહન સિંહની સરકાર)માં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર હતા. હાલમાં તેઓ કોર્નેલ યુનિવર્સિટી, યુએસએમાં અર્થશાસ્ત્રના પ્રોફેસર છે. તેમણે કહ્યું કે એકંદર અર્થવ્યવસ્થા વધી રહી છે, પરંતુ દેશનો અડધો ભાગ મંદીમાં છે. તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષો દરમિયાન દેશની નીતિ કેટલાક મોટા ઉદ્યોગો પર કેન્દ્રિત છે, જે દુઃખદ છે.
બેરોજગારીનો દર કોવિડ-19ના કારણે 23 ટકા પર પહોંચ્યો
બસુએ કહ્યું, "ભારતની એકંદર ઇકોનોમિક સ્થિતિ પુનરુત્થાનના માર્ગ પર છે. ચિંતા એ હકીકતથી થાય છે કે આ વૃદ્ધિ ટોચના છેડે કેન્દ્રિત છે. તેમણે કહ્યું કે દેશમાં યુવા બેરોજગારીનો દર કોવિડ-19 રોગચાળા પહેલા જ 23 ટકા પર પહોંચી ગયો હતો, જે વિશ્વમાં સૌથી વધુ છે. કામદારો, ખેડૂતો અને નાના ઉદ્યોગો માટે નકારાત્મક વૃદ્ધિ જોવા મળી રહી છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે 2021-22માં ભારતનો ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી) વૃદ્ધિ દર 9.2 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે. રોગચાળાને કારણે 2019-20માં ભારતીય અર્થતંત્રમાં 7.3 ટકાનો ઘટાડો થયો હોવાથી, આવી સ્થિતિમાં છેલ્લા બે વર્ષનો સરેરાશ વિકાસ દર માત્ર 0.6 ટકા જ રહેશે.
ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા સ્થિર મોંઘવારીનો સામનો કરી રહી છે
નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિકલ ઑફિસ (NSO) એ તેના પ્રથમ આગોતરા અંદાજમાં એપ્રિલ 2021 થી માર્ચ 2022 ના નાણાકીય વર્ષ માટે GDP વૃદ્ધિ દર 9.2 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે, જ્યારે રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયાએ તે જ સમયગાળા દરમિયાન 9.5 ટકા વૃદ્ધિ દરનો અંદાજ મૂક્યો છે. વિશ્વ બેંકે 8.3 ટકા વૃદ્ધિ દરનો અંદાજ મૂક્યો છે, જ્યારે આર્થિક સહકાર અને વિકાસ સંગઠન (OECD) એ અંદાજ મૂક્યો છે કે ભારતીય અર્થતંત્ર 9.7 ટકાના દરે વૃદ્ધિ પામશે. બસુએ કહ્યું કે ભારતમાં વર્તમાન પરિસ્થિતિ નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ અને સમગ્ર નાણાકીય નીતિ ઉપકરણ માટે એક મોટો પડકાર છે. ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા સ્થિર મોંઘવારીનો સામનો કરી રહી છે, જે ખૂબ જ ચિંતાજનક છે. આવી સ્થિતિમાં, આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે સાવચેત નીતિગત હસ્તક્ષેપ જરૂરી છે.
ડિસેમ્બર 2021માં છૂટક ફુગાવો 5.59 ટકા પર પહોંચ્યો
તેમણે કહ્યું કે આવી સ્થિતિમાં સૌથી મોટો પડકાર રોજગાર સર્જન અને નાના ઉદ્યોગોને મદદ કરવાનો છે. આપણે રોજગારીનું સર્જન કરવાની સાથે ઉત્પાદન પણ વધારવું પડશે. ડિસેમ્બર 2021માં છૂટક ફુગાવો 5.59 ટકા પર પહોંચી ગયો છે. ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં વધારાને કારણે મોંઘવારી વધી છે. તે જ સમયે, જથ્થાબંધ ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવો ગયા મહિને ઘટીને 13.56 ટકા થયો હતો. જેના કારણે છેલ્લા ચાર મહિનામાં જથ્થાબંધ મોંઘવારી વધી છે.
આ પણ વાંચો : Six Airbags in the Car: કારના બેઝ મોડેલમાં છ એરબેગ્સ ફરજિયાત, ગડકરીએ સૂચનાને મંજૂરી આપી
આ પણ વાંચો : Amazon-Future Retail Case: NCLAT એ એમેઝોનની અરજી પર CCI, ફ્યુચર કૂપન્સને નોટિસ જારી કરી, હવે 2 ફેબ્રુઆરીએ સુનાવણી
