નવી દિલ્હીઃ અમેરિકન ઇન્વેસ્ટમેન્ટ રિસર્ચ ફર્મ હિંડનબર્ગના અહેવાલ બાદ ગૌતમ અદાણીની માલિકીના અદાણી ગ્રૂપના શેરમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. ગુરુવારે પણ તેના શેરમાં ઘટાડો થયો હતો. ગ્રૂપ ફર્મ અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝિસની રૂપિયા 20,000 કરોડની ફોલો-ઓન પબ્લિક ઓફરિંગ (FPO) 100 ટકા સબસ્ક્રાઇબ હોવા છતાં બુધવારે અચાનક રદ કરવામાં આવી હતી. જો કે, જૂથ વતી એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે 'આ નિર્ણય રોકાણકારોના હિતમાં લેવામાં આવ્યો છે, તેમના પૈસા પરત કરવામાં આવશે'. આ દરમિયાન 20 હજાર કરોડના FPOને લઈને ફોર્બ્સનો એક રિપોર્ટ સામે આવ્યો છે, જેમાં FPO પર સવાલો ઉઠાવવામાં આવ્યા છે. વિપક્ષ આ સમગ્ર મામલે સરકારને ઘેરી રહ્યો છે, જ્યારે બીજેપી નેતા સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ પણ ટ્વિટ કર્યું છે.
આ છે ફોર્બ્સનો અહેવાલઃ વાસ્તવમાં, ફોર્બ્સના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે શેરોની હેરફેરમાં અદાણી જૂથને કથિત રીતે મદદ કરનાર બે કંપનીઓ આ FPOમાં અંડરરાઈટર્સ હતી. ફોર્બ્સના અહેવાલમાં ઉલ્લેખિત કંપનીઓમાં લંડન સ્થિત ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ફર્મ એલારા કેપિટલ અને ભારતીય બ્રોકરેજ ફર્મ મોનાર્ક નેટવર્થ કેપિટલની પેટાકંપનીનો સમાવેશ થાય છે.
અદાણી પ્રોપર્ટીઝ: કેપિટલના ઈન્ડિયા ઓપોર્ચ્યુનિટીઝ ફંડે લગભગ $3 બિલિયનના શેરનું જાહેરમાં વેપાર કર્યું છે. આમાં અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝના શેર પણ છે. હિન્ડેનબર્ગના અહેવાલ મુજબ, મોનાર્ક નેટવર્થ કેપિટલ એ ભારતીય બ્રોકરેજ ફર્મ છે. તે 2016 થી અદાણી પ્રોપર્ટીઝ પ્રાઈવેટ લિમિટેડની આંશિક રીતે ખાનગી માલિકીની છે. અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝિસના પ્રકાશિત નિવેદન અનુસાર, શેર ઓફરિંગમાં ઇલારા કેપિટલની જવાબદારીઓમાં 'તમામ પ્રમોશનલ સામગ્રીનો ડ્રાફ્ટિંગ અને મંજૂરી'નો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે મોનાર્કને રોકાણકારોને 'બિન-સંસ્થાકીય માર્કેટિંગ'નું કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું. ઈલારા કેપિટલ અને મોનાર્ક નેટવર્થ કેપિટલની સહભાગિતા એ વિશે પ્રશ્નો ઉભા કરે છે કે શું અદાણીના કોઈપણ ખાનગી ભંડોળને $2.5 બિલિયનના લક્ષ્યાંકને પહોંચી વળવા માટે એકત્ર કરવામાં આવ્યું હતું.
આ પણ વાંચો: Adani vs. Hindenburg: હિંડનબર્ગના રિપોર્ટને કારણે અત્યાર સુધી અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓને કેટલું નુકસાન થયું?
અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝે એફપીઓ પાછું ખેંચ્યું: અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝે બુધવારે તેની રૂપિયા 20,000 કરોડની ફોલો-ઓન પબ્લિક ઓફરિંગ (FPO) અને રોકાણકારોના નાણાં પરત ખેંચવાની જાહેરાત કરી હતી. જો કે મંગળવારે કંપનીનો FPO સંપૂર્ણ રીતે સબસ્ક્રાઈબ થઈ ગયો હતો. અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝે આ પગલું અમેરિકાની શોર્ટ સેલિંગ કંપની હિંડનબર્ગના અહેવાલ બાદ ઉઠાવ્યું હોવાનું સમજાય છે. BSC ડેટા અનુસાર, અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝના FPO હેઠળ 4.55 કરોડ શેર ઓફર કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે 4.62 કરોડ શેર માટે અરજીઓ મળી હતી. બિન-સંસ્થાકીય રોકાણકારો માટે આરક્ષિત 96.16 લાખ શેર માટે લગભગ ત્રણ ગણી બિડ મળી હતી. તે જ સમયે, લાયક સંસ્થાકીય ખરીદદારોના 1.28 કરોડ શેર સંપૂર્ણ સબસ્ક્રાઇબ થયા હતા. જોકે, રિટેલ રોકાણકારો અને કંપનીના કર્મચારીઓ તરફથી એફપીઓનો પ્રતિસાદ ઉદાસ હતો.
રિઝર્વ બેંકે બેંકો પાસે અદાણી ગ્રુપને આપવામાં આવેલી લોનની વિગતો માંગી છે: તે જ સમયે, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ ધિરાણકર્તાઓ એટલે કે બેંકોને અદાણી ગ્રુપને આપવામાં આવેલી લોનની વિગતો માંગી છે. બેંકિંગ સૂત્રોએ આ માહિતી આપી. જોકે, બેન્કિંગ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે મોટા લોન ડેટાની જાણકારી હેઠળ, આરબીઆઈ નિયમિતપણે બેન્કોના મોટા કોર્પોરેટ ઋણધારકોની વિગતો લે છે. 10 લિસ્ટેડ અદાણી ગ્રૂપની કંપનીઓના ઇક્વિટી શેરમાં તીવ્ર ઘટાડાને કારણે બેન્કો ક્યારેક પ્લેજ્ડ સિક્યોરિટીઝ સામે ધિરાણ આપે છે અને પ્લેજ્ડ સિક્યોરિટીઝનું મૂલ્ય પણ ઘટી શકે છે. બીજી તરફ, સ્વિસ ધિરાણકર્તા ક્રેડિટ સુઈસે બુધવારે માર્જિન ધિરાણની ગેરંટી તરીકે અદાણી જૂથની કંપનીઓના બોન્ડ્સ સ્વીકારવાનું બંધ કરી દીધું છે. એટલું જ નહીં ક્રેડિટ સુઈસ બાદ અમેરિકાના સિટી ગ્રુપે પણ અદાણી ગ્રુપની કંપનીની લેન્ડિંગ વેલ્યુ હટાવી દીધી છે.
આ પણ વાંચો: Adani Enterprises calls off FPO: અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝે FPO પાછો ખેંચ્યો, રોકાણકારોને નાણાં પરત કરવામાં આવશે
કોંગ્રેસે તપાસની માંગ કરી, સ્વામીએ પણ આપી સલાહઃ અદાણી ગ્રૂપ પર હિંડનબર્ગના રિપોર્ટ પર વિપક્ષ સરકારને ઘેરી રહ્યો છે. કોંગ્રેસે જેપી પાસે તપાસની માંગ કરી છે, ત્યારે ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ પણ સરકારને સલાહ આપી છે. સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ ટ્વીટ કર્યું, "મોદીને મારી સલાહ: 'નેગેટિવ' વળતર માટે અદાણી એન્ડ કંપનીની સંપૂર્ણ વ્યાપારી સંપત્તિનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરો અને મિલકતોની પછીથી હરાજી કરો." અન્ય ટ્વિટમાં, તેમણે કહ્યું, "હું માનું છું કે મોદી સરકાર ધીમે ધીમે અદાણીને નિરાશાજનક તરીકે બરતરફ કરી રહી છે.
અદાણીનો દરજ્જો ઘટ્યોઃ બંદરથી ઉર્જા ક્ષેત્ર સુધીના વિશાળ બિઝનેસ ગ્રુપના વડા ગૌતમ અદાણી વિશ્વના ટોચના અબજોપતિઓની યાદીમાં પાછળ રહી ગયા છે. અદાણી, જે એક અઠવાડિયા પહેલા ફોર્બ્સની અબજોપતિઓની યાદીમાં વિશ્વના ત્રીજા સૌથી ધનિક વ્યક્તિ હતા, બુધવારે 15માં સ્થાને સરકી ગયા હતા. ફોર્બ્સની વેબસાઈટ અનુસાર, ગયા વર્ષે અદાણીની સંપત્તિમાં $44 બિલિયનનો વધારો થયો હતો અને છેલ્લા એક સપ્તાહમાં તેમની સંપત્તિમાં ઝડપથી ઘટાડો થયો છે. તે હાલમાં $75.1 બિલિયનની નેટવર્થ સાથે વૈશ્વિક અબજોપતિઓની યાદીમાં 15મા ક્રમે છે.
હિંડનબર્ગ રિસર્ચ છ વર્ષ પહેલાં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું: અદાણી ગ્રૂપની કંપનીઓ પર ગંભીર ગેરરીતિઓનો આરોપ મૂકનાર અમેરિકન નાણાકીય સંશોધન કંપની હિંડનબર્ગ રિસર્ચ છ વર્ષ પહેલાં વિશ્વની મોટી કંપનીઓમાં ગેરરીતિઓ શોધવા અને તેમના શેર પર સટ્ટાબાજી કરવાના હેતુથી શરૂ કરવામાં આવી હતી. કનેક્ટિકટ યુનિવર્સિટીમાંથી ઇન્ટરનેશનલ બિઝનેસ મેનેજમેન્ટનો અભ્યાસ કરનારા નાથન એન્ડરસને વર્ષ 2017માં આ ફોરેન્સિક ફાઇનાન્શિયલ રિસર્ચ કંપનીનો પાયો નાખ્યો હતો. તે સમયે, એન્ડરસને તેનો હેતુ વ્યાપાર વિશ્વની માનવસર્જિત દુર્ઘટનાઓની ઓળખ હોવાનું જાહેર કર્યું.
શું છે હિંડનબર્ગ રિસર્ચના રિપોર્ટમાંઃ થોડા દિવસો પહેલા હિંડનબર્ગના નામથી બનેલી આ અમેરિકન ફર્મે વિશ્વના સૌથી ધનિક લોકોમાંના એક ગૌતમ અદાણીના નેતૃત્વમાં જૂથની કંપનીઓ વિશે રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો. અદાણી ગ્રૂપની પ્રતિનિધિ કંપની અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝિસની રૂપિયા 20,000 કરોડની ફોલો-ઓન પબ્લિક ઓફરિંગ (FPO) શરૂ થાય તે પહેલાં આ અહેવાલ બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. અહેવાલ મુજબ, અદાણી જૂથ દાયકાઓથી "ઓપન સ્ટોક મેનીપ્યુલેશન અને એકાઉન્ટિંગ ફ્રોડ"માં સામેલ છે. જો કે જૂથે આ અહેવાલને નકારી કાઢ્યો છે અને કહ્યું છે કે હિંડનબર્ગ રિસર્ચે ખોટા ઈરાદા સાથે કોઈપણ સંશોધન અને સંપૂર્ણ માહિતી વિના અહેવાલ જારી કર્યો છે. 413 પાનાના જવાબમાં, અદાણી જૂથે જણાવ્યું હતું કે હિંડનબર્ગ રિપોર્ટ "ખોટી છાપ ઊભી કરવા" ના "અંતર્ગત હેતુ" દ્વારા પ્રેરિત હતો જેથી યુએસ ફર્મને નાણાકીય લાભ મળી શકે.
