શુદ્ધ પામ તેલ અને પામોલિનની આયાત પર પ્રતિબંધો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની વિદેશ નીતિના નવા શસ્ત્રો છે. પ્રથમ વખત પ્રભાવ પેદા કરવાના સાધન તરીકે વેપારનો ઉપયોગ નવી દિલ્હીની વિદેશ નીતિના ઉદ્દેશોને પ્રાપ્ત કરવા માટે શિક્ષા (કેરોટ અને લાકડી) નો ખતરો છે. મોદીએ તેમની વિશેષ શૈલીમાં મલેશિયાના વડા પ્રધાન મહાથિર બિન મોહમ્મદને માહિતી આપી છે કે જમ્મુ-કાશ્મીર અંગે ભારતની નીતિઓ વિરુદ્ધ તેમની ટિપ્પણીઓને ડરવું પડશે. છેવટે, ઇન્ડોનેશિયા પછી મલેશિયા બીજા ક્રમના સૌથી મોટા ઉત્પાદક અને પામ તેલના નિકાસકાર છે. હવે, મલેશિયા ભારત સાથે અબજો રૂપિયાનો વ્યવસાય ગુમાવવાની સ્થિતિમાં છે. મલેશિયા એ ભારતમાં શુદ્ધ પામ તેલ અને પામોલિનનો સૌથી મોટો નિકાસકાર દેશ છે.
મોદીની પવિત્રતાનો અર્થ એ પણ છે કે ભારતની વનસ્પતિ તેલ રિફાઇનરીમાં ક્રૂડ પામ તેલની નિકાસ માટેના સૌથી મોટા દેશ તરીકે ઇન્ડોનેશિયાને ફાયદો થશે. થોડા વર્ષો પહેલા, ઇન્ડોનેશિયાની પામ તેલની આયાત ઇન્ડોનેશિયાના બે તૃતીયાંશ જેટલી હતી. મલેશિયાના વિશાળ લોકોએ એક વર્ષ પહેલા શુદ્ધ પામ તેલ પર લાગતા કરને ઘટાડવામાં મદદ કરી હતી. વિશ્વની સૌથી મોટી મુસ્લિમ વસ્તી હોવા છતાં, મલેશિયાની જેમ ઇન્ડોનેશિયાએ પણ, ભારતની સ્થાનિક નીતિઓ વિશે કોઈ નિવેદનો આપ્યા વિના, કુશળતાપૂર્વક અને સાવચેતીપૂર્વક ભૂમિકા લીધી. રસપ્રદ વાત એ છે કે મલેશિયાનું નામ વાણિજ્ય મંત્રાલયે જારી કરેલા જાહેરનામામાં નથી, પરંતુ આ શબ્દો ખૂબ સ્પષ્ટ છે. શુદ્ધ પામ ઓઇલની આયાતમાં સુધારો કરીને, તેને હવે મફત અને પ્રતિબંધિત શ્રેણી તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવી છે. અત્યાર સુધીમાં ભારત કોઈ ખાસ લાઇસન્સ વિના મલેશિયાથી શુદ્ધ બ્લીચડ ડિઓડોરન્ટ પામ ઓઇલ અને પામોલીની આયાત કરવાની મંજૂરી આપી રહ્યું છે.
મોદી મહાથિરથી કેમ ગુસ્સે?
મલેશિયાના વડા પ્રધાન તરીકે પહોંચ્યા ત્યારથી, 19 વર્ષના મહાથિર મોહમ્મદે સમગ્ર વિશ્વના મુસ્લિમો વતી અવાજ રૂપે ઉભરવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે. ગયા વર્ષે, મોદી સરકારે જમ્મુ-કાશ્મીરને સ્વતંત્ર દરજ્જો આપતી આર્ટિકલ canceled ને રદ કરી ત્યારે તેના પ્રદેશ પર કબજો કરીને ભારત પર કશ્મીર પર આક્રમણ કરવાની ટીકા કરી હતી. મહાતિરે નવા નાગરિકત્વ સુધારણા કાયદા અંગે પણ સવાલો ઉભા કર્યા હતા. મોદીએ આ અંગે નારાજગી વ્યક્ત કર્યા પછી, મહાથિરની પ્રતિક્રિયાને વિદેશી બાબતોના મંત્રાલયે તીક્ષ્ણ શબ્દોમાં ફગાવી દીધી હતી. ત્યારબાદથી મોદી મહાથિરથી નારાજ છે. મલેશિયાની સરકારે વિવાદિત મુસ્લિમ ધર્મગુરુ જાકીર નાઈકને ભારતને સોંપવાનો ઇનકાર કરી દીધો છે.
મહાતિરના પહેલા વડા પ્રધાન તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન, મલેશિયાએ મોદીના દેખાવ પૂર્વ તરફનું ધ્યાન ખૂબ ખેંચ્યું હતું. પરંતુ પહેલી મેના રોજ યોજાનારી ચૂંટણીમાં પાકતન હરાપન સરકાર સત્તા પર આવ્યા ત્યારથી તનાવ વધવા માંડ્યો છે. મલેશિયાની વિદેશ નીતિની ગુણવત્તા વધારવાના સંકલ્પમાં પાંચ વર્ષના વિરામ બાદ મહાથિર વડા પ્રધાન તરીકે પાછા ફર્યા. મુસ્લિમ વિશ્વમાં તેમનું મહત્વ વધારવાની તેમની ઇચ્છાએ પાકિસ્તાન સાથેના તેમના સંબંધોને વધુ ગા saw જોયા, જેનાથી ભારતે નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. શું મહાતિર તેમના દેશમાં પામ ઓઇલના ઉત્પાદનના આર્થિક પરિણામોને કારણે મોદીની દબાણ પ્રણાલી પર ઝુકાવશે? આવું થવાની સંભાવના નથી કારણ કે મલેશિયા દ્વારા ભારતમાં મુસ્લિમોનું સમર્થન એ એક મોટો નૈતિક મુદ્દો માનવામાં આવે છે. પરંતુ શું ઇન્ડોનેશિયાને મલેશિયાથી ફાયદો થઈ રહ્યો છે તે હકીકત પર મલેશિયા અસહાય જોવાનું ચાલુ રાખી શકે છે?
પશ્ચિમી દેશો પહેલેથી જ મલેશિયા પર વિપુલ પર્યાવરણીય નુકસાન અને દબાણયુક્ત મજૂર અને માનવાધિકારના ભંગના પ્રશ્નના કારણે પામતેલના વેપારને મર્યાદિત કરવા માટે દબાણ લાવી રહ્યા છે. બીજી તરફ, મલેશિયાથી શુદ્ધ પામ તેલની આયાત પર અઘોષિત પ્રતિબંધના પરિણામે ભારત સરકારે ખાદ્યપદાર્થોના વધતા ભાવ અંગે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. ભારતીય ઓઇલ રિફાઇનિંગ વ્યાવસાયિકો તેમના વ્યવસાયથી સંતુષ્ટ છે. સસ્તી શુદ્ધ પામ તેલ મલેશિયાથી આયાત થવાના કારણે તેમનો ધંધો તૂટી પડ્યો છે. હવે તે લેશે.
લેખક- શેખર અય્યર
