હાલમાં વિવાદીત એલ.ઓ.એસી પાસે ટુકડીઓનું પ્રમાણ સામાન્ય કરતા ઘણું વધારે છે અને ભારતીય મીડિયા અહેવાલોમાં, પૂર્વી લદ્દાખના પાંચ સ્થળોએ લગભગ સામસામે 1200 થી 1500 પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી ના સૈનિકો ગતિરોધ માં રોકાયેલાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં ઉત્તરના કાંઠાનો પેંગોંગ તળાવ અને ગેલવાન નદી ખીણનો સમાવેશ થાય છે.
જોકે, રાહત ની વાત એ છે કે ભારત અને ચીન બંનેએ કોઈ ઉશ્કેરણીજનક અથવા અસંયમી કહી શકાય તેવુ સત્તાવાર નિવેદન આપ્યું નથી. પરંતુ, આ સમજદારી અને સંયમ, તાણને ક્રમશ ઘટાડવા માટે પુરતું છે ?
આ રાજકીય અને લશ્કરી તકરારના વિસ્તરણમાં, બેઇજિંગે પણ જાહેરાત કરી છે કે તે આવતા અઠવાડિયાથી જૂનના પ્રારંભમાં કોવિડ-19 લોકડાઉનને કારણે ભારતમાં ફસાયેલા તેના નાગરિકોને ' પરત’ બોલવાશે. વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં દસ મિલિયનથી વધુ ચીની નાગરિકો 'ફસાયેલા' હોવા છતાં, હાલમાં ભારતમાં રહેલા કેટલાક હજારો ચિની નાગરિકો માટે કરવામાં આવતી આ જોગવાઈને “માત્ર એક જ માટે” તરીકે જોવામાં આવી રહી છે.
આમ, વિશ્વના બે સૌથી મોટા દેશો (વસ્તી વિષયક પ્રમાણે) વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય સંબંધો માં અસંતોષ અને વિસંગતતાના સમયગાળો , પ્રારંભિક સમીક્ષા માંગી લે છે , જેમાં આ ગતિરોધ તરફ દોરી જતું કારણ અને નજીકના ભવિષ્યમાં જે સંભવિત સંજોગો ઉભરી શકે તે છે.
ભારત અને ચીને અનુક્રમે 1947 અને 1949 માં આઝાદી મેળવી હતી અને જ્યારે તે બંને જૂની સંસ્કૃતિઓ છે ત્યારે તેમના સમયના સામ્રાજ્ય હોવાનો ઇતિહાસ છે, તે પ્રમાણમાં બન્ને યુવાન આધુનિક રાષ્ટ્ર-રાજ્ય છે. વસાહતી શાસનને કારણે 19 મી સદીમાં તેના પોતાના નકશા આધારીત વિભાગો થયા અને પરિણામે તેમની પાસે વસાહતી મજબૂરીના ભાગ રૂપે સરહદો હતી, જોકે સંમતિવાળી સરહદો ભારત અને ચીન બંને માટે પ્રપંચી રહી છે .
બંને રાષ્ટ્રો ઓક્ટોબર 1962 માં એક જટિલ પ્રાદેશિક વિવાદ અંગે ટુકું યુદ્ધ થયું હતુ , જે કોઇ સંધી વિના સમાપ્ત થયુ હતું અને લગભગ સાત દાયકા પછી પણ, અસ્વસ્થતાની સ્થિતિ ચાલુ છે. તેથી બંને રાષ્ટ્રો પાસે એલ.ઓ.એસી છે - વાસ્તવિક નિયંત્રણની લાઇન જે કલ્પનાશીલ છે; અને દાવાની લાઇન છે – જ્યાં બન્ને ની સેના તેમની મર્યાદામાં પેટ્રોલિંગ કરે છે . આમ, ભારત અને ચીન વચ્ચે એક સી.સી.એલ છે - ચાઇનીઝ ક્લેમ લાઇન છે અને જ્યારે બંને પક્ષો માટે અંતિમ રાજકીય ઠરાવ સુધી એલ.ઓ.એસીના પાછળ રાખવી તર્કસંગત છે પરંતુ જમીનની વાસ્તવિકતા ઘણી જુદી છે.
એલ.ઓ.એસી ની પર જમીન સૈનિકો દ્વારા પેટ્રોલિંગના પગલે ભૂતકાળમાં તંગદિલી સર્જાઇ હતી પરંતુ રાજીવ ગાંધીના સમયગાળામાં કરાર થયો હતો અને બાદમાં પીએમ નરસિંહ રાવ (1993) ના કાર્યકાળમાં ઓપચારિકતા થઈ હતી જેનો શ્રેય બંને પક્ષોને જાય છે. આમ બંને દેશો દ્વારા એલ.ઓ.એસીની આજુબાજુમાં મોટી સંખ્યામાં સૈન્ય તૈનાત હોવા છતાં - 25 વર્ષથી વધુ સમયથી એક ગોળી આવેશમાં ચલાવવામાં આવી નથી. છેલ્લા દાયકામાં એલ.ઓ.એસી પર લશ્કરી તણાવની ત્રણ મોટી ઘટનાઓ બની હતી - ડેપ્સાંગ (2013), ચુમર (2014) અને ડોકલામ (2017) પરંતુ દરેક વખતે રાજકીય-રાજદ્વારી માર્ગ દ્વારા ઉકેલ લાવવામાં આવ્યો હતો.
