পৃথিৱীলৈ শিশু এটিৰ আগমন ঘটাৰ লগে লগে যাতে শিশুটিয়ে খাদ্য লাভ কৰে তাৰ বাবে মাতৃদুগ্ধ পান কৰোৱাটো প্ৰকৃতিৰ এক অনন্য উপায় । মাতৃ আৰু শিশুটিৰ বাবে এয়া স্বৰ্গীয় অনুভূতি । কিন্তু বিভিন্ন দুৰ্ভাগ্যজনক পৰিস্থিতিত কেতিয়াবা শিশুটিয়ে মাকৰ গাখীৰ লাভ নকৰিব পাৰে । তেনে পৰিস্থিতিত মানৱ দুগ্ধ ভাণ্ডাৰে সহায় কৰিব পাৰে । মাতৃদুগ্ধ পানৰ সপ্তাহ উপলক্ষে ইটিভি ভাৰত সুখীভৱৰ ফালৰ পৰা প্ৰখ্যাত গাইন’কলজিষ্ট আৰু অৱষ্টেট্ৰিচিয়ান ৰাজশ্ৰী কাটকেৰ সৈতে কথা পতা হৈছিল । আহক জানো তেওঁ এই সন্দৰ্ভত কি কয় ।
মানৱ দুগ্ধ বেংকিং মানে প্ৰকৃততে কি?
এওই ধাৰণা অনুসৰি মাতৃসকলে গাখীৰ দান কৰে । ইয়াৰ ফলত মাতৃদুগ্ধৰ পৰা বঞ্চিত শিশুৱে বিকাশ লাভ কৰাত সহায় হয় । ইচ্ছুক মাতৃসকলৰ পৰা এই গাখীৰ হাত বা স্তন পাম্পৰ জৰিয়তে সংগ্ৰহ কৰা হয় । তাৰ পাছত নিৰ্দিষ্ট কিছুমান পৰীক্ষা কৰা হয় । তাৰ পাছত জমা কৰা হয় বা প্ৰয়োজন অনুসৰি শিশুসকলক প্ৰদান কৰা হয় ।
কোনে মানৱ দুগ্ধ দান কৰিব পাৰে?
-এইচ আই ভি, হেপাটাইটিছ, চিফিলিচ পৰীক্ষা কৰাৰ পাছত নিগেটিভ পোৱা ইচ্ছুক মাতৃসকলে দান কৰিব পাৰে ।
- যিসকল মাতৃৰ হিম’গ্লবিনৰ হাৰ ১০ শতাংশ বা তাতোকৈ বেছি আছে আৰু কোনোধৰণৰ গুৰুতৰ স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা নাই, তেওঁলোকে দিব পাৰে ।
চি এ এম এ আৰু এলবলেছ হাস্পতাল, মুম্বাইত মানৱ দুগ্ধ ভাণ্ডাৰ
২০০৮ চনত আৰম্ভ কৰাৰে পৰা, এই বেংকে ১৫২৬১ টি শিশুক গাখীৰ প্ৰদান কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে । ইয়াৰে ছয় হাজাৰ শিশুৱে এন আই চি ইউত অৰ্থাৎ নৱজাতকৰ আই চি ইউত থকা । ইয়াৰ ফলত নৱজাতকৰ মৃত্যু আৰু অসুস্থতা হ্ৰাস পায় । যেতিয়া নৱজাতকৰ ওজন ১.৮ কেজিতকৈ বেছি হয় তেতিয়া সিহঁতক আই চি ইউৰ পৰা বাহিৰলৈ উলিয়াই দিয়া হয় ।
মানৱ দুগ্ধ ভাণ্ডাৰৰ উপকাৰিতাসমূহ কি কি?
জন্মৰ সময়ত পিতৃ-মাতৃয়ে ত্যাগ কৰা বা জন্ম দান কৰি যিসকল নৱজাতকৰ মাতৃৰ মৃত্যু হয়, সিহঁতে মাতৃদুগ্ধৰ পুষ্টি লাভ কৰে ।
যদি মাকগৰাকীয়ে প্ৰসৱৰ পাছত অসুস্থ হৈ পৰে আৰু দুগ্ধপান কৰাবলৈ সক্ষম নহয়, তেতিয়া এনে বেংকৰ দ্বাৰা নৱজাতকটিয়ে গাখীৰ লাভ কৰে ।
যদি মাকগৰাকীয়ে যথেষ্ট পৰিমাণে মাতৃদুগ্ধ দিব নোৱাৰে, তেতিয়া এই বেংকে নৱজাতকটিক মাতৃদুগ্ধ প্ৰদান কৰে ।
এন আই চি ইউত ভৰ্তি হোৱা নৱজাতকবোৰ ইয়াৰ দ্বাৰা উপকৃত হয় ।
জন্মৰ পাছতে যিসকল নৱজাতকক আন পিতৃ-মাতৃয়ে তুলি লয় সিহঁত ইয়াৰ দ্বাৰা মাতৃদুগ্ধ লাভ কৰে ।
ভাৰতত মানৱ দুগ্ধ ভাণ্ডাৰ স্থাপনৰ বাবে কি কি প্ৰয়োজন হয়?
যেতিয়া টি এ এম এ হাস্পাতালাত মিল্ক বেংক স্থাপন কৰিছিল, তেতিয়া স্থাপনৰ খৰচ আছিল প্ৰায় ৩ লাখ টকা । ইয়াৰ লগতে সেয়া পৰিচালনা কৰাৰ বাবে খৰচ হৈছিল দহ হাজাৰ টকা । ইয়াৰ ভিতৰত শ্ৰম আৰু বিদ্যুতৰ খৰচ ধৰা নহয় ।
এই ন্যূনতম বিনিয়োগৰ ফলতেই প্ৰতি বছৰে বেংকৰ গাখীৰৰ দ্বাৰা এহাজাৰটা নৱজাতক উপকৃত হয় ।
কম খৰচ, অধিক উপকাৰিতা সত্বেও ভাৰতত মিল্ক বেংকৰ সংখ্যা তাকৰ । ইয়াৰ লগতে এই আটাইবোৰ বেংকেই ৰাজহুৱা খণ্ডৰ অধীনস্থ আৰু শিক্ষণ হাস্পতালাৰ সৈতে জড়িত । আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বহু ৰাজ্যত থকাৰ দৰে ভাৰতত ব্যৱসায়িক মানৱ দুগ্ধ বেংক বা ভাণ্ডাৰ স্থাপন হোৱালৈকে এতিয়াও বহুদিন বাকী । মিল্ক বেংকসমূহ পৰিচালনা কৰিবলৈ তেনেই কম খৰচৰ প্ৰয়োজন হয় । ইয়াৰ ফলত সংস্থাপনৰ সুবিধাৰ সৃষ্টি হোৱাৰ লগতে খৰচৰ ফালৰ পৰা যথেষ্ট লাভজনক ।
মানৱ দুগ্ধ দানৰ বিষয়ে কিদৰে সজাগতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰি?
ভাৰতৰ নাৰী শিক্ষাৰ অধিক প্ৰসাৰৰ জৰিয়তে মাতৃদুগ্ধ দানৰ বিষয়ে সজাগত সৃষ্টি কৰিব পাৰি । যদি কম বয়সতে দুগ্ধপানৰ বিষয়ে শিকোৱা হয় আৰু সামাজিকভাৱে দুগ্ধপানৰ গুৰুত্বক উপলব্ধি কৰোৱা হয়,তেতিয়া অশিক্ষিত মহিলাসকলকো মাতৃদুগ্ধ দান কৰিবলৈ আগ্ৰহী কৰি তুলিব পাৰি ।
সজাগতা কেনেকৈ বৃদ্ধি কৰিব পাৰি?
-দুগ্ধ দাত্ৰীক উৎসাহ প্ৰদান আৰু গৰ্ভৱতী মহিলাসকলক ইতিবাচক কাউন্সেলিং ।
ভাৰতত অধিকসংখ্যক মানৱ দুগ্ধ বেংক স্থাপনেই হ’ব আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দুগ্ধ সপ্তাহ পালনৰ সুন্দৰ উপায় ।
লগতে পঢ়কঃ দুগ্ধপান কৰোৱাৰ সময়ত মাতৃয়ে কি কি খাব লাগে?
