আমি বহুবাৰ দেখিবলৈ পাওঁ যে কিছুমান শিশু বা প্ৰাপ্তবয়স্কই কিছু সময় দৌৰি যোৱাৰ পিছত বা এনে কিছুমান কাৰ্যকলাপ য'ত তেওঁলোকে বহুত খোজ কাঢ়িবলগীয়া হয়, বা শাৰীৰিক পৰিশ্ৰম কৰিবলগীয়া হয় তেনেক্ষেত্ৰত তেওঁলোকে উশাহ-নিশাহ লোৱাত সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় । এই পৰ্যায়ত তেওঁৰ উশাহ-নিশাহ চুটি হ’বলৈ ধৰে আৰু বহু সময় ধৰি বেছিকৈ কাহ আহিবলৈ ধৰে ।
কেতিয়াবা এনে অৱস্থাৰ বাবে হাঁপানী দায়ী হ’ব পাৰে, যিটো শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত ৰোগ । হাঁপানীক লৈ মানুহৰ মাজত এটা ভুল ধাৰণা আছে যে, এই ৰোগত আক্ৰান্ত লোকসকলে স্বাভাৱিক জীৱন যাপন কৰিব নোৱাৰে বা তেওঁলোক সদায় অসুস্থ হৈ থাকে । সঠিক চিকিৎসা আৰু সুষম আৰু সুস্থ জীৱনশৈলী মানি চলিলে বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে এই ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিব পাৰি আৰু হাঁপানী ৰোগীয়ে বহু পৰিমাণে স্বাভাৱিক জীৱন যাপন কৰিব পাৰে(Symptoms reasons prevention precautions and types of asthma) । সেয়ে হাঁপানীৰ লক্ষণৰ কাৰণ প্ৰতিৰোধৰ সাৱধানতা আৰু হাঁপানীৰ প্ৰকাৰসমূহ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল ৷
হাঁপানী কি(What is asthma) ?
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (World Health Organization)তথ্য অনুসৰি ভাৰতত প্ৰায় ২ কোটি হাঁপানী ৰোগী আছে । ইয়াত সকলো বয়সৰ মানুহক সামৰি লোৱা হৈছে । হাঁপানী কি ধৰণৰ আৰু ই আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কেনেদৰে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে সেই বিষয়ে জানিবলৈ ইটিভি ভাৰত সুখীভৱই মুম্বাইৰ নাক, কাণ আৰু ডিঙি অৰ্থাৎ ENT বিশেষজ্ঞ ডাঃ সমীৰ কুমাৰ সোলাংকীৰ(Dr. Samir Kumar Solanki, ENT Specialist) সৈতে এক সাক্ষাৎকাৰত মিলিত হয় ।
ডাঃ সমীৰ কুমাৰ সোলাংকীয়ে কয় যে, হাঁপানী হৈছে এনে এক ৰোগ যিটো সাধাৰণ ভাষাত উশাহ বন্ধ হোৱা বা উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱা বুলি জনা যায় । তেওঁ কয় যে, আজিকালি বিভিন্ন কাৰণত সকলো বয়সৰ লোকৰ মাজত এই ৰোগত আক্ৰান্ত ৰোগীৰ সংখ্যা দিনক দিনে বৃদ্ধি পাইছে । কেৱল প্ৰাপ্তবয়স্ক লোকৰ ক্ষেত্ৰতেই নহয়, শিশুৰ মাজতো হাঁপানীৰ বহু ক্ষেত্ৰত চৰ্চালৈ আহিছে ।
ডাঃ সমীৰ কুমাৰ সোলাংকীয়ে কৈছে যে, হাঁপানী আচলতে হাওঁফাওঁৰ লগত জড়িত এক ৰোগ য’ত বায়ুপথ ফুলি উঠে আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ তন্ত্ৰ সংকোচিত হ’বলৈ ধৰে । যাৰ ফলত ৰোগীৰ উশাহ-নিশাহ লোৱাত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হয় । এই ৰোগৰ চিকিৎসা সময়মতে আৰম্ভ নকৰিলে কেতিয়াবা ই গুৰুতৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিব পাৰে । আনকি ৰোগীৰ হাঁপানী অৰ্থা অস্থমাৰ এটেকো আহিব পাৰে, যিটো কেতিয়াবা মাৰাত্মক ৰূপ ধাৰণ কৰিব পাৰে । যদিও হাঁপানীৰ কোনো স্থায়ী নিৰাময় নাই, কিন্তু যদি এই ৰোগ সঠিক সময়ত ধৰা পৰে আৰু ব্যক্তিজনে সঠিক সময়ত চিকিৎসা গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, তেন্তে হাঁপানী সহজে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পৰা যায় ।
হাঁপানীৰ লক্ষণসমূহ(Asthma symptoms):
ডাঃ সোলাংকিয়ে কয় যে, হাঁপানী হৈছে ৬ মহীয়া শিশুৰ পৰা বৃদ্ধ ব্যক্তিলৈকে সকলোৰে ক্ষেত্ৰত হ’ব পৰা এক সমস্যা । হাঁপানীৰ বাবে বহুতো কাৰণ দায়ী হ’ব পাৰে যেনে বংশগততা, যিকোনো স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা, এলাৰ্জী, সংক্ৰমণ, বতৰৰ সমস্যা আৰু প্ৰদূষণ আদি । তেওঁ বুজাইছে যে, বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে শিশুৰ হাঁপানীৰ বাবে জিনীয় কাৰক দায়ী(Genetic factors are responsible asthma) । বেছিভাগ কাৰণতে সাধাৰণতে শিশুৰ ক্ষেত্ৰত ছমাহ বয়সৰ পৰা এই ৰোগৰ লক্ষণ দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰে ।
উদাহৰণস্বৰূপে, বহুত কাহ আহে আৰু তুলনামূলকভাৱে বেছি কান্দে, কাৰণ তেওঁলোকে শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ সমস্যা বা বুকু টান হোৱা আৰু তেওঁলোকৰ আন আন সমস্যাৰ সমূহৰ কথা ক’ব নোৱাৰে । এনে অৱস্থাত পিতৃ-মাতৃ বা শিশুটিৰ যত্ন লোৱা ব্যক্তিজন অধিক সজাগ হোৱাটো প্ৰয়োজন ।
আনহাতে, হাঁপানী ৰোগত আক্ৰান্ত প্ৰাপ্তবয়স্ক লোকৰ ক্ষেত্ৰত খোজ কঢ়া, খেলা বা এনে কাৰ্যকলাপৰ অংশ হোৱাৰ সময়ত যিটোত অধিক শাৰীৰিক পৰিশ্ৰম জড়িত হৈ থাকে আৰু উশাহ-নিশাহৰ গতি বৃদ্ধি পায়, তেতিয়া উশাহ-নিশাহ লোৱাত সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় । ইয়াৰ বাহিৰেও বহু সময়ত কিছুমান মানুহৰ এনে অৱস্থাত কাহ, বুকু গধুৰ বা টান হোৱা আৰু অতি ভাগৰুৱা আৰু দুৰ্বলতা অনুভৱ কৰা আদি সমস্যাও এনে অৱস্থাত দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰে ।
তেওঁ বুজাইছে যে, বহুবাৰ বতৰ সলনি হ’লে, জীৱ-জন্তুৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ সময়ত বা খেলা-ধূলা কৰাৰ সময়ত, ৰং বা কেৰাচিনৰ দৰে প্ৰবল সুগন্ধিযুক্ত বস্তুৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ সময়ত, অত্যধিক ঠাণ্ডা খোৱা বা আনকি এনে পৰিৱেশৰ অংশ হোৱাৰ সময়ত য’ত ধূলি, মাটি আৰু প্ৰদূষণ থাকে অতি উচ্চ, মানুহৰ শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত আৰু অন্যান্য আনুষংগিক সমস্যা হ’ব পাৰে ।
হাঁপানী কিয় হয়(Why does asthma occur):
ই এন টি বিশেষজ্ঞ ডাঃ সমীৰ কুমাৰ সোলাংকীয়ে বুজাইছে যে, বংশগততাৰ বাহিৰেও কেতিয়াবা কিছুমান শাৰীৰিক, অৱস্থা আৰু পৰিৱেশগত কাৰকেও হাঁপানীৰ বাবে দায়ী । উদাহৰণস্বৰূপে, শিশুৰ পিতৃ-মাতৃ দুয়োৰে যদি হাঁপানী হয়, তেন্তে শিশুটিৰ এই ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা অতি বেছি । একে সময়তে কিছুমান শাৰীৰিক ৰোগ, পশুৰ সংস্পৰ্শলৈ অহা, উদ্ভিদ আৰু ফুলৰ পৰাগ বা কোনো বিশেষ খাদ্যৰ প্ৰতি এলাৰ্জী, সংক্ৰমণ আনকি যিকোনো ঔষধৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বাবেও এই সমস্যা হ’ব পাৰে । ইয়াৰ বাহিৰেও ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা হাঁপানীৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰদূষণৰ কাৰণ বুলি কোৱাটো ভুল নহ’ব । তেওঁ বুজাইছে যে বয়স, পৰিস্থিতি আৰু পৰ্যায়ৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি হাঁপানী বহু প্ৰকাৰৰ হ’ব পাৰে । ইয়াৰে কিছুমান এই ধৰণৰ ।
- এলাৰ্জিক হাঁপানী(Allergic Asthma)
- নন এলাৰ্জিক হাঁপানী (Non Allergic Asthma)
- বৃত্তিগত হাঁপানী (Occupational Asthma)
- হাঁপানীৰ অনুকৰণ কৰক (Mimic Asthma)
- শিশুৰ আৰম্ভণি হাঁপানী (Child Onset Asthma)
- প্ৰাপ্তবয়স্ক আৰম্ভণি হাঁপানী (Adult Onset Asthma)
- শুকান কাহ হাঁপানী (Dry Cough Asthma)
- ড্ৰাগ-ৰিএকচন হাঁপানী আদি (Drug-reaction Asthma)
চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো প্ৰয়োজনীয় (Asthma prevention):
ডাঃ সোলাংকিয়ে বুজাইছে যে, যদিহে ৰোগীয়ে সঠিক সময়ত ৰোগৰ বিষয়ে তথ্য লাভ কৰে আৰু সঠিক সময়ত চিকিৎসা আৰম্ভ কৰে, তেন্তে হাঁপানীৰ সৈতেও স্বাভাৱিক জীৱন যাপন কৰিব পাৰি । কিন্তু চিকিৎসা আৰু ঔষধৰ সমান্তৰালভাৱে ৰোগীয়ে বহুতো সাৱধানতা অৱলম্বন কৰাটোও প্ৰয়োজনীয় । অন্যথা হাঁপানীৰ ফলত গুৰুতৰ সমস্যাই নহয়,ৰোগীৰ হাঁপানী অৰ্থা অস্থমাৰ এটেকো আহিব পাৰে । যিটো কেতিয়াবা মাৰাত্মক হ’ব পাৰে ।
তেওঁ বুজাইছে যে, যদি হাঁপানীত আক্ৰান্ত ব্যক্তিয়ে সঠিক সময়ত ঔষধ সেৱন কৰে আৰু চিকিৎসকৰ নিৰ্দেশনা মানি চলে আৰু সুস্থ আৰু সুষম জীৱনশৈলী আৰু খাদ্যাভ্যাস পালন কৰে, তেন্তে এই সমস্যাৰ প্ৰভাৱ বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পৰা যায় । কেৱল এয়াই নহয়, কেতিয়াবা স্বাভাৱিক অৱস্থাত আক্ৰান্ত ব্যক্তিজনে নিয়মীয়াকৈ ঔষধ সেৱন কৰাৰো প্ৰয়োজন নাই । কিন্তু হাঁপানী ৰোগীয়ে সাধাৰণতে সকলো সময়তে লগত ইনহেলাৰ লৈ যাবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হয় ।
সাৱধান হওক, সুস্থ থাকক (Asthma Precautions):
ডাঃ সোলাংকিয়ে বুজাইছে যে, হাঁপানীত আক্ৰান্ত লোকসকলৰ বাবে সঠিক সময়ত সুস্থ আৰু সুষম খাদ্য গ্ৰহণ কৰা, টোপনিৰ অনুশাসন মানি চলা আৰু এনে ব্যায়াম গ্ৰহণ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ যিয়ে শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ কৌশল আৰু ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে হাওঁফাওঁৰ স্বাস্থ্য শক্তিশালী হয় । যোগ, ধ্যান, ষ্ট্ৰেচিং আৰু সাঁতোৰ এনে লোকৰ বাবে আদৰ্শ ব্যায়াম । কিন্তু হাঁপানীত আক্ৰান্ত লোকসকলে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অবিহনে জটিল, দ্ৰুত গতিৰ আৰু উচ্চ তীব্ৰতাসম্পন্ন ব্যায়াম কৰাটো এৰাই চলিব লাগে । ইয়াৰ বাহিৰেও তেওঁলোকে কিছুমান কথাত সাৱধান হোৱাটো প্ৰয়োজন । কাৰণ অলপ অসাৱধানতা বা অৱহেলাৰ ফলতো গুৰুতৰ পৰিণতি হ’ব পাৰে । কেৱল এয়াই নহয়, কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকে তৎক্ষণাত চিকিৎসকৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাটো প্ৰয়োজনীয় । ইয়াৰে কিছুমান তলত দিয়া ধৰণৰ-
- যেতিয়া উশাহ-নিশাহৰ সমস্যা হয় বা উশাহ-নিশাহ লওঁতে হুহুকি বা হুহুকি শব্দ হয়(Breathing problem) ।
- তীব্ৰ কাহ আৰু দীৰ্ঘদিন ধৰি চৰ্দি হ’লে(Severe cough and prolonged cold) ।
- বুকুৰ বিষ বা টান হোৱা(chest pain or tightness) ৷
- এলাৰ্জী বাৰে বাৰে হোৱা(Occurrence of allergy) ৷
- শুই থকাৰ সময়ত অত্যধিক অস্থিৰতা, বুকু টান হোৱা অনুভৱ কৰা, শুব নোৱাৰা বা উশাহ-নিশাহ লোৱাত অসুবিধা হোৱা(Restlessness while sleeping) ৷
- বতৰৰ বাবে (Cough or respiratory problems)বা চকুৰ চকুৰ সময়ত কাহ বা শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত সমস্যা(Weather conjunctival periods) ।
- যেতিয়া ঔষধৰ প্ৰতিক্ৰিয়া হয় (Drug reaction) ।
তেওঁ বুজাইছে যে, এইবোৰৰ বাহিৰেও এনে কিছুমান সাৱধানতা আছে, যিবোৰ মানি চলিলে হাঁপানীৰ প্ৰভাৱ বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পৰা যায় আৰু হাঁপানী ৰোগীয়েও স্বাভাৱিক জীৱন যাপন কৰিব পাৰে । ঘৰৰ বাহিৰলৈ ওলাই যোৱাৰ সময়ত মাস্ক ব্যৱহাৰ কৰাৰ দৰে বতৰৰ পৰিৱৰ্তনৰ সময়ত খাদ্যাভ্যাস আৰু ৰুটিনৰ প্ৰতি বিশেষ যত্ন লওক । ঋতুৰ কঞ্জাক্টিভেল পিৰিয়ডত বা শীতকালত যদি সমস্যাবোৰ বেছি হয়, তেন্তে আগতীয়াকৈ চিকিৎসকৰ সৈতে যোগাযোগ কৰি তেওঁ নিৰ্ধাৰিত কৰা ঔষধ বিশেষকৈ ইনহেলাৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে আৰু তেওঁ দিয়া নিৰ্দেশনা মানি চলিব লাগে । ইয়াৰ বাহিৰেও হাঁপানীত আক্ৰান্ত লোকসকলে ঠাণ্ডা খাদ্য আৰু পানীয় সেৱন, ধূমপান, সুৰা বা যিকোনো ধৰণৰ মাদক দ্ৰব্য সেৱনৰ পৰা সদায় দূৰত্ব বজাই ৰাখিব লাগে ।
লগতে পঢ়ক : খাদ্য খোৱাৰ লগে লগে আমি কিয় গা ধুব নালাগে ? আয়ুৰ্বেদ আৰু বিজ্ঞানে কি কয় জানি লওক
