গুৱাহাটী, ২১ জুন : ভয়াৱহ বানৰ কবলত সমগ্ৰ ৰাজ্য (Assam highly effected in flood) । চৌদিশে পানী মাথোঁ পানী। বানৰ কবলত পৰা ৰাজ্যৰ লাখ লাখ লোক এতিয়া সৰ্বস্বান্ত তথা দিশহাৰা । চৌদিশে অবৰ্ণনীয় পৰিৱেশ । সাহায্য বিচাৰি হাহাকাৰ বন্যাৰ্তৰ । মুখ্যমন্ত্রী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই 'হাত খুলি সাহায্য প্ৰদান'ৰ নিৰ্দেশ (CM Himanta Biswa Sarma ordered free hand relief) দিলেও ৰাজ্যৰ ৪৭ লক্ষাধিক বানপীড়িতই খোৱাপানী, খাদ্য-সামগ্ৰী, শিশুখাদ্য, পশুখাদ্য বিচাৰি চিৎকাৰ কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে (more than 47 lakh people of Assam effected) । ইয়াৰ মাজতে ৰাজ্যৰ ভয়াৱহ বান পৰিস্থিতিৰ ক্ষয়-ক্ষতিৰ বুজ ল'বলৈ আহিছে কেন্দ্ৰীয় প্ৰতিনিধি দল (Central team to visit Assam flood)। কেন্দ্ৰই পৰিস্থিতিৰ বুজ ল'বলৈ দল প্ৰেৰণ কৰাটো নতুন কথা নহয় যদিও কাৰ্যতঃ ইয়াৰ বিশেষ কোনো ফল নধৰে । কাৰণ বানবিধ্বস্ত ৰাজ্য অসমক কেন্দ্ৰই সদায়ে বঞ্চনা কৰি আহিছে । সেয়ে এনে অৱস্থাত অসমৰ প্ৰতি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ দৃষ্টিভংগী পুনৰ চৰ্চালৈ আহিছে ।
জটিল আৰু ভয়াৱহ বান পৰিস্থিতি সত্ত্বেও প্রধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে কেৱল মুখ্যমন্ত্ৰীলৈ ফোন কৰিয়েই দায়িত্ব সামৰিছে (PM Modi call to Himanta biswa Sarma) । ইফালে বিস্তৰ ক্ষতিৰ সন্মুখীন হোৱা সত্ত্বেও বিগত সময়ত পর্যাপ্ত বান সাহায্যৰ পৰা অসমক বঞ্চিত কৰিছে (sufficient flood relief not released to Assam) । তেনেস্থলত এইবাৰ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে অসমক কেনেধৰণে সহায়-সহযোগিতা আগবঢ়ায়, তাকে লৈ আগতীয়াকৈ উত্থাপন হৈছে প্ৰশ্নৰ । উল্লেখযোগ্য যে ৰাজ্য চৰকাৰে ২০২১-২২ বৰ্ষত বানৰ ক্ষয়-ক্ষতিৰ জোৰা মাৰিবলৈ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ পৰা ১,০১৮ কোটি টকাৰ বিশেষ পেকেজ দাবী কৰিছিল (declaration of package of 1018 crores to Assam) ।
কিন্তু কেন্দ্রীয় চৰকাৰে অসমক দিছিল মাত্র ৫১ কোটি টকা । ইয়াৰ পূৰ্বৰ বছৰটোত অর্থাৎ ২০২০-২১ বৰ্ষত অসম চৰকাৰে বানৰ ক্ষতিপূৰণ হিচাপে ২,৬৮২ কোটি টকা বিচাৰিছিল । কিন্তু কেন্দ্রই দিছিল মাত্র ৪৫ কোটি টকা (centre gave Assam only 45 crores) । কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে বিগত ২৭ মে'ত এছডিআৰএফৰ (SDRF) অধীনত ৩২৪ কোটি টকা মোকলাই দিলেও এই আঁচনিৰ অধীনত অসমে পাবলগীয়া ধন প্ৰতি বছৰে সঠিক মতে আদায় দিয়া নাই (SDRF release rs 324 crores to Assam flood)। ২০১৪-১৫ বিত্তীয় বৰ্ষৰ পৰা ২০১৯-২০ বিত্তীয় বৰ্ষলৈ এছডিআৰএফৰ পুঁজি প্ৰতিবছৰে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে কৰ্তন কৰিছে । বিগত বিত্তীয় বৰ্ষত এছডিআৰএফৰ (SDRF) অধীনত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে আবণ্টন দিছিল ৮৫৮ কোটি টকা । চলিত ২০২২-২৩ বিত্তীয় বৰ্ষত আবণ্টিত পুঁজিৰ পৰিমাণ হৈছে ৯০১ কোটি টকা ।
বিশেষ পেকেজ দূৰৈৰ কথা, এনডিআৰএফ (NDRF) আৰু এছডিআৰএফৰ (SDRF) আবণ্টিত সমুদায় পুঁজি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে অসমক মোকলাই দিয়েনে নাই, সেয়া লক্ষণীয় হ'ব । যিহেতু এইবাৰ প্ৰথম দুটা বানত ৰাজ্যখন বিস্তৰ ক্ষতিৰ সন্মুখীন হৈছে, সেয়ে ইয়াৰ জোৰা মাৰিবলৈ ৰাজ্য চৰকাৰক বৃহৎ পুঁজিৰ প্ৰয়োজন হ'ব । উল্লেখ্য যে উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলক (Modi declared north-east as 'Astalakshmi') 'অষ্টলক্ষ্মী' আখ্যা দিয়া প্রধানমন্ত্রী মোদীয়ে এই বিপদৰ সময়ত অসমৰ প্ৰতি সহায়ৰ হাত আগবঢ়োৱা নাই । ইয়াৰ বিপৰীতে গুজৰাট, বিহাৰ বা উত্তৰ প্ৰদেশত যদি কোনো প্রাকৃতিক দুর্যোগ হয়, তেনেহ'লে লগে লগেই কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ তৎপৰ হৈ পৰে । বিশেষ আর্থিক পেকেজ ঘোষণা কৰা হয় (financial package) । কিন্তু এই ক্ষেত্ৰত অসমক সদায়ে উপেক্ষা কৰি অহা হৈছে ।
এইবাৰ একেৰাহে দুটাকৈ বানত বিধ্বস্ত হৈ পৰিছে ৰাজ্যখন । এই সময়ত ৰাজ্য চৰকাৰখনে জোৰা-টাপলি মাৰিও বানাক্ৰান্ত লোকসকলক পৰ্যাপ্ত সাহায্য প্ৰদান কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই । লাখ লাখ লোক বানৰ কবলত পৰাৰ লগতে ৮০ জনৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হৈছে (80 people died in Assam flood 2022) । সেইদৰে বানত এতিয়ালৈকে ৰাজ্যখনত কেইবা হাজাৰ কোটি টকাৰ সা-সম্পত্তিৰ ক্ষতি হৈছে । প্রণিধানযোগ্য যে প্রতিবছৰে হোৱা বানত ৰাজ্যখনত কোটি কোটি টকাৰ সা-সম্পত্তি বিনষ্ট হয় (crores of properties lost in Assam flood) । বানৰ ফলত ৰাজ্যৰ অৰ্থনীতি বেয়াকৈ ক্ষতি হয় । সেয়েহে ৰাজ্যৰ বিভিন্ন দল-সংগঠনে অসমৰ বান-খহনীয়া সমস্যাক ৰাষ্ট্ৰীয় সমস্যা হিচাপে ঘোষণা কৰি এই সমস্যা বিজ্ঞানসন্মতভাৱে সমাধান কৰাৰ দাবী জনাই আহিছে ।
কিন্তু ৰাজ্যবাসীৰ এই দাবী এতিয়া অৰণ্যৰোদন হৈ পৰিছে । আনকি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে বানৰ বাবে অসমক প্ৰদান কৰিবলগীয়া ধনৰাশিও প্ৰদান নকৰে । তথ্য অনুসৰি, ২০২১-২২ বিত্তীয় বৰ্ষত ৰাষ্ট্ৰীয় দুর্যোগ প্রশমন পুঁজি (NDRF)ৰ অধীনত অসমে কেন্দ্ৰৰ পৰা বিচাৰিছিল ১০১৮.১৯ কোটি টকা । কিন্তু কেন্দ্রই আবণ্টন দিয়ে মাত্র ৫৩.৫৩ কোটি টকাহে । আনহাতে, ২০২০-২১ বিত্তীয় বৰ্ষত উক্ত শিতানত অসমে বিচৰা ২,৬৪০.৮৭ কোটি টকাৰ ভিতৰত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৪৩৭.১৫ কোটি টকা আবণ্টন দিয়ে যদিও পাছত মুকলি কৰি দিয়ে মাত্র ৪৪.৩৭ কোটি টকাহে । সেইদৰে ২০১৯-২০ বৰ্ষত অসমে বিচৰা ৩,২৩৭.৭৬ কোটি টকাৰ ভিতৰত ৬১৬.৬৩ কোটি টকা আবণ্টন দি শেষত এটকাও মুকলি কৰি নিদিলে ।
২০১৮-১৯ বৰ্ষতো অসমে বিচৰা ২,৫০৯.০৭ কোটি টকাৰ ভিতৰত ১৩৮.৩৮ কোটি টকা আবণ্টন দিয়াৰ পাছতো মুকলি কৰি নিদিলে এটা টকাও । অসমক কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় দুর্যোগ সাহায্য প্রশমন পুঁজি (NDRF)ৰ অধীনত ধন প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত কৃপণালি কৰাৰ বিপৰীতে কিন্তু কর্ণাটক, মধ্য প্রদেশ, উত্তৰাখণ্ড, গুজৰাট আৰু পশ্চিমবংগৰ দৰে ৰাজ্যক উক্ত শিতানত মুক্তহস্তে ধন প্রদান কৰিছে । আনকি গুজৰাটত হোৱা বানৰ বাবে ২০২১-২২ বৰ্ষত এনডিআৰএফ শিতানত ১,১৩৩.৩৫ কোটি টকা প্ৰদান কৰিছিল । মন কৰিবলগীয়া কথা যে উক্ত শিতানত প্ৰদান কৰাৰ বহু পূৰ্বে মোদী চৰকাৰে ৰাজ্যখনৰ বাবে আগতীয়াকৈ এক হাজাৰ কোটি টকা ঘোষণা কৰি উক্ত ধন মোকলাই দিছিল ।
সেইদৰে ২০২০-২১ বৰ্ষত এনডিআৰএফ শিতানত বিহাৰক ১,২৫৫.২৭ কোটি, পশ্চিমবংগক ২,২৫০.২৮ কোটি টকা প্ৰদান কৰিছিল। কিন্তু অসমক দিবলৈহে ধন নোলায় কেন্দ্ৰৰ । উল্লেখ্য যে ভাৰতৰ সংবিধান অনুসৰি কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৰাজ্যসমূহক দুর্যোগ সাহায্য পুঁজি আবণ্টন দিয়ে (releif fund alotted acording to Indian Constitution) । বিত্ত আয়োগৰ (Finance Commission) পৰামৰ্শৰ ভিত্তিত কেন্দ্ৰই ৰাজ্যসমূহক দুর্যোগ সাহায্য পুঁজি দিবলৈ বাধ্য । সেই অনুসৰি কেন্দ্রই অসমক কেন্দ্রীয় চৰকাৰৰ অংশৰ পৰা ৰাজ্যিক দুর্যোগ প্রশমন পুঁজি মোকলাই দি আহিছে । কিন্তু ৰাষ্ট্ৰীয় দুর্যোগ সাহায্য প্রশমন পুঁজিৰ ধন মোকলাই দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত কেন্দ্ৰই অসমক মাহীআইৰ দৃষ্টিৰে চাই আহিছে ।
তথ্য অনুসৰি, অসমত বছৰি গড়ে ৫ লাখ হেক্টৰ কৃষিভূমি নষ্ট হোৱাৰ (5 lakh hectres of farm land collapsed in Assam) লগতে পথ, গৃহকে ধৰি হাজাৰ কোটি টকাৰ আন্তঃগাঁথনি বানত ধ্বংস হয় । তাৰ পাছতো দেশৰ কম বানপ্ৰৱণ এলেকাতকৈ অসমক ৰাজ্যিক দুর্যোগ সাহায্য পুঁজি শিতানতো কমকৈ ধন দি থকা হৈছে । ইফালে চলিত বৰ্ষৰ প্ৰথমটো বানত একমাত্র ডিমা-হাছাও জিলাখনতে (1.5 thousand crores of property lost in Dima-Hasao) প্রায় ডেৰ হাজাৰ কোটি টকাৰ ক্ষতি হৈছে । একেদৰে বৰাক আৰু মধ্য অসমতো বানে বহু ক্ষতি কৰিছে । ইয়াৰ পাছত দ্বিতীয়টো বানত নামনি আৰু বৰাকত ভয়ংকৰ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছে ।
এইটো বানত বহু হাজাৰ কোটি টকাৰ সা-সম্পত্তিৰ ক্ষতি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । কিন্তু ইমানৰ পাছতো অসমৰ বান সমস্যাক কেন্দ্রই গুৰুত্ব সহকাৰে লোৱা নাই । ইফালে অসম চৰকাৰেও কেন্দ্ৰৰ পৰা প্ৰাপ্যখিনি আদায় কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই । যাৰ পৰিণাম ভোগ কৰিবলগীয়া হৈছে ৰাজ্যবাসীয়ে । সততে 'ডবল ইঞ্জিন'ৰ কথা কৈ অহা মোদী চৰকাৰে (Double engine govt.) এতিয়া পৰৱৰ্তী সময়ত অসমৰ বান সাহায্যৰ ক্ষেত্ৰত কি পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে সেয়া পৰৱৰ্তী সময়ত লক্ষণীয় হ'ব।