বিশেষ প্ৰতিবেদন, ২১ নৱেম্বৰ : প্ৰতিবছৰে ২১ নৱেম্বৰত বিশ্ব টেলিভিছন দিৱস পালন কৰা হয় । এই দিৱস উদযাপনে ইলেক্ট্ৰ'নিক ডিভাইচটোৰ ভূমিকাক মনোৰঞ্জনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উৎস আৰু ভিডিঅ' ব্যৱহাৰৰ বাবে আগশাৰীৰ মঞ্চ হিচাপে চিহ্নিত কৰে । ১৯৯৬ চনত প্ৰথম বিশ্ব টেলিভিছন ফ'ৰাম অনুষ্ঠিত হোৱা তাৰিখটো স্মৰণ কৰিবলৈ ৰাষ্ট্ৰসংঘই ২১ নৱেম্বৰক বিশ্ব টেলিভিছন দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰে । এই দিনটোৱে টেলিভিছন কেনেদৰে বিশ্বায়নৰ লক্ষণ হৈ পৰিছে তাৰ স্মাৰক হিচাপেও কাম কৰে ।
বিষয়বস্তু : এই বছৰৰ বিশ্ব টেলিভিছন দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে 'সৰল ব্যৱহাৰ' । ই সম্প্ৰচাৰ, মানদণ্ডপূৰ্ণ বিষয়বস্তুৰ প্ৰচাৰ আৰু ইতিবাচক সামাজিক পৰিৱৰ্তন, শিক্ষা আৰু গোলকীয় সংযোগৰ বাবে টেলিভিছন ব্যৱহাৰ কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে ।
ইতিহাস : বিশ্ব টেলিভিছন দিৱস ১৯৯৬ চনৰ পৰা আৰম্ভ হয় । উক্ত বৰ্ষত ৰাষ্ট্ৰসংঘই প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই দিনটো পালন কৰে । তাত দূৰদৰ্শনৰ বিশ্বজনীন গুৰুত্বৰ বিষয়ে আলোচনা কৰে আৰু সেই সময়তে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ সভাই প্ৰতিবছৰে ২১ নৱেম্বৰত এই দিনটো উদযাপন কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে । উল্লেখ্য যে ১৯২৪ চনত স্কটিছ অভিযন্তা জন লগী বেয়াৰ্ডে টেলিভিছন আৱিষ্কাৰ কৰাৰ পিছত ভাৰতত ইয়াৰ আৰম্ভণি হয় ১৯৫৯ চনৰ ১৫ ছেপ্টেম্বৰত ।
তাৎপৰ্য : বিশ্ব টেলিভিছন দিৱসত টেলিভিছনক বৰ্তমান বিশ্বত যোগাযোগ আৰু বিশ্বায়নৰ প্ৰতীক হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে । ই সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ ওপৰত টেলিভিছনৰ প্ৰভাৱৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । লগতে সংঘাত, শান্তি আৰু অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক বিষয়ৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি কৰে ।
এই দিৱসটোত স্থানীয় আৰু গোলকীয় পৰ্যায়ত বিভিন্ন সমাবেশ অনুষ্ঠিত কৰা হয় । তাত লেখক, সাংবাদিক, ব্লগাৰ আৰু মিডিয়া পেছাদাৰীসকলক একত্ৰিত কৰি যোগাযোগ আৰু বিশ্বায়নত দূৰদৰ্শনৰ ভূমিকাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হয় । ইয়াৰ উপৰি ই চৰকাৰ আৰু বাতৰি প্ৰতিষ্ঠানবোৰৰ সন্দেহজনক সামাজিক মাধ্যমৰ বিষয়ৰ যুগত পক্ষপাতহীন তথ্য প্ৰদান কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতিক সূচায় ।
ভাৰতত প্ৰথম দূৰদৰ্শন কেন্দ্ৰ স্থাপন : ইউনেস্কোৰ সৈতে সহযোগিতাৰ অংশ হিচাপে ভাৰতত আৰম্ভ হৈছিল টেলিভিছনৰ কাৰ্যসূচী । সেই সময়ত বিভিন্ন সামাজিক বিষয় যেনে সামূহিক স্বাস্থ্য, যান-বাহন, পথ সুৰক্ষা, নাগৰিকৰ কৰ্তব্য আৰু অধিকাৰৰ ওপৰত দিনত দুবাৰকৈ এঘণ্টাৰ বাবে কাৰ্যসূচী সম্প্ৰচাৰণ কৰা হৈছিল ।
আনহাতে, ভাৰতে ১৯৬১ চনত সম্প্ৰচাৰৰ সময় আৰু এক ঘণ্টা সম্প্ৰসাৰণ কৰি এক 'স্কুল এডুকেচনেল টেলিভিছন' (এছটিভি) প্ৰকল্প অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছিল । ১৯৭২ চনত বোম্বাইত মুকলি হোৱা দ্বিতীয় দূৰদৰ্শন কেন্দ্ৰটোৱে ভাৰতত দূৰদৰ্শনৰ প্ৰথম বৃহৎ সম্প্ৰসাৰণ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে । পৰৱৰ্তী বছৰত শ্ৰীনগৰত আৰু তাৰ পৰৱৰ্তী বছৰত অমৃতসৰত দূৰদৰ্শন কেন্দ্ৰ মুকলি কৰা হয় । তাৰ দুবছৰ পিছত, কলকাতা, চেন্নাই আৰু লক্ষ্ণৌত দূৰদৰ্শন কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হয় ।
অৱশ্যে প্ৰায় ১৭ বছৰ ধৰি দূৰদৰ্শনৰ সম্প্ৰচাৰ ঘণ্টা ভিত্তিত সীমিত হৈ আছিল আৰু এই প্ৰচাৰ ক'লা-বগা (ব্লেক এণ্ড হোৱাইট) মাধ্যমতে আছিল । ১৯৭৫ চনৰ আগষ্টৰ পৰা ১৯৭৬ চনৰ জুলাই মাহৰ ভিতৰত অনুষ্ঠিত উপগ্ৰহ নিৰ্দেশনামূলক দূৰদৰ্শন পৰীক্ষা (Satellite Instructional Television Experiment, SITE) ভাৰতত দূৰদৰ্শনৰ বিকাশ আৰম্ভ কৰা তিনিটা দিকদৰ্শী বিন্দুৰ ভিতৰত প্ৰথম বুলি গণ্য কৰা হয় । সাংবাদিকতা বিষয়ৰ অধ্যাপক সঞ্জয় কাচোটে এখন কাকতত লিখিছিল, "এই পৰীক্ষাটোৱে ছয়খন ৰাজ্যৰ গাঁওসমূহলৈ শৈক্ষিক কাৰ্যসূচী সম্প্ৰচাৰ কৰিবলৈ এটা উপগ্ৰহ ব্যৱহাৰ কৰিছিল ।"
তেওঁ কয়, "যদিও মনোৰঞ্জন কাৰ্যসূচীও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল, ইয়াৰ উদ্দেশ্য আছিল উন্নয়নৰ বাবে দূৰদৰ্শনৰ ব্যৱহাৰ । ই প্ৰকৃততে দূৰদৰ্শনক জনসাধাৰণৰ ওচৰলৈ লৈ আহিছিল ।"
১৯৮২ চনত কাৰ্যকৰী হোৱা দেশৰ ঘৰুৱা যোগাযোগ উপগ্ৰহসমূহৰ ভিতৰত প্ৰথম ইনছেট-১এ-ৰ আগমনে দূৰদৰ্শনৰ সকলো আঞ্চলিক কেন্দ্ৰক নেটৱৰ্কিং কৰাত সহায় কৰিছিল । ইয়ে বৰ্তমান সাৰ্বজনীন সম্প্ৰচাৰ হিচাপে জনাজাত আন্তঃগাঁথনিটো স্থাপন কৰিছিল । দূৰদৰ্শনৰ বাবে ইয়াক 'ৰাষ্ট্ৰীয় কাৰ্যসূচী' বুলি জনা গৈছিল । কিয়নো ইয়াক দিল্লীৰ পৰা আন সকলো ষ্টেচনলৈ আপলোড কৰি সম্প্ৰচাৰ কৰা হৈছিল । আনহাতে, ভাৰতত ৰঙীন টেলিভিছনৰ সম্প্ৰচাৰ আৰম্ভ হৈছিল ১৯৮২ চনৰ নৱেম্বৰত । সেই সময়ত ভাৰতে এছিয়ান গেমছ আয়োজন কৰিছিল আৰু চৰকাৰে সমগ্ৰ ভাৰতত ৰঙীন টিভিত সম্প্ৰচাৰ কৰা এইটো প্ৰথম অনুষ্ঠান আছিল ।
টেলিভিছনৰ বিষয়ে জানিবলগীয়া ১০ টা আকৰ্ষণীয় তথ্য
- পল নিপকো নামৰ এজন জাৰ্মান অভিযন্তাই ১৮৮৪ চনত প্ৰথম যান্ত্ৰিক টেলিভিছন সৃষ্টি কৰিছিল ।
- ভ্লাদিমিৰ জ'ৰিকিনে ১৯২৯ চনত প্ৰথম বৈদ্যুতিক টেলিভিছন সৃষ্টি কৰিছিল ।
- আমেৰিকাই ১৯৫১ চনত প্ৰথম বাণিজ্যিক ৰঙীন টেলিভিছনৰ সম্প্ৰচাৰ প্ৰত্যক্ষ কৰিছিল ।
- ১৯৫০ চনত ইউজিন পলিয়ে প্ৰথম ৰিম'ট কণ্ট্ৰোল সৃষ্টি কৰে ।
- ১৯৫২ চনত 'আৱাৰ মিছ ব্ৰুকছ' টেলিভিছনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰঙীনভাৱে প্ৰচাৰিত হৈছিল ।
- ১৯৪৮ চনত টেলিভিছনৰ প্ৰথম বাতৰি কাৰ্যসূচী 'কেমেল নিউজ কাৰাভান'ৰ আত্মপ্ৰকাশ হৈছিল ।
- ১৯৪৬ চনত আত্মপ্ৰকাশ কৰা প্ৰথম টেলিভিছন অপেৰা আছিল 'টুডে ইজ আৱাৰছ' ।
- ১৯৭০ চনত প্ৰথম টেলিভিছনৰ মিনিছিৰিজ 'লিটল উইমেন' আৰম্ভ হৈছিল ।
- ১৯৪৮ চনত আত্মপ্ৰকাশ কৰা 'কেণ্ডিড কেমেৰা' আছিল দূৰদৰ্শনৰ প্ৰথম ৰিয়েলিটি শ্ব' ।
- 'ভিডিঅ' কিল্ড দ্য ৰেডিঅ' দূৰদৰ্শনত প্ৰচাৰিত প্ৰথম সংগীত ভিডিঅ' আছিল ।
লগতে পঢ়ক :এসময়ত ৰামায়ণ-মহাভাৰত চাবলৈ হৈছিল ভিৰ; আজিও সজীৱ হৈ আছে ৫০ বছৰীয়া টিভিৰ স্মৃতি
