নেশ্যনেল ডেস্ক,২৩ ডিচেম্বৰ : অহা ৭ জানুৱাৰীত অনুষ্ঠিত হ'ব বাংলাদেশৰ সংসদীয় নিৰ্বাচনৰ ভোটগ্ৰহণ । এই ভোটগ্ৰহণৰ সময়ত ৯ খন পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰৰ ভিতৰত অন্যতম হৈছে ভাৰত । অৱশ্যে বাংলাদেশৰ সংসদীয় নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে ভাৰতে এতিয়ালৈকে নিৰপেক্ষ স্থিতি বজাই ৰাখিছে । ভাৰতৰ উপৰিও পৰ্যবেক্ষক হ'ব লগা আন ৰাষ্ট্ৰসমূহ হৈছে শ্ৰীলংকা, চীন, ৰাছিয়া, জাপান, উজবেকিস্তান, মৰিচাছ, জৰ্জিয়া আৰু পেলেষ্টাইন ।
ইয়াৰ উপৰিও, অৰ্গেনাইজেচন অৱ ইছলামিক কো-অপাৰেচন (অ'আইচি), কমনৱেলথ আৰু আৰৱ সংসদে নিৰ্বাচন পৰ্যবেক্ষণ কৰিব বুলি বাংলাদেশৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ৰ মুখপাত্ৰ চেহেলি চাব্ৰিনে জনায় । ৪ জনীয়া ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ বিশেষজ্ঞ পেনেলো ভোটগ্ৰহণ পৰ্যবেক্ষণ কৰিবলৈ ঢাকাত উপস্থিত হৈছে ।
অৱশ্যে, পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে আমেৰিকাৰ অনুপস্থিতি স্পষ্ট হৈছে । ৱাশ্বিংটনে আন কিছুমান পশ্চিমীয়া শক্তিৰ সৈতে সকলো দলে এই প্ৰক্ৰিয়াত অংশগ্ৰহণ নকৰাকৈ নিৰ্বাচন মুক্ত আৰু নিৰপেক্ষ হ'ব নে নহয় সেই বিষয়ে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰি আহিছে । উল্লেখ্য যে প্ৰধান বিৰোধী বাংলাদেশ নেচনেলিষ্ট পাৰ্টিয়ে (বি এন পি) নিৰ্বাচন বৰ্জন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে । দলটোৱে নিৰ্বাচন তত্বাৱধায়ক চৰকাৰৰ অধীনত অনুষ্ঠিত হোৱাটো দাবী কৰিছে । অৱশ্যে, প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাই এই দাবী মানি লোৱা নাই ।
ফলস্বৰূপে, হাছিনাৰ শাসনাধিষ্ঠ আৱামী লীগ আৰু ইয়াৰ মিত্ৰশক্তিয়ে এতিয়া নিৰ্বাচনত অৱতীৰ্ণ কৰিবলৈ সাজু হৈছে । হাছিনা পঞ্চমবাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হ'বলৈ সাজু হৈছে । অৱশ্যে, বাংলাদেশত শাসনাধিষ্ঠিত আৱামী লীগক পশ্চিমীয়া শক্তি বিশেষকৈ আমেৰিকাৰ হস্তক্ষেপে বিচলিত কৰিছে । এই বছৰৰ আৰম্ভণিতে, আমেৰিকাই বাংলাদেশী বিষয়া আৰু ৰাজনৈতিক কৰ্মকৰ্তাসকলৰ ওপৰত ভিছা নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিছিল যাক গণতান্ত্ৰিক নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াক আঘাত কৰা বুলি গণ্য কৰা হৈছিল ।
বাংলাদেশত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰদূত পিটাৰ হাছে মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্তক সাক্ষাৎ কৰিছিল আৰু শাসকীয় দল (আৱামী লীগ), বিৰোধী দল (বি এন পি) আৰু উগ্ৰপন্থী গোট (জামাত-ই-ইছলামী)ৰ নেতাসকলক সাক্ষাৎ কৰিব বিচাৰিছিল । আমেৰিকাই দাবী কৰিছিল যে তেওঁলোকৰ প্ৰধান লক্ষ্য হৈছে শান্তি প্ৰতিষ্ঠা কৰা আৰু বিৰোধীসকলক নিৰ্বাচনত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী হাছিনাই অৱশ্যে অভিযোগ কৰিছে যে আমেৰিকাই তেওঁৰ দেশত শাসনৰ পৰিৱৰ্তন বিচাৰিছে । যোৱা মাহত বাংলাদেশত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰদূত পিটাৰ হাছে আৱামী লীগৰ সাধাৰণ সম্পাদক ওবাইডুল কাদেৰক সাক্ষাৎ কৰি দক্ষিণ আৰু মধ্য এছিয়াৰ পৰিক্ৰমা বিভাগৰ বাবে আমেৰিকাৰ সহকাৰী সচিব ডনাল্ড লুৱে প্ৰেৰণ কৰা এখন চৰকাৰী পত্ৰ প্ৰদান কৰে য'ত তিনিটা মুখ্য দল আৱামী লীগ, বি এন পি আৰু জাটিয়া পাৰ্টিৰ মাজত 'পূৰ্ব চৰ্ত অবিহনে আলোচনা'ৰ আহ্বান জনোৱা হয় যাতে তেওঁ আগন্তুক নিৰ্বাচনক লৈ ৰাজনৈতিক সংকট বুলি অভিহিত কৰে । যদিও বিএনপিয়ে লুক উত্তৰ দি কৈছিল যে তেওঁলোক আলোচনাৰ বাবে সাজু আছিল কিন্তু শাসনাধিষ্ঠ আৱামী লীগে যিকোনো আলোচনা প্ৰত্যাখ্যান কৰিছিল ।
এই সকলোবোৰ ঘটনাৰ মাজতে, ৰাছিয়াই যোৱা সপ্তাহত অভিযোগ কৰিছিল যে নিৰ্বাচনৰ পিচত আমেৰিকাই বাংলাদেশত আৰৱ স্প্ৰিঙৰ দৰে পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিব । এই সন্দৰ্ভত আমেৰিকাৰ বৈদেশিক বিভাগৰ মুখপাত্ৰ মেথিউ মিলাৰে কয় যে আমেৰিকাই বাংলাদেশত মুক্ত আৰু নিৰপেক্ষ নিৰ্বাচন সমৰ্থন কৰে ।
পশ্চিমীয়া সমালোচকসকলৰ মতে, তত্ত্বাৱধায়ক চৰকাৰৰ অধীনত অনুষ্ঠিত নোহোৱা নিৰ্বাচনে সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াটোৰ বৈধতাৰ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰে । উল্লেখ্য যে ১৯৯১ চনৰ পৰা ২০০৮ চনৰ ভিতৰত ৪ টা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল য'ত তত্ত্বাৱধায়ক চৰকাৰসমূহ আছিল । এই সময়ছোৱাত আৱামী লীগ আৰু বি এন পি দুয়োটা বৈকল্পিকভাৱে শাসনত আছিল ।
অৱশ্যে, ২০০৮ চনত আৱামী লীগ ক্ষমতালৈ অহাৰ পিচত, ই তত্ত্বাৱধায়ক চৰকাৰী ব্যৱস্থা বাতিল কৰে । এই পদক্ষেপটো লোৱা হৈছিল কিয়নো সেই বছৰ নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে স্থাপন কৰা তত্বাৱধায়ক চৰকাৰে দুবছৰ ধৰি শাসনত আছিল আৰু ইয়াৰ কাৰ্যসূচী পালন কৰিছিল ।
ইয়াৰ পিচত, কেইবা মাহৰ প্ৰতিবাদ, ধৰ্মঘট আৰু অৱৰোধৰ পিচত বি এন পিয়ে ২০১৪ চনৰ সংসদীয় নিৰ্বাচন বৰ্জন কৰে । ২০১৮ চনৰ সংসদীয় নিৰ্বাচনত, বি এন পিয়ে আশ্বাস লাভৰ পিচত নিৰ্বাচনত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল । কিন্তু দলৰ নেতা আৰু প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী খালেদা জিয়া দুৰ্নীতিৰ গোচৰত পূৰ্বতে দোষী সাব্যস্ত হোৱাৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দিতা কৰিবলৈ অযোগ্য হোৱাৰ বাবে, দলটোক দেশৰ ৩৫০ খন আসনৰ সংসদত মাত্ৰ ৭ খন আসন প্ৰতিদ্বন্দিতা কৰিবলৈ সুযোগ দিয়া হৈছিল ।
গতিকে, এইবাৰো নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ বৈধতাৰ প্ৰশ্ন হ'ব নেকি ? বৰ্তমান ভাৰতৰ কেআৰইএ বিশ্ববিদ্যালয়ত পোষ্ট-ডক্টৰেল ফেলোশ্বিপ গ্ৰহণ কৰি থকা বাংলাদেশৰ এগৰাকী শিক্ষাবিদ আৰু সমাজকৰ্মী শাৰিন শ্বাহজাহান নাওমীয়ে ইটিভি ভাৰতক কয় যে বাংলাদেশৰ মানুহে ভাবে যে নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত পশ্চিমীয়া দৃষ্টিভংগীৰ সুযোগ নাথাকে । নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীসকলে আৱামী লীগৰ প্ৰাৰ্থীৰ বিৰুদ্ধে ভালদৰে যুঁজ দিব । নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰতো জনসাধাৰণে ব্যাপকভাৱে সঁহাৰি জনাইছে ।
নতুন দিল্লীৰ দক্ষিণ এছিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক বিভাগৰ গৱেষণা পণ্ডিত শাহাদাত হোছেইনৰ মতে, বাংলাদেশৰ নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া বৈধ আৰু দেশৰ সংবিধান আৰু আইন অনুসৰি হ'ব । বাংলাদেশৰ হোছেইনে ইটিভি ভাৰতক কয় যে সংবিধান অনুসৰি নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে তত্বাৱধায়ক চৰকাৰ স্থাপনৰ কোনো ব্যৱস্থা নাই ।
তেওঁ কয় যে আমেৰিকাই নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়া সন্দৰ্ভত উত্থাপন কৰা সকলো আপত্তি স্বত্বেও, বি এন পিৰ ওচৰত এতিয়া নিৰ্বাচনত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ কোনো বিকল্প নাই । এই নিৰ্বাচন ২০১৪ চনৰ নিৰ্বাচনৰ দৰে হ'ব । তেওঁৰ মতে এই প্ৰক্ৰিয়াটো একপক্ষীয় হ'ব আৰু ভোটদানৰ দিনটোক বন্ধৰ দিনৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰা হ'ব । এইবাৰো মানুহে ভোটদানৰ দিনটোক বন্ধৰ দিন হিচাপে গণ্য কৰিব আৰু ভোটদানৰ হাৰ কম হ'ব পাৰে বুলি তেওঁ আশংকা কৰিছে ।
লক্ষণীয়ভাৱে বাংলাদেশৰ নিৰ্বাচন আয়ুক্ত ৰছিদা চুলতানাই কৈছে যে আয়োগে নিশ্চিত কৰিব যাতে ৰাইজে মুক্তভাৱে ভোটদান কৰিব পাৰে । আনহাতে নিৰ্বাচনৰ দিনা ভোটাৰসকলক ভোটকেন্দ্ৰলৈ অনাটো প্ৰাৰ্থীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিব । ৰাজনৈতিক নেতা আৰু স্থানীয় প্ৰশাসনকে ধৰি জড়িত সকলোৱে আয়োগক আশ্বাস দিছে যে ৰাইজে তেওঁলোকৰ ভোটাধিকাৰ মুক্তভাৱে সাব্যস্ত কৰাৰ বাবে পৰিস্থিতি অনুকূল ।
সংবাদ মাধ্যমত নিৰ্বাচন আয়ুক্তই কোৱা মতে পৰিস্থিতি উন্নত হ'ব । নিৰ্বাচন আয়োগে আশা কৰিছে যে ভোটদান শান্তিপূৰ্ণ আৰু নিৰপেক্ষ হ'ব । ঢাকা ট্ৰিবিউনৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভোটদানৰ প্ৰতি মানুহৰ উদাসীনতা সম্পৰ্কে সোধা এক প্ৰশ্নৰ উত্তৰত নিৰ্বাচন আয়ুক্ত সকলো নাগৰিকক ৭ জানুৱাৰীত ভোটকেন্দ্ৰলৈ আহি ভোটদান কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে ।
বি এন পি আৰু একাংশ মিত্ৰ ৰাজনৈতিক দলে ৭ জানুৱাৰীৰ নিৰ্বাচন বৰ্জনৰ সপক্ষে জনমত সংগ্ৰহ কৰিবলৈ জনসাধাৰণৰ মাজত পত্ৰিকা বিতৰণ কৰাৰ সময়তে নিৰ্বাচন আয়ুক্ত ৰছিদাই এই মন্তব্য কৰিছে । ডেইলী ষ্টাৰে বি এন পিৰ জ্যেষ্ঠ যুটীয়া সচিব জেনেৰেল ৰুহুল কবিৰ ৰিজৱীৰ উদ্ধৃতি দি কয় যে এই সপ্তাহত চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে তিনিদিনীয়া অসহযোগ আন্দোলনৰ প্ৰথম দুদিনত সমগ্ৰ দেশতে প্ৰায় ৬০ লাখ পত্ৰিকা বিতৰণ কৰা হৈছে । নাওমীৰ মতে এক প্ৰকাৰে ভাল হৈছে যে বি এন পিয়ে নিৰ্বাচন বৰ্জন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে ।
তেওঁ কয় যে যোৱা ৫ বছৰত বি এন পিয়ে তৃণমূল পৰ্যায়ত কাম কৰা নাছিল । দলটো ঢাকা-ভিত্তিক হৈ পৰিছিল আৰু আমেৰিকাৰ দূতাবাসৰ সৈতে ষড়যন্ত্ৰত লিপ্ত হৈছিল । দলটোও পৰিৱৰ্তন হৈছে কিয়নো ইয়াৰ কোনো বিশিষ্ট নেতা নাই । বিশেষকৈ গ্ৰামাঞ্চলত মানুহৰ সৈতে দলটোৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই বুলি নাওমীয়ে দাবী কৰিছে ।
নাওমীয়ে বৰ্ণনা কৰিছে যে বাংলাদেশৰ নিৰ্বাচনত গ্ৰামাঞ্চলৰ জনসাধাৰণ হৈছে প্ৰকৃত কিং মেকাৰ । গাঁৱৰ মানুহে হাছিনাক ভাল পায় । নাওমীৰ মতে আগন্তুক নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে গ্ৰামাঞ্চলত এক উৎসৱৰ পৰিৱেশ দেখা গৈছে ।
নিৰ্বাচনৰ পিচত আমেৰিকাই বাংলাদেশত আৰৱ স্প্ৰিঙৰ দৰে পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে বুলি ৰাছিয়াৰ অভিযোগৰ বিষয়ে নাওমীয়ে কয় যে আৱামী লীগৰ অনুগামীসকলৰ ওপৰত বিশেষকৈ হিন্দু সংখ্যালঘুসকলৰ ওপৰত আক্ৰমণ হ'ব পাৰে । একে সময়তে, তেওঁ কয় যে দেশত নিৰাপত্তা আৰু স্থিৰতাৰ দিশত আৱামী লীগৰ নীতি যথেষ্ট শক্তিশালী ।
নাওমীয়ে কয় যে সাধাৰণতে, প্ৰাক-নিৰ্বাচনী হিংসাৰ সময়ত হিন্দুসকলক আক্ৰমণ কৰা হয় । কিন্তু এই বছৰৰ অক্টোবৰত সংঘটিত প্ৰাক-নিৰ্বাচনী হিংসাত হিন্দুসকলক লক্ষ্য কৰা হোৱা নাছিল । তেন্তে নিৰ্বাচনৰ পিছৰ হিংসা কেনেকৈ প্ৰতিহত কৰিব পাৰি ? আৱামী লীগে অতি আক্ৰমণাত্মক বৈদেশিক নীতি গ্ৰহণ কৰিব লাগিব বুলি নাওমীয়ে উল্লেখ কৰে । অন্যথা, বাংলাদেশে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চত অস্বস্তি অনুভৱ কৰিব বুলি তেওঁ আশংকা ব্যক্ত কৰে ।
লগতে পঢ়ক :যুদ্ধ আৰম্ভণিৰ পৰা গাজাৰ বাহিৰত বন্দী ২৪৫০ সন্দেহজনক সন্ত্ৰাসবাদী
