বিশেষ প্ৰতিবেদন, ৩১ জুলাই : একেৰাহে তৃতীয়টো কাৰ্যকালৰ বাবে ক্ষমতালৈ অহা নৰেন্দ্ৰ মোদী চৰকাৰৰ প্ৰথমখন পূৰ্ণাংগ বাজেট বিগত সপ্তাহত বিত্ত মন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে লোকসভাত উপস্থাপন কৰে । শেহতীয়া লোকসভা নিৰ্বাচনত লোকচানৰ সন্মুখীন হোৱাৰ পিচত উত্থাপিত প্ৰথম বাজেটত অৰ্থনীতিৰ বিভিন্ন মহলৰ পৰা বিভিন্ন প্ৰত্যাশা আছিল ।
আশা কৰা অনুসৰিয়ে বাজেটখনে তৃণমূল পৰ্যায়ত পৰিৱৰ্তনশীল ৰাজনৈতিক বাস্তৱতাক প্ৰতিফলিত কৰে, যিটো অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ আৰু বিহাৰৰ বিত্ত মন্ত্ৰীৰ ঘোষণাৰ পৰা স্পষ্ট । আনহাতে, বাজেটৰ পিচত সৃষ্টি হোৱা সমালোচনাবোৰে এই ৰাজ্যকেইখনক শাসন ব্যৱস্থাই প্ৰদান কৰা কৌশলগত অগ্ৰাধিকাৰৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে ।
বিত্ত মন্ত্ৰীয়ে দাবী কৰে যে বৰ্তমানৰ চৰকাৰে চাৰিটা জাতি, অৰ্থাৎ দৰিদ্ৰ, মহিলা, যুৱ আৰু কৃষকসকলক নিযুক্তি, দক্ষতা, এম এছ এম ই আৰু মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি সেৱা আগবঢ়াব বিচাৰে । উল্লেখ্য যে এই শ্ৰেণীকেইটা শেহতীয়া কিছু সময় ধৰি অসন্তুষ্ট হৈ থকা যেন অনুভৱ হৈছে আৰু নিৰ্বাচনত শেহতীয়াকৈ তেওঁলোকৰ মতাদেশ প্ৰদান কৰিছে ।
ৰাজনৈতিক ঘটনাৱলীৰ উপৰি এই বাজেট এনে এক সময়ত আহিছে, যিসময়ত বিশ্ব অৰ্থনীতিয়ে ভূ-ৰাজনৈতিক প্ৰত্যাহ্বান, মুখ্য অৰ্থনীতিত মুদ্ৰা নীতি কঠোৰ কৰা আৰু সমগ্ৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ মাজত অসমান বিকাশৰ সন্মুখীন হৈছে ।
বিশ্বজুৰি আৰু ঘৰুৱা প্ৰত্যাহ্বান সত্ত্বেও ভাৰত কিন্তু এই প্ৰত্যাহ্বানবোৰৰ মাজত এক উজ্জ্বল নক্ষত্ৰ হৈ আছে । কিয়নো দেশখনে কোভিড-19-ৰ পিচত বিকাশৰ গতি অব্যাহত ৰাখিছে আৰু বিশ্বজনীন আৰু ঘৰুৱা প্ৰত্যাহ্বান সত্ত্বেও 2024 বিত্তীয় বৰ্ষত প্ৰকৃত জিডিপি বৃদ্ধিৰ হাৰ 8.2 শতাংশৰ ৰেকৰ্ড সৃষ্টি কৰিছে । কিন্তু এই পটভূমিৰ বিপৰীতে আমি ২০২৪-২৫ বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে বাজেটৰ আৱণ্টন বুজিব লাগিব ।
নিয়োগ সৃষ্টিৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰা
যদিও ভাৰতে বিশ্বজনীন অস্থিৰতাৰ কঠিন সময়ৰ মাজেৰে পাৰ হৈ গৈছিল, তথাপিও এক ভাল বিকাশৰ হাৰত উপনীত হ'বলৈ সক্ষম হৈছিল । অৱশ্যে 2023-24 চনৰ অৰ্থনৈতিক সমীক্ষাৰ তথ্যই ভাৰতৰ মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদন (জিডিপি) সম্পৰ্কে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছিল ।
প্ৰতিবেদনখনে পৰামৰ্শ দিয়ে যে দেশৰ বিকাশ চলিত বিত্তীয় বৰ্ষত ৬.৫-ৰ পৰা ৭ শতাংশলৈ হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, যিটো ২০২৪ চনৰ মাৰ্চত নথিভুক্ত কৰা বিকাশ ৮.২ শতাংশ আছিল ।
আনকি আন্তৰ্জাতিক মুদ্ৰা নিধি (আইএমএফ) আৰু এছিয়ান ডেভেলপমেণ্ট বেংকে (এডিবি) ২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ বাবে ভাৰতৰ জিডিপি বৃদ্ধি ৭ শতাংশত ৰাখিছে । সম্ভাৱ্য নিম্ন বিকাশৰ এই প্ৰত্যাহ্বানটো ব্যৱহাৰ ব্যয়, চৰকাৰী ব্যয় বা বিনিয়োগ ব্যয় বৃদ্ধি কৰা বা ৰপ্তানি বৃদ্ধি কৰাৰ ৰণনীতি গ্ৰহণ কৰি সমাধান কৰিব পাৰি । ঘৰুৱা সূক্ষ্ম-অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতি আৰু ভূ-ৰাজনৈতিক বিকাশৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত উপৰিউক্ত কিছুমান ৰণনীতিৰ সংমিশ্ৰণৰো চেষ্টা কৰিব পাৰি ।
মুঠতে বাজেটৰ লক্ষ্য হৈছে অৰ্থনীতিত অধিক নিযুক্তি সৃষ্টি কৰি ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰা । ইয়াৰ কাৰণ হৈছে উচ্চ স্তৰৰ নিযুক্তিয়ে মানুহৰ হাতত অধিক উপাৰ্জন দিয়ে আৰু তাৰ পৰিৱৰ্তে তেওঁলোকে অধিক সামগ্ৰী আৰু সেৱা দাবী কৰে । এই চাহিদাই ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰে আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা অধিক উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে । অধিক উৎপাদন কৰিবলৈ উচ্চ স্তৰৰ নিযুক্তিৰ প্ৰয়োজন আছে । এইটো এক সৰ্পিল হৈ পৰে আৰু অৱশেষত গৈ উচ্চ জিডিপি আৰু দ্ৰুত অৰ্থনৈতিক বিকাশত পৰিণত হয় ।
এই আশাৰে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নিয়োগ সৃষ্টিৰ আঁচনিৰ বাবে পৰৱৰ্তী পাঁচ বছৰত ২ লাখ কোটি টকা আৱণ্টন কৰিছে । যুৱসকলক নিয়োগযোগ্য কৰি তুলিবলৈ তেওঁলোকৰ দক্ষতাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে । এই পদক্ষেপৰ অংশ হিচাপে পৰৱৰ্তী পাঁচ বছৰত 20 লাখ যুৱক-যুৱতীক দক্ষ কৰাৰ বাবে এক নতুন কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতা আঁচনি ঘোষণা কৰা হৈছে আৰু 7.5 লাখ টকালৈকে ঋণৰ সুবিধাৰ বাবে মডেল দক্ষ ঋণ আঁচনি সংশোধন কৰা হ'ব ।
আনহাতে, এম এছ এম ইৰ ঋণ লাভৰ সুবিধা উন্নত কৰাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা কৰা হ'ব, যিবোৰ মুখ্যত শ্ৰমিকমুখী আৰু ই নিয়োগৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰাৰ উচ্চ সম্ভাৱনা আছে ।
ক্ৰেডিট গেৰাণ্টি আঁচনি, মুদ্ৰা ঋণৰ সীমা 20 লাখ টকালৈ বৃদ্ধি কৰা আৰু ঋণৰ বাবে এম এছ এম ইৰ যোগ্যতা মূল্যাঙ্কন কৰাৰ বাবে বিকল্প পদ্ধতি সৃষ্টি কৰাৰ দৰে পদক্ষেপবোৰ নিয়োগ সৃষ্টিৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰাৰ চৰকাৰৰ লক্ষ্যৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ ।
অৱশ্যে এইটো উল্লেখ কৰিব লাগিব যে ই এক দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰক্ৰিয়া আৰু প্ৰত্যাশিত ফলাফল লাভ কৰিবলৈ সময় লাগিব । ইয়াৰ মাজতে চৰকাৰে নিশ্চিত কৰিব লাগিব যে কৰ প্ৰদানৰ পিচতো মানুহৰ হাতত যাতে অধিক ধন বাকী থাকে, যাক আমি নিষ্পত্তিযোগ্য উপাৰ্জন বুলি কওঁ । জনসাধাৰণে আশা ৰাখিছিল যে বাজেটে মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ উদ্বেগ সমাধানৰ বাবে কৰ শ্লেবত পৰিৱৰ্তন ঘোষণা কৰিব । মানক কৰ্তন 50 শতাংশ বৃদ্ধি কৰি 75,000 টকা কৰা হৈছে আৰু নতুন আয়কৰ ব্যৱস্থা বাছনি কৰা কৰদাতাসকলৰ বাবে কৰ শ্লেববোৰ মিলাই লোৱা হৈছে । ই ব্যৱহাৰৰ প্ৰকাৰৰ ওপৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰভাৱ পেলাব নোৱাৰে । কিয়নো বহুতো কৰদাতাই পুৰণি শ্লেবত তেওঁলোকৰ আয়কৰ ৰিটাৰ্ণ দাখিল কৰি আছে ।
| লগতে পঢ়ক :বাজেট ২০২৪ : ৰে'লত শ্লিপাৰ-সাধাৰণ শ্ৰেণীৰ দবা হ্ৰাস কৰাটো দৰিদ্ৰবিৰোধী পদক্ষেপ - India Budget 2024 |
কৰ শ্লেববোৰত সংশোধন কৰাটো কৰদাতাসকলৰ বাবে এক ডাঙৰ সকাহ হ'লহেঁতেন, যিসকলৰ সামগ্ৰিক কৰ ৰাজহৰ ক্ষেত্ৰত অৱদান কৰ্প'ৰেটতকৈ অধিক । এইটোৱে দ্ৰুত হাৰত ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিলেহেঁতেন । অৱশ্যে চৰকাৰৰ দ্বাৰা অধিক ব্যয়ৰ চিন্তা কৰাটো বিত্তীয় লক্ষ্য আৰু বিত্তীয় একত্ৰীকৰণৰ ওপৰত ইয়াৰ স্থিতিৰ দ্বাৰা সীমাবদ্ধ ।
বিকাশক আৰু অধিক আগবঢ়াই নিয়াৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নগৰ আৰু গ্ৰাম্য বজাৰৰ বাবে এক আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন পৰিকল্পনাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে । এইবোৰৰ গ্ৰামাঞ্চলত নতুন উপাৰ্জন সৃষ্টিৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে । কৃষি আঁচনি আৰু গ্ৰামোন্নয়নৰ ওপৰতো এক বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হৈছে, যিয়ে পৰোক্ষভাৱে ব্যৱহাৰ ব্যয় বৃদ্ধি কৰিব পাৰে । ইয়াৰ উপৰি ব্যক্তিগত খণ্ডৰ দ্বাৰা আন্তঃগাঁথনি বিনিয়োগক ব্যৱহাৰযোগ্যতাৰ ব্যৱধান পুঁজিৰ জৰিয়তে প্ৰচাৰ কৰা হ'ব আৰু প্ৰয়োজনীয় নীতি আৰু নিয়মক সক্ষম কৰি তোলা হ'ব ।
আনকি বজাৰ ভিত্তিক বিত্তীয় আন্তঃগাঁথনিৰো প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে । এই পদক্ষেপবোৰৰ সত্ত্বেও এইটো মন কৰিবলগীয়া যে এমএনৰেগাৰ বাবে এই বছৰৰ বাবে বাজেট আৱণ্টন বিগত বছৰৰ ব্যয়তকৈ 19,297 কোটি টকা কম । আনকি আমি যদি এই আৱণ্টনবোৰক মুঠ বাজেটৰ অংশ হিচাপে চাওঁ তেন্তে দেখিম ই হৈছে বিগত 10 বছৰত সৰ্বনিম্ন । এই ক্ষেত্ৰত অধিক আৱণ্টনে গ্ৰাম্য ব্যৱহাৰ আৰু সামগ্ৰিক অৰ্থনৈতিক বিকাশক অধিক উৎসাহিত কৰিব পাৰিলেহেঁতেন । এইটো সকলোৱে কৈছিল আৰু সেই মতে কৰা হৈছে যে এই বাজেটে অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ বিত্তীয় একত্ৰীকৰণৰ এক কঠিন ত্ৰিমূৰ্তি । নিয়োগ সৃষ্টি আৰু বিনিয়োগ বৃদ্ধিৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰাৰ এক কঠিন ত্ৰিমূৰ্তিৰ ভাৰসাম্য বজাই ৰাখিবলৈ ই চেষ্টা কৰিছে । কিন্তু ই কেনেদৰে কাম কৰিব সেয়া প্ৰত্যক্ষ কৰিবলৈ অপেক্ষা কৰিব লাগিব ।
লেখক উত্তৰাখণ্ডৰ শ্ৰীনগৰ গড়ৱালৰ এইচ এন বি গড়ৱাল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বিজনেছ মেনেজমেণ্ট বিভাগৰ মুৰব্বী । এই নিবন্ধটোত প্ৰকাশিত মতামতবোৰ লেখকৰ সম্পূৰ্ণ নিজা । ইয়াত প্ৰকাশিত তথ্য আৰু মতামতে ইটিভি ভাৰতৰ মতামত প্ৰতিফলিত নকৰে ।
