নিউজ ডেস্ক, 17 অক্টোবৰ: এক সমীক্ষা অনুসৰি অৰুণাচল প্ৰদেশত ৩৬ টা বৰফত বাস কৰা নাহৰফুটুকী (Snow Leopard) আছে । ডব্লিউ ডব্লিউ এফ-ইণ্ডিয়াৰ সহযোগত পৰিৱেশ, বন আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তন বিভাগৰ এই সমীক্ষা মঙলবাৰে প্ৰকাশ কৰে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ বনমন্ত্ৰী ৱাংকি লোৱাঙে । এই প্ৰতিবেদনত অৰুণাচল প্ৰদেশৰ বৰফত বাস কৰা নাহৰফুটুকীৰ জনসংখ্যা আৰু ঘনত্বৰ প্ৰথমটো বৈজ্ঞানিকভাৱে শক্তিশালী পৰিসংখ্যা প্ৰদান কৰা হৈছে । এই প্ৰতিবেদনত অৰুণাচল প্ৰদেশৰ বৰফত বাস কৰা নাহৰফুটুকীৰ অৱস্থানৰ ভিত্তি ৰেখা প্ৰদান কৰা হৈছে যাতে এই প্ৰজাতিটোৰ বাবে দীৰ্ঘম্যাদী নিৰীক্ষণ পৰিকল্পনা স্থাপন কৰিব পৰা যায় ।
হিমালয় পৰ্বতমালা আৰোহণকাৰী হৈছে এই প্ৰজাতিৰ নাহৰফুটুকী (Panthera uncia) । এই প্ৰজাতিৰ সৈতে সহাৱস্থান কৰা হিমালয়ৰ পাদদেশৰ জনগোষ্ঠীসমূহৰ স্থানীয় লোককথা, সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাতো ইয়াৰ উচ্চ তাৎপৰ্য আছে । ২০০৮ চনত ভাৰত চৰকাৰে অংশগ্ৰহণমূলক নীতি আৰু কাৰ্যৰ জৰিয়তে সংৰক্ষণক প্ৰসাৰিত কৰি উচ্চতাত থকা বন্যপ্ৰাণীৰ জনসংখ্যা আৰু ইয়াৰ বাসস্থানৰ অনন্য প্ৰাকৃতিক ঐতিহ্য সংৰক্ষণ আৰু সুৰক্ষাৰ বাবে ‘‘স্ন’ লিঅ’পাৰ্ড’’ প্ৰকল্প নামৰ এটা পদক্ষেপ প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰে । এইটো এটা উল্লেখযোগ্য স্বীকৃতি যে পাহাৰীয়া সম্প্ৰদায়সমূহৰ অনন্য সংস্কৃতি, পৰম্পৰা আৰু জীৱিকা এই প্ৰাকৃতিক দৃশ্যসমূহৰ সৈতে ওতঃপ্ৰোতভাৱে জড়িত আৰু ইয়াক সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকে পৰিচাৰকৰ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে ।
অৰুণাচল প্ৰদেশৰ বেছিভাগ জনজাতিৰ মাজত আধ্যাত্মিক তাৎপৰ্যৰ প্ৰতীক হিচাপে মেকুৰী প্ৰজাতিৰ বিশেষ তাৎপৰ্য আছে আৰু প্ৰায়ে এই জনগোষ্ঠীসমূহৰ অধিকাংশই মাংসভোজীৰ চিকাৰৰ নিষেধাজ্ঞা উলংঘা কৰিলে সৰ্বোচ্চ শাস্তি (বস্তুগতভাৱে) লাভ কৰে । বন্যপ্ৰাণী গৱেষণা আৰু সংৰক্ষণৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা অৰুণাচল প্ৰদেশৰ উচ্চ উচ্চতাৰ অঞ্চলসমূহ বহুলাংশে অন্বেষিত হৈয়েই আছে । অকলশৰীয়া, প্ৰায় শান্ত আৰু অতি সুন্দৰ এই নাহৰফুটুকীটো আটাইতকৈ ৰহস্যময় ডাঙৰ মেকুৰীবোৰৰ ভিতৰত অন্যতম । ইয়াৰ উপৰিও ই অন্যতম বিলুপ্তপ্ৰায় প্ৰাণী । উচ্চ এছিয়াৰ ঠাণ্ডা, শিলৰ ঢালত জীৱন কটোৱা এই নাহৰফুটুকীটো লুকুৱাত আৰু ছদ্মবেশত নিপুণ । মানুহে অতি কমেইহে দেখা পোৱা, ইয়াক ‘পাহাৰৰ ভূত’ বুলি জনা গৈছে ।
ভাৰতত কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল লাডাখ আৰু জম্মু-কাশ্মীৰ, পশ্চিম হিমালয়ৰ উত্তৰাখণ্ড, হিমাচল প্ৰদেশ আৰু পূব হিমালয়ৰ অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু ছিকিমত এই নাহৰফুটুকীটো পোৱা যায় । অৰুণাচল প্ৰদেশত ১৫ হাজাৰ বৰ্গ কিলোমিটাৰতকৈ অধিক সম্ভাব্য এই নাহৰফুটুকীৰ বাসস্থান থাকিলেও এতিয়ালৈকে ইয়াৰ অৱস্থানৰ কোনো সঠিক মূল্যায়ন নাই ।
প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ২০২১ চনত DoEFCC এ এই নাহৰফুটুকীৰ জনসংখ্যা মূল্যায়নৰ বাবে এক অগ্ৰণী প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰিছিল । ইয়াত কোৱা হৈছে যে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ এই নাহৰফুটুকীৰ বাসস্থান আন বেছিভাগ ঠাইৰ দৰে সহজলভ্য নহয়, আৰু ভূখণ্ড বিশেষভাৱে প্ৰত্যাহ্বানজনক । এইটোৱেই প্ৰথম অধ্যয়ন যিয়ে ৰাজ্যখনৰ বৰফত বাস কৰা নাহৰফুটুকীৰ জনসংখ্যাৰ এক শক্তিশালী মূল্যায়নৰ প্ৰয়াস কৰে আৰু ইয়াক এনে পৰিসৰত কৰে যিয়ে এই নাহৰফুটুকীৰ সমগ্ৰ সম্ভাব্য বাসস্থান সামৰি লয় ।
অধ্যয়নটোত ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ মূল্যায়নৰ বাবে এক শক্তিশালী ডিজাইন প্ৰস্তুত কৰিবলৈ অত্যাধুনিক ছিমুলেচন ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, তাৰ পাছত ক্ষেত্ৰভিত্তিক কামৰ এক ক্লান্তিকৰ সময়ছোৱা হৈছিল যেতিয়া ৰাজ্যিক বন বিভাগৰ কৰ্মচাৰীসকলে অতি উৎসাহেৰে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল ।
অধ্যয়নটোৰ ডিজাইন, কৰ্মচাৰীসকলক প্ৰশিক্ষণ দিয়া আৰু ক্ষেত্ৰভিত্তিক কামসমূহ সম্পন্ন কৰিবলৈ কাৰিকৰী জ্ঞানৰ অংশীদাৰ হিচাপে DoEFCC এ ডব্লিউডব্লিউএফ-ইণ্ডিয়াক সহযোগিতা কৰিছিল । ক্ষেত্ৰভিত্তিক কামৰ অংশ হিচাপে বিভাগটোৱে ২০২১ চনৰ ২৪ জুনৰ পৰা ৯ ডিচেম্বৰলৈকে ৰাজ্যখনৰ ১১৫ টা স্থান সামৰি কেমেৰা ট্ৰেপিং অনুশীলন ব্যৱহাৰ কৰিছিল । ৰাজ্যিক পৰ্যায়ত এই নাহৰফুটুকীৰ উপস্থিতি, ধাৰণা, প্ৰজাতিটো আৰু ইয়াৰ বাসস্থানৰ প্ৰতি ভাবুকিৰ মূল্যায়ন কৰিবলৈ ১৬০ টা স্থানত (হামলেট, গাঁও আৰু চৰণীয়া শিবিৰ) পশুপালক আৰু প্ৰাক্তন চিকাৰীৰ সৈতেও সাক্ষাৎকাৰ লৈছিল ।
সাক্ষাৎকাৰ গ্ৰহণ কৰা ৮০ শতাংশতকৈ অধিক লোকে জৰীপ কৰা সকলো জিলাৰ পৰাই এই নাহৰফুটুকীৰ উপস্থিতি ইতিবাচকভাৱে নিশ্চিত কৰিছে । ক্ষেত্ৰভিত্তিক অধ্যয়নৰ সময়ত টাৱাং আৰু বমডিলা বিভাগৰ ১৬ টা ভিন্ন কেমেৰাৰে ৪০ টাতকৈও অধিক এই নাহৰফুটুকী ধৰা পেলোৱাৰ বাবে চলা অভিযানত আঠটা নাহৰফুটুকী ধৰা পৰে ।
ইয়াত চিনাক্ত কৰা হৈছে যে পশ্চিম কামেং আৰু টাৱাঙৰ বাহিৰে জৰীপ কৰা সকলো জিলাতে এই নাহৰফুটুকীৰ বাবে আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য ভাবুকি হৈছে চোৰাং চিকাৰীৰ দ্বাৰা হত্যা/ফান্দত পেলোৱা, য’ত প্ৰতিশোধমূলক হত্যাই প্ৰধান ভাবুকি । ইয়াৰ উপৰিও চিনাক্ত কৰা হৈছিল যে বৃহৎ পৰিসৰৰ আন্তঃগাঁথনি আৰু মুক্তভাৱে বিচৰণ কৰা কুকুৰে পশ্চিম কামেং আৰু টাৱাং জিলাৰ উচ্চ উচ্চতাৰ অঞ্চলত বন্যপ্ৰাণীৰ প্ৰতি গুৰুতৰ ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিছে ।
লগতে পঢ়ক: ৰূপহী অৰুণাচলত মুকলি হ’ব কামেং সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহ্য সংগ্ৰহালয়
