ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / sukhibhava

Cooker Hood: ਘਰ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਨਾਲ ਵੱਧ ਸਕਦੈ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ

ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣਾ ਹੈ।

Cooker Hood
Cooker Hood

By

Published : Apr 24, 2023, 3:39 PM IST

Updated : Apr 24, 2023, 4:53 PM IST

ਲੰਡਨ: ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਸੜਿਆ ਭੋਜਨ ਛੋਟੇ ਕਣ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸਨੂੰ ਕਣ ਪਦਾਰਥ (PM2.5) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਘਰੇਲੂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਫ਼ੈਲ ਸਕਦੀਆ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀਆਂ: ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਭੁੰਨ ਕੇ ਪਕਾਉਣ ਨਾਲ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਣਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਤੇ ਇਹ ਕਣ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਦਮੇ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵਿਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਦੀ ਜਲਣ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। 2019 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2.3 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਘਰੇਲੂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।

ਰੀਟਰੋਫਿਟਿੰਗ ਘਰ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਮੌਕਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ:ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਸਟਾਕ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਅੱਧੇ ਮਿਲੀਅਨ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰੀਟਰੋਫਿਟਿੰਗ ਘਰ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਕੀ ਹੈ ਕੂਕਰ ਹੁੱਡ?:ਕੂਕਰ ਹੁੱਡ ਇੱਕ ਛੱਤਰੀ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਬਿਲਟ-ਇਨ ਪੱਖੇ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਕੂਕਰ ਹੁੱਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਕਣਾਂ ਦੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਨਿਕਾਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁੱਡ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵੇਲੇ ਤੁਸੀਂ ਲਗਭਗ 90% ਘੱਟ PM2.5 ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹੋ।

ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਕਰ ਹੁੱਡ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਨਹੀ ਕੋਈ ਸਮਝ: ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ 14 ਆਇਰਿਸ਼ ਘਰਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਜੋ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 12 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਫਿੱਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੂਕਰ ਹੁੱਡ ਜੋ ਸਹੀ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੱਧੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਹਵਾਦਾਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਖਰਾਬ ਹੈਂਡਓਵਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾਉਣਾ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ: ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ 70 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘਰ ਮਾਲਕ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਣਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਿਹਤ ਖਤਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਸਬੰਧਤ ਹਨ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਸਨ। ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁੱਕਰ ਹੁੱਡ ਦੀ ਕਰੋ ਵਰਤੋਂ: ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਸਧਾਰਨ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕੂਕਰ ਹੁੱਡ ਹੈ ਤਾਂ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ 10-15 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਦਿਓ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣਾ ਨਾਲ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਹਵਾਦਾਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਪਰ ਕੁਝ ਸਧਾਰਨ ਸੁਝਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Robot assisted surgeries: ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਸਰਜਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗੀ ਰੋਬੋਟ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਾਲੀ ਸਰਜਰੀ

Last Updated : Apr 24, 2023, 4:53 PM IST

ABOUT THE AUTHOR

...view details